Ciąża to wyjątkowy okres w życiu każdej kobiety, który stanowi jednak spore obciążenie dla jej organizmu. Przyszłe mamy często skarżą się na wiele uciążliwych przypadłości, takich jak ból kręgosłupa, skurcze łydek, zgaga, jak również bezsenność, na którą cierpi nawet 25% kobiet w ciąży. Im bliżej rozwiązania, wszystkie te dolegliwości przekładają się na coraz większe problemy ze snem. Sprawę utrudnia także fakt, że nie wszystkie pozycje do spania w ciąży są zalecane. Na którym boku spać w ciąży i jak leżeć w ciąży, by zapewnić sobie zdrowy sen i regenerację?

W jakiej pozycji spać w pierwszym trymestrze ciąży?

W pierwszym trymestrze kobiety często skarżą się na nadmierną senność w ciąży, co jest spowodowane dynamicznymi zmianami hormonalnymi w ich organizmie, w tym m.in. nagłym wzrostem progesteronu, który odpowiada za zwiększoną senność. Zwiększona dawka snu i regeneracji jest zatem uzasadniona. Chociaż na tym etapie brzuch przyszłej mamy jest niemal niewidoczny, to wiele z nich zastanawia się, jakie pozycje do spania w ciąży są najbezpieczniejsze dla nich i dla maleństwa. Warto jednak zaznaczyć, że w początkowym etapie ciąży nie ma to większego znaczenia.

Płód w łonie matki ma zaledwie kilka milimetrów i jest dodatkowo chroniony przez płyn owodniowy i kość łonową. W związku z tym kobiety mogą spać w dowolnej pozycji – dozwolone jest zarówno spanie na plecach i na brzuchu w ciąży, jak również spanie na lewym lub prawym boku w ciąży.

Czy w ciąży można spać na brzuchu?

W obawie o prawidłowy rozwój i bezpieczeństwo płodu wiele kobiet nie jest pewnych, czy spanie na brzuchu w ciąży to dobre rozwiązanie. Na szczęście w pierwszym trymestrze ciąży, o ile nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań ze strony lekarza, kobiety nie muszą rezygnować ze spania na brzuchu.

Nieco inaczej sytuacja wygląda w drugim i trzecim trymestrze, kiedy brzuch przyszłej mamy staje się coraz bardziej widoczny. Wówczas takie ułożenie jest już nie tylko niewygodne i zakłóca nocną regenerację, ale także może stanowić zagrożenie dla dziecka ze względu na ryzyko powstania defektów u rozwijającego się płodu. Warto zatem wybrać inną, korzystniejszą pozycję do spania na ten czas.

Spanie na plecach w ciąży

Podobnie jak w przypadku spania na brzuchu w ciąży, spanie w ciąży na plecach również jest dozwolone wyłącznie w pierwszych trzech miesiącach, kiedy nie ma to większego wpływu na rozwój płodu. W drugim i trzecim trymestrze nie zaleca się stosowania tej pozycji do odpoczynku nocnego, co ma związek z uciskiem macicy na kluczowe naczynia krwionośne, w tym żyłę główną dolną oraz aortę. W momencie ucisku ilość krwi płynącej w stronę serca zmniejsza się i mniej krwi dociera do mózgu kobiety. Efektem tego mogą być zawroty głowy u przyszłej mamy, nudności oraz mroczki przed oczami, a także dolegliwości związane z trawieniem i prawidłowym oddychaniem.

Warto zaznaczyć, że leżenie na wznak w ciąży nie jest absolutnie zakazane przez cały okres jej trwania. W większości przypadków przyszła mama sama czuje, czy taka pozycja sprawia jej dyskomfort – jeżeli tak się stanie, to z reguły instynktownie odwraca się na bok.

Bezpieczne pozycje do spania w ciąży

Istnieje kilka pozycji do spania, które są dozwolone kobietom bez względu na etap ciąży. Wśród nich zalicza się przede wszystkim sen na boku. Na którym boku leżeć w ciąży, by było to bezpieczne dla rosnącego dziecka i komfortowe dla przyszłej mamy? Lekarze zgodnie potwierdzają, że najbezpieczniejsze jest spanie na lewym boku w ciąży, ponieważ w ten sposób do rozwijającego się płodu dociera najwięcej substancji odżywczych z krwi matki. Co więcej, jest to bardzo wygodna pozycja dla kobiet na zaawansowanym etapie ciąży, kiedy ich brzuszek przybiera coraz większe rozmiary.

Czy dozwolone jest zatem wyłącznie spanie na lewym boku w ciąży? Niekoniecznie. Jeżeli nie istnieją takie przeciwwskazania jak ciąża bliźniacza lub przewidywana duża masa urodzeniowa dziecka, spanie na prawym boku w ciąży jest zalecane w takim samym stopniu jak na lewym.

Co ciekawe, niektórzy lekarze wręcz zalecają regularne zmiany pozycji do snu w trakcie ciąży, ponieważ trzymanie się wyłącznie jednego ułożenia może skutkować rozwojem asymetrii ułożeniowej ciała noworodka, co wymaga dalszej rehabilitacji w okresie niemowlęcym.

By zminimalizować ryzyko dyskomfortu oraz nieprawidłowego ułożenia ciała podczas snu, coraz więcej kobiet decyduje się na zakup poduszki dla ciężarnych, która pomaga im w znalezieniu najwygodniejszej pozycji do snu.

Poduszka ciążowa – jak używać?

Poduszka ciążowa to jeden z ulubionych akcesoriów przyszłych mam, które mają problemy ze snem. Wśród najbardziej polecanych modeli są te w kształcie litery „C”, które kojarzą się z rogalem lub półksiężycem. Taką poduszkę ciężarne mogą ułożyć sobie pod odcinkiem lędźwiowym kręgosłupa i pomiędzy nogami, co w naturalny sposób pozwala na delikatne odwrócenie ciała w bok i zmniejszenie ucisku rosnącego płodu na naczynia krwionośne znajdujące się pomiędzy kręgosłupem a macicą przyszłej mamy.

Używając poduszki ciążowej, najlepszą opcją jest ułożenie się na lewym boku i delikatne zgięcie kolan. W ten sposób kobieta może nie tylko cieszyć się przyjemnym wypoczynkiem, relaksem i skutecznym odciążeniem zmęczonych mięśni, ale także lepszym odżywieniem łożyska i maleństwa. Co ważne, poduszka ciążowa ułożona pomiędzy kolanami chroni ciało przyszłej mamy przed powstawaniem obrzęków stóp, żylaków i zakrzepów, które są częstą przypadłością wśród kobiet w ciąży. Poprawne ułożenie poduszki ciążowej jest również istotne ze względu na możliwość zredukowania napięcia tkanki skórnej na brzuchu, a co za tym idzie – zmniejszenia ryzyka pojawienia się na skórze rozstępów.

Jak zadbać o spokojny sen w ciąży?

Zdrowy sen i regeneracja w ciąży to gwarancja lepszego samopoczucia przyszłej mamy oraz prawidłowego rozwoju płodu. W związku z tym ważne jest, by kierować się kilkoma zasadami, które zwiększą komfort wypoczynku ciężarnej. Warto pamiętać m.in. o:

• regularnym wietrzeniu sypialni przed snem;
• utrzymywaniu stałej temperatury w pomieszczeniu na poziomie 21°C;
• zmniejszeniu ilości sprzętów elektronicznych w sypialni;
• zastosowaniu ciepłego, stonowanego światła;
• unikaniu oglądania telewizji przed snem;
• zrelaksowaniu się podczas kąpieli lub spaceru na świeżym powietrzu.

Autor artykułu: mgr farm. Ewa Gac-Wardecka