Rzęsy z jednej strony stanowią wyjątkową ozdobę naszych oczu, z drugiej jednak chronią gałkę oczną przed wnikaniem cząsteczek brudu oraz kurzu. Brwi to z kolei element mimiki twarzy, który ułatwia wyrażanie emocji. Chociaż niemal każda kobieta marzy o tym, by mieć długie i gęste brwi oraz rzęsy, to coraz częściej zmagają się one z problemem ich przerzedzenia. Jakie są przyczyny wypadających brwi i rzęs, z jakimi chorobami może być to związane i co zrobić, by je wzmocnić?

Wypadanie rzęs i brwi – przyczyny

Nadmierne wypadanie rzęs, nazywane również madarozą, to złożony problem, z jakim zmagają się zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Warto jednak zauważyć, że nie zawsze stanowi on powód do niepokoju. Na górnej powiece człowieka znajduje się zazwyczaj od 120 do 250 rzęs, natomiast na dolnej od 50 do 150. Naturalny cykl życia rzęs trwa około 6-10 tygodni, po czym włoski wypadają, a w ich miejscu zaczynają rosnąć nowe. Normą jest wypadanie od 1 do 5 rzęs dziennie. Jeżeli jednak widzimy, że są one wyraźnie przerzedzone, a w miejscu utraconych rzęs nie pojawiają się nowe, wówczas należy zastanowić się nad przyczyną tej przypadłości.

Jeżeli chodzi o wypadanie brwi, to w wielu przypadkach jest to tymczasowa dolegliwość, która związana jest z narażeniem na silny i długotrwały stres, który wpływa na zwiększenie wytwarzania hormonu stresu, kortyzolu. Po przeczekaniu trudnego okresu problem ten znika zazwyczaj samoistnie.

Dlaczego wypadają brwi i rzęsy? Wśród najczęstszych powodów zalicza się także:

• nieprawidłową pielęgnację okolic oczu – stosowanie kosmetyków, które nie są przeznaczone do pielęgnacji oczu, a także mogą wywoływać reakcję alergiczną i podrażniać cebulki włosów. Wypadaniu brwi i rzęs sprzyja też stosowanie zbyt dużej liczby kosmetyków, nieumiejętne stosowanie konkretnych preparatów kosmetycznych (np. olejku rycynowego, który ma stymulować wzrost włosów), jak również nieostrożne wykonywanie demakijażu. Rzęsy i brwi może osłabić także regularnie wykonywana henna lub codzienne nakładanie kredki na brwi;
• wiek – postępujący proces starzenia organizmu sprawia, że tracimy coraz więcej włosów, w tym także rzęs i brwi;
• zabiegi kosmetyczne – niekorzystne jest przede wszystkim nieuważne depilowanie brwi i wyrywanie większej ilości włosków niż jest to konieczne. Na przerzedzenie brwi może mieć wpływ także źle przeprowadzony makijaż permanentny;
• obniżenie odporności – osłabienie organizmu przejawia się m.in. pogorszeniem stanu skóry, utratą włosów czy też przerzedzeniem rzęs i brwi;
• czynniki zewnętrzne – duży mróz i zanieczyszczenia środowiska, z jakimi zmagamy się każdego dnia, mogą mieć negatywny wpływ na stan naszych brwi i rzęs;
• chemioterapię – leczenie onkologiczne, a dokładnie leki przyjmowane podczas terapii nowotworowej, powoduje osłabienie, a w konsekwencji utratę włosów;
• niedobory witamin i mikroelementów, w tym głównie witaminy A, B12, B7, C, E i D, cynku oraz kwasów omega-3.

Wypadanie rzęs i brwi – choroby

Zdarza się, że wypadanie brwi i rzęs jest wynikiem toczącego się w organizmie stanu zapalnego, różnego rodzaju chorób skóry, zaburzeń hormonalnych lub nadmiernej ekspresji układu odpornościowego. Choroby i stany zapalne, które mogą odpowiadać za wypadanie brwi, to najczęściej:

• łysienie plackowate – jest to choroba autoimmunologiczna, w przebiegu której układ odpornościowy chorego rozpoznaje tkanki jego ciała jako obce, które należy wyeliminować. Atak skierowany jest przede wszystkim na mieszki włosowe, z których wyrastają pojedyncze włoski, co w efekcie powoduje spowolnienie lub zatrzymanie ich wzrostu (dotyczy to także brwi i rzęs);
• atopowe zapalenie skóry (AZ) – objawia się podrażnioną, swędzącą skórą, na której widoczne są liczne podrażnienia. W zaawansowanym stadium AZS atakuje także powieki, przez co powoduje wypadanie brwi i rzęs;
• łojotokowe zapalenie skóry – przewlekły stan zapalny, który może być spowodowany grzybicą lub nadprodukcją sebum w skórze. Taki stan prowadzi do łupieżu, w tym także w okolicach brwi;
• kontaktowe zapalenie skóry – schorzenie spowodowane kontaktem z alergenem lub czynnikiem drażniącym, który niesie za sobą swędzenie lub pieczenie skóry;
• łuszczyca – kolejne zaburzenie autoimmunologiczne, które powoduje szybkie namnażanie komórek, przez co na skórze tworzą się grube, bolesne i łuszczące się „placki”;
• grzybica owłosionej skóry głowy – w momencie, gdy skórę zaatakuje dany patogen, pojawiają się na niej wypukłe, pierścieniowe płaty i pęcherze;
• choroby o podłożu endokrynologicznym, w tym przede wszystkim niedoczynność tarczycy, która jest związana z niedoborem hormonów tarczycy, a także menopauza, która ma związek ze zmniejszoną ilością estrogenu i progesteronu;
• zakażenie nużeńcem – nużeniec ludzki to pasożytnicze roztocze, które występuje głównie w mieszkach włosowych brwi i rzęs. Zakażenie nim objawia się zarówno wypadaniem brwi i rzęs, jak i łuszczeniem oraz zaczerwienieniem skóry;
• choroby nowotworowe – na wypadanie brwi i rzęs może mieć wpływ zachorowanie na nowotwór skóry lub brzegu powieki;
• cukrzyca – charakterystycznym objawem cukrzycy jest tzw. łysienie telogenowe, które widoczne jest również w przypadku brwi i rzęs;
• toczeń rumieniowaty – choroba autoimmunologiczna, którą można rozpoznać po zmianach skórnych, bólu mięśni i osłabieniu oraz przerzedzeniu włosów.

Wypadanie rzęs u dziecka

Pamiętajmy, że problem wypadania rzęs dotyczy nie tylko osób dorosłych, ale również dzieci. W przypadku najmłodszych za taki stan odpowiada przede wszystkim łysienie plackowate, które powoduje całkowite łysienie dziecka lub znaczne przerzedzenie włosów. Zdarza się, że część dzieci w wyniku tej choroby traci także brwi i rzęsy, natomiast plamy, które pozostają w miejscu utraconych brwi, są gładkie i mają kolor zbliżony do koloru skóry. Warto jednak dodać, że łysienie plackowate to choroba przewlekła, w której występują okresy nasilenia objawów i remisji, dlatego też po okresie nadmiernego wypadania włosów przychodzi faza ich odrastania.

Wypadanie rzęs w ciąży

Ciąża to wyjątkowy okres w życiu kobiety, który wiąże się jednak ze sporymi zmianami w jej organizmie. Burza hormonalna, jaka odbywa się w ciele kobiety w ciągu tych dziewięciu miesięcy może mieć swoje odzwierciedleniem zarówno w stanie skóry i włosów kobiety, a także w kondycji jej brwi i rzęs. Wypadanie włosów, jak również utrata brwi i rzęs w ciąży jest wynikiem wzmożonego działania dwóch hormonów – DHT (dihydrotestosteronu) oraz testosteronu. Na szczęście sytuacja związana ze zmianą ich stężenia w trakcie ciąży oraz w okresie kilku miesięcy po urodzeniu dziecka jest tymczasowa i wraca do normy samoistnie, gdy poziom hormonów się wyrówna.

Co na wypadające rzęsy i brwi?

Niestety, nie istnieje jeden skuteczny sposób na zahamowanie procesu wypadania rzęs oraz brwi. Istnieje wiele metod leczenia tej przypadłości, a wybór tej odpowiedniej zależy w dużej mierze od źródła problemu. Jeżeli u pacjenta została zdiagnozowana konkretna jednostka chorobowa, wówczas lekarz zleca odpowiednie leczenie, np. terapię kortykosteroidami, która wykazuje dużą skuteczność w leczeniu łysienia plackowatego, egzemy, łuszczycy lub zapalenia skóry.

Wspomagająco można stosować również leki zawierające minoksydyl, które zalecane są głównie u pacjentów z problemem nadmiernego wypadania włosów. Alternatywną substancją jest bimatoprost, który powszechnie stosuje się w leczeniu jaskry. Bimatoprost obudza rzęsy, a także sprawia, że stają się one bardziej widoczne, dłuższe i grubsze. W skrajnych przypadkach można skorzystać z zabiegu przeszczepu brwi.

Istnieje również wiele domowych sposobów na wzmocnienie wypadających brwi i rzęs, takie jak m.in.:

• aplikowanie olejku rycynowego, który dzięki swoim właściwościom nawilżającym sprawia, że rzęsy stają się mocniejsze;
• stymulowanie wzrostu rzęs i brwi poprzez używanie specjalnych odżywek dostępnych w aptece;
• stosowanie maści ochronnej z witaminą A oraz preparatów zawierających olej kokosowy, witaminę E, biotynę, a także witaminę A+E.

Autor artykułu: mgr farm. Ewa Gac-Wardecka