Adrenalina jest nieodłącznym elementem naszego życia. Motywuje nas do działania, dodaje sił do walki lub ucieczki z zagrażającej nam sytuacji. Jednak gdy lęk staje się paraliżujący, a jego napady pojawiają się zwykle bez żadnego ostrzeżenia, sytuacja staje się poważniejsza. Szacuje się, że ok. 10% społeczeństwa cierpi na ataki paniki. Jakie są ich objawy oraz w jaki sposób je pokonać?
Produkty wspomagające w stosowaniu diety
Gdy lęk utrudnia codzienne funkcjonowanie
Każdy z nas odczuwa strach lub lęk w stresujących czy zagrażających nam sytuacjach. To normalna reakcja organizmu. Atak paniki to jednak nagły napad silnego lęku, często pojawiający się w pozornie bezpiecznej sytuacji. Możemy być w drodze do pracy, czytać książkę lub gotować obiad. Nic nie wskazuje na to, aby za chwilę miało stać się coś złego – a jednak osoba chora czuje, że coraz silniej zaczyna ogarniać ją paniczny lęk. Jak wyglądają ataki paniki? Narastający lęk powoduje obawę przed utratą kontroli nad swoim ciałem i umysłem, a wszystkie sygnały, które wysyła nam organizm, powodują spotęgowanie tego odczucia.
Atak paniki ma dość charakterystyczne objawy, które są łudząco podobne do np. choroby niedokrwiennej serca, zawału czy początku udaru. Mowa tutaj o takich objawach somatycznych jak m.in. kołatanie serca i przyspieszony puls, duszności, zawroty głowy i osłabienie, drżenie kończyn lub ich paraliż. Może pojawić się również ból lub pieczenie w klatce piersiowej, nudności, uczucie dławienia się oraz zimne poty lub przeciwnie – oblewające nas uczucie gorąca. Oczywiście nie wszystkie z wymienionych objawów muszą pojawić się w trakcie ataku. Zwykle napad lęku trwa od kilku minut do nawet godziny.
Atak paniki – przyczyny
Paniczny lęk może być związany z fobią lub traumatycznymi wydarzeniami z przeszłości. Pozornie bezpieczna sytuacja w symboliczny sposób może być powiązana z nieprzyjemnymi dla nas czynnikami. Warto dodać, że napad lęku często wiąże się z nadużywaniem alkoholu, narkotyków lub zażywaniem niektórych leków. Ataki paniki mogą również być powiązane z depresją, chorobą afektywną dwubiegunową lub nadczynnością tarczycy.
Żyjemy w ciągłym stresie, zapominamy o relaksie i zrzuceniu z siebie ciężaru emocji, które towarzyszą nam każdego dnia. Ciągłe napięcie oraz sytuacje stresowe nie pozostają obojętne dla naszego zdrowia i samopoczucia – z tego względu niektórzy ludzie muszą wielokrotnie mierzyć się z atakami paniki. Specjaliści z dziedziny psychologii i psychiatrii wyróżniają również tzw. lęk antycypacyjny. To lęk przed kolejnym napadem lęku. Gdy dana osoba obawia się, że następny atak lęku pojawi się w nieznanym jej miejscu, przestrzeni publicznej, stara się ograniczyć swoją aktywność do bezpiecznej strefy i unika wychodzenia z domu. W takiej sytuacji mówimy o agorafobii. W każdym z tych przypadków powinniśmy zwrócić się o pomoc do specjalistów, ponieważ tylko wtedy mamy szansę na oswojenie lęku i życie bez niszczącego uczucia napięcia.
Jak pomóc osobie z atakami paniki?
Jeśli chodzi o zdiagnozowane ataki paniki, leczenie polega przede wszystkim na korzystaniu z pomocy psychologa lub psychiatry. Podstawą jest terapia indywidualna lub grupowa, zwykle behawioralna. Pacjent stopniowo oswaja się z lękiem, z sytuacjami, w których się on pojawia i poznaje czynniki, które go wywołują. Gdy terapia nie jest wystarczająca, konieczne jest wprowadzenie farmakologii (np. tabletek na uspokojenie) przez lekarza psychiatrę. Niezwykle pomocna jest zmiana stylu życia – ograniczenie lub umiejętność radzenia sobie ze stresem (np. poprzez aktywność fizyczną). Osoby zamknięte w sobie powinny mówić o swoich uczuciach i emocjach bliskim, co pozwoli zrzucić im z siebie ciężar emocjonalny. Warto też zdecydować się na ćwiczenia oddechowe. To właśnie kontrola oddechu jest kluczowa podczas ataku paniki.
Preparaty wspomagające pracę układu nerwowego
Atak paniki – co robić?
Zauważyłaś osobę, która ma atak paniki? Co robić, aby jej pomóc?
- Przede wszystkim zapewnij ją, że jest bezpieczna i jej pomożesz.
- Osoba z atakiem paniki powinna przyjąć wygodną pozycję, zapewniającą jej stabilność. Może usiąść, oprzeć się o drzewo lub pochylić głowę delikatnie w dół, jednocześnie opierając dłonie na udach.
- Napad lęku wiąże się z przyspieszonym oddechem i dusznościami, dlatego podstawową czynnością jest kontrola oddechu. Wdech przez nos, liczenie do 3 i wypuszczanie powietrza ustami. Ustabilizować oddech pomoże też oddychanie do papierowej torebki.
- Narastający lęk ogarnia umysł i sprawia, że czujemy się oderwani od rzeczywistości. Pomocne okazuje się odwrócenie uwagi od natłoku negatywnych myśli, na przykład odpowiadanie na pytania zadawane przez drugą osobę, niedotyczące ataku.
Autor artykułu:
mgr farm. Mariusz Kamiński
