W jaki sposób powstaje trądzik?
Przy wzmożonej produkcji wydzieliny gruczołów łojowych (sebum) i równoczesnym rogowaceniu naskórka, wydzielina ta nie może wydostać się na powierzchnię skóry i zatyka ujścia przewodów gruczołów łojowych. To powoduje uwięzienie sebum w naskórku, tworząc zmiany skórne. Początkowo pojawiają się mikrozaskórniki, które przeobrażają się w zaskórniki zamknięte. Tam bakterie beztlenowe, dla których jest to idealne środowisko, pod wpływem enzymów rozkładają składniki sebum do postaci kwasów tłuszczowych, które podrażniają okoliczne tkanki, co prowadzi do tworzenia stanów zapalnych. Ponadto, razem z bakteriami beztlenowymi mogą zadziałać inne drobnoustroje, które potęgują stany zapalne. Nieleczone powstałe grudki zamieniają się w nacieki i guzki, a następnie w torbiele ropne, które nawet po wyleczeniu zostawiają blizny.
Przyczyny powstawania trądziku
Oprócz nieprawidłowej pracy gruczołów łojowych wyróżniamy jeszcze inne czynniki wpływające na pojawianie się trądziku. Zaburzenia hormonalne są jednym z nich. Zwiększenie produkcji hormonów płciowych może być przyczyną dolegliwości skórnych. Androgeny, czyli hormony męskie mają silne oddziaływanie na pracę gruczołów łojowych. W przypadku kobiet w okresie dojrzewania następuje spadek poziomu progesteronu i estrogenu, co również wpływa na pojawienie się wykwitów trądzikowych. Cera trądzikowa występuje też często u kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników.
Stres również jest czynnikiem zaostrzającym objawy trądziku, ponieważ podwyższony poziom kortyzolu stymuluje gruczoły łojowe do wzmożonej pracy i nadmiernego wytwarzania sebum. Niektóre leki, szczególnie antykoncepcyjne, a także te z kortyzolem, ze związkami bromu, litem i jodem też mogą zapoczątkować zmiany trądzikowe.
Badania wykazały, że produkty spożywcze zawierające wysoki indeks glikemiczny, sztuczne barwniki, konserwanty i aromaty mają wpływ na pojawienie się trądziku.
Można również odziedziczyć tendencję do wzmożonej pracy gruczołów łojowych w genach.
Jak leczyć trądzik?
Leczenie trądziku wymaga cierpliwości i systematyczności, ponieważ efekty nie przychodzą od razu. Przede wszystkim warto udać się do lekarza dermatologa, który profesjonalnie oceni stan skóry i zaproponuje odpowiednie leczenie. Czasem leczenie polega na antybiotykoterapii. Leczenie zewnętrzne polega na zmniejszeniu rogowacenia skóry, na zmianie ilości i właściwości wydzielanego sebum oraz działaniu antybakteryjnym.
Przede wszystkim istotne jest regularne oczyszczanie twarzy, ponieważ nieusunięte substancje, które przez cały czas atakują skórę, wnikają do jej wnętrza i zatykają gruczoły łojowe. Ponadto, regularne oczyszczanie wspiera utrzymanie prawidłowego pH skóry. Kolejna czynność zalecana przy cerze trądzikowej to peeling. Najlepsze będą peelingi enzymatyczne, zawierające owocowe lub ziołowe enzymy i kremy z kwasami owocowymi. Peeling zmniejsza rogowacenie skóry i ogranicza wydzielanie sebum. Ma również działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne.
Pod żadnym pozorem nie wolno wyciskać zmian skórnych, ponieważ prowokuje to podrażnienia i stany zapalne.
Dieta na trądzik
Aby wesprzeć leczenie trądziku, warto jeść produkty spożywcze bogate w:
- witaminę A — regulującą złuszczanie naskórka (ryby, jajka, wątróbka, masło, szpinak, marchewka, morele),
- witaminę B2, B6 i niacynę – ograniczają łojotok (ryby, produkty pełnoziarniste, fasola, migdały, drożdże),
- cynk – łagodzi stany zapalne (owoce morza, pestki dyni, ziarna zbóż).
Objawy może potęgować także alkohol, mocna kawa, nadmiar czerwonego mięsa, mleko, ser oraz nadmiar witaminy D.
Gładka twarz przy wsparciu preparatów aptecznych
Wśród dostępnych produktów można znaleźć kosmetyki do cery trądzikowej, jak kremy i maseczki przeciwtrądzikowe, bogate w szereg dobroczynnych substancji, wśród których znajdziemy oczyszczające glinki. Glinki takie jak kaolinowa, zielona, różowa, działają kojąco i odprężająco, obkurczają i uszczelniają naczynia krwionośne, detoksykują i oczyszczają pory, absorbując nadmiar sebum. Ponadto, w składach znajdziemy również sok aloesowy, borówkę amerykańską, olej z konopi i pestek winogron, węgiel aktywny, kwas salicylowy oraz ekstrakty z lukrecji, róży, truskawki, miodu, czarnej jagody czy portulaki pospolitej.