Zapalenie trzustki – jakie daje objawy?
Stan zapalny trzustki powstaje na skutek niekontrolowanej aktywacji proenzymów trzustkowych, skutkując uszkodzeniami narządu. Najczęściej objawia się silnym, nagłym, narastającym bólem w nadbrzuszu, który może promieniować do pleców. Ból ten nasila się wraz z rozwojem choroby, stając się coraz dokuczliwszym dla pacjenta. Pojawiają się również nudności, wymioty, gorączka, szybsze bicie serca. Narażeni jesteśmy wtedy na żółtaczkę, zaburzenia świadomości, duszności i spadek ciśnienia. Kolejnym objawem nieprawidłowej pracy trzustki mogą być biegunki tłuszczowe, przy których stolec może być rzadki, poza tym charakteryzuje się zwykle tłustą konsystencją i ma nieprzyjemny zapach. W ciężkiej postaci zapalenia trzustki u pacjentów dojść może też do spadku ilości wydalanego moczu. U niektórych pacjentów (rzadko) pojawiać się mogą też inne objawy, do których zalicza się zaczerwienienie twarzy oraz dreszcze.
Przewlekłe zapalenie trzustki polega na nawrotach epizodów stanów zapalnych, co skutkuje niewydolnością narządu. Zazwyczaj objawia się bólami nadbrzusza nasilającymi się po posiłkach, nudnościami, uczuciem pełnego brzucha i wzdęciami. Unikanie jedzenia z powodu uciążliwego bólu nie jest jednak rozwiązaniem, gdyż może z kolei prowadzić do niedożywienia. W przypadku wystąpienia opisanych powyżej objawów należy zatem jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który po postawieniu diagnozy może przepisać pacjentowi leki na trzustkę, a także ustalić ich dawkowanie.
Przyczyny zaburzeń pracy trzustki – diagnoza i leki na trzustkę
Główne czynniki odpowiadające za zapalenia trzustki to zazwyczaj choroby dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego oraz nadużywanie alkoholu. Na trzustkę negatywny wpływ mogą mieć też niektóre leki, wady wrodzone, infekcje wirusowe (np. świnka), tytoń, problemy z tarczycą i urazy brzucha. Za zaburzenia pracy trzustki odpowiadać mogą również wrodzone wady rozwojowe trzustki, mutacje genetyczne, które sprzyjają wewnątrzkomórkowej aktywacji enzymów trzustkowych i różnego rodzaju urazy brzucha. Inną przyczyną zaburzeń pracy trzustki może być niedrożność przewodu trzustkowego oraz kamienie żółciowe.
Diagnoza ustalana jest na podstawie przeprowadzonego z pacjentem wywiadu lekarskiego, poza tym stawia się ją również na podstawie zleconych przez lekarza badań przedmiotowych i badań laboratoryjnych. Biorąc pod uwagę objawy przedmiotowe, u pacjentów obserwuje się między innymi gorączkę, przyspieszoną czynność pracy serca, a także bolesne i napięte powłoki brzuszne. Z zapaleniem trzustki związana może być również żółtaczka oraz zapalenie dróg żółciowych. Często wykonywane są również badania laboratoryjne, do których zalicza się przede wszystkim ocenę aktywności amylazy (enzymu produkowanego przede wszystkim przez trzustkę i ślinianki) w surowicy i moczu, poza tym lekarz pod uwagę bierze również aktywność lipazy (enzymu uczestniczącego w trawieniu tłuszczów) w surowicy.
Niekiedy konieczne może okazać się też wykonanie oceny stężenia wapnia i lipidów we krwi. Ważny jest również monitoring stężenia elektrolitów, kreatyniny i mocznika, a także glukozy. W diagnostyce schorzeń trzustki duże znaczenie mają też badania obrazowe, do których należy między innymi badanie RTG klatki piersiowej, poza tym ważne jest USG i tomografia komputerowa jamy brzusznej. Konieczny może okazać się również rezonans magnetyczny. Po zdiagnozowaniu zapalenia trzustki lekarz wdraża właściwie dobrane do konkretnego przypadku leczenie, przepisując między innymi odpowiednie tabletki na trzustkę. W aptekach dostępne są zarówno leki na ból trzustki bez recepty, jak i te wydawane na receptę wystawioną przez lekarza. Niekiedy konieczna może okazać się operacja, która ma na celu usunięcie martwiczych i zakażonych tkanek trzustki lub kamieni z przewodu żółciowego.
Trzustka i alkohol
Długotrwałe spożywanie napojów alkoholowych może skutkować ostrymi i przewlekłymi zapaleniami trzustki, które prowadzą do zapalenia trzustki, w tym ostrego zapalenia trzustki, które jest stanem zagrażającym życiu. Może też przyczynić się do rozwoju nowotworów tego narządu. Alkohol pobudza wzrost czynności trzustki, która zaczyna produkować enzymy w nadmiernych ilościach. To prowadzi do upośledzenia odpływu soku trzustkowego i uszkodzenia komórek. Regeneracja trzustki w tym przypadku jest możliwa tylko dzięki całkowitemu zrezygnowaniu z alkoholu, co pozwoli komórkom oczyścić się i odbudować.
Dieta sprzyjająca regeneracji trzustki
Posiłki zalecane, aby odciążyć trzustkę, powinny być niewielkie i w temperaturze pokojowej. Regularne, małe i częste posiłki sprawdzą się lepiej niż jedzenie rzadko i w dużych ilościach. Polecane metody obróbki to gotowanie, gotowanie na parze, pieczenie w folii, pergaminie, rękawie lub duszenie. Niewskazane jest smażenie, pieczenie na tłuszczu, zapiekanie i odgrzewanie posiłków.
Regeneracja trzustki powinna opierać się na produktach takich jak:
● niskotłuszczowe mięsa,
● chude ryby,
● chude twarogi,
● odtłuszczone mleko,
● oleje roślinne,
● pszenne pieczywo,
● graham,
● płatki owsiane, pszenne,
● ryże, makarony,
● kiełki soi i soczewicy,
● warzywa (marchew, dynia, kalafior, szpinak, burak, seler, kiszona kapusta, pomidory, sałata, ogórki, pieczarki, cukinia),
● owoce (cytrusy, jabłka, gruszki, maliny, truskawki, banany, kiwi, morele, melony i brzoskwinie) – należy pamiętać, aby warzywa i owoce były pozbawione skórek.
Należy również pamiętać o piciu dużej ilości płynów. Z uwagi na zmniejszoną ilość tłuszczów w codziennej diecie, co skutkuje utrudnieniami we wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, warto zwiększyć spożycie warzyw zawierających karoten.
Co na trzustkę? Tabletki na trzustkę bez recepty i zioła na trzustkę
Leki na trzustkę zawierają enzymy (proteazę, amylazę, lipazę, pankreatynę) wspierające trawienie pokarmów, które są w stanie dotrzeć i wchłonąć się w jelicie, ponieważ są odporne na działanie kwasu żołądkowego. Stosowane przy zewnątrzwydalniczej niewydolności trzustki, która skutkuje nieodpowiednią ilością enzymów trawiennych.
Suplementy diety, które warto stosować przy procesach regeneracji trzustki, zawierają wyciąg z kurkumy, która wspomaga trawienie poprzez zwiększenie wydzielania płynów żołądkowych, ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie jelit, wątroby i wydzielanie żółci. Jest naturalnym antyoksydantem, który pomaga chronić komórki organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
Pomocne mogą okazać się również zioła na trzustkę – odpowiednio dopasowana do indywidualnych potrzeb mieszanka ziół może wspomóc pracę wielu narządów, w tym trzustki. Przyjmowanie ziół na trzustkę pobudza wydzielanie soków trawiennych, poza tym regeneruje trzustkę. Do najczęściej stosowanych ziół na trzustkę zalicza się pokrzywę zwyczajną, czarnuszkę siewną, szałwię lekarską, mniszek lekarski oraz glistnik jaskółcze ziele. Na trzustkę sprawdzić się może również ostropest plamisty, tymianek, chmiel zwyczajny oraz ziele bylicy bożego drzewka i kłącze perzu, które działa stymulująco na produkcję soku trzustkowego. Do ziół wspomagających pracę trzustki zalicza się również miętę pieprzową. Zioła te mają właściwości przeciwzapalne, działają rozkurczowo i moczopędnie oraz wspomagają produkcję żółci.
Zioła na trzustkę stosować można również profilaktycznie, jednak należy pamiętać, by przed rozpoczęciem ich przyjmowania skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, ponieważ nie wszystkie zioła nadają się do stosowania przez każdego. Kupując zioła na chorą trzustkę, należy też pamiętać, by wybierane produkty były jak najwyższej jakości.