Pod koniec zeszłego roku w Wielkiej Brytanii wykryto genom nowego typu koronawirusa SARS-CoV-2, który został nazwany VUI-202012/01. W niedługim czasie pierwsze przypadki zakażenia nową mutacją wirusa COVID-19 odnotowano również w innych krajach europejskich. 21 stycznia 2021 roku Ministerstwo Zdrowia poinformowało o pierwszym przypadku zakażenia nową mutacją koronawirusa w Polsce. Co powinniśmy o nim wiedzieć, jakie wywołuje objawy i czy szczepionka w jego przypadku będzie skuteczna?

Na czym polega mutacja koronawirusa?

Mutacja wirusa to zjawisko całkowicie normalne, pojawiające się naturalnie w procesie jego replikacji i rozprzestrzeniania się w środowisku. Podczas mutacji zmianie ulega kod genetyczny wirusa – w przypadku koronawirusa jest to zmiana kodu RNA, który adaptuje się do przetrwania w środowisku i organizmie ludzkim.

Warto zauważyć, że RNA-wirusy ulegają mutacji znacznie szybciej niż wirusy bazujące na kodzie DNA, jak np. adenowirusy. Wynika to z braku mechanizmów kontrolnych, które powinny działać podczas kopiowania pojedynczej nici kwasu RNA. Jak do tej pory pojawiło się już tysiące mutacji koronawirusa, jednak żadna z nich nie wpłynęła znacząco na poziom zakaźności patogenem.

Nowa mutacja koronawirusa SARS-CoV-2 – co o niej wiemy?

Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku nowej mutacji COVID-19, która została zidentyfikowana w południowo-wschodniej części Wielkiej Brytanii przez konsorcjum Covid-19 Genomics. Nowy szczep nazwano VUI-20212/01 (the first Variant Under Investigation in December 2020) – jest to pierwsza odmiana mutacji wirusa przebadana w grudniu 2020 roku.

Z tego, co udało się ustalić, nowa mutacja koronawirusa liczy aż siedemnaście różnych mutacji, w tym tę najważniejszą dla nas – mutację N501Y, która powiązana jest ze zmianami w sekwencji białka S wirusa. Zmieniając jego strukturę, wirus zyskuje prostą drogę do wniknięcia do ludzkiej komórki poprzez receptor ACE2. Ten mechanizm ułatwia wirusowi zainfekowanie naszego organizmu, choć – jak twierdzą naukowcy – wciąż nie oznacza to poważnego zwiększenia zachorowalności na tę odmianę wirusa.

Czy nowa mutacja COVID-19 jest bardziej zaraźliwa?

Ze względu na fakt, że nowa mutacja COVID-19 trafiła już do Polski, wiele osób zastanawia się, czy będzie ona bardziej niebezpieczna dla populacji. Wciąż nie ma dostatecznych informacji, które potwierdzałyby zwiększoną śmiertelność wskutek zakażenia nową mutacją koronawirusa. Brytyjski wariant koronawirusa (B.1.1.7) może jednak wiązać się ze zwiększoną zakaźnością i nasileniem objawów, które pojawiają się u chorych.

Jakie objawy daje nowa mutacja koronawirusa? Na podstawie badań przeprowadzonych wśród grupy losowo wybranych mieszkańców Wielkiej Brytanii stwierdzono zwiększoną częstotliwość pojawiania się takich objawów jak kaszel, zmęczenie, bóle mięśni oraz gardła. Co ciekawe, utrata węchu i smaku była u nich rzadszym zjawiskiem w porównaniu do zakażenia oryginalnym SARS-CoV-2. W obu grupach pacjentów objawy związane z dusznością, biegunką lub wymiotami występowały na zbliżonym poziomie.

Nowa mutacja koronawirusa a skuteczność szczepionki na COVID-19

Kolejną kwestią, która może budzić wątpliwości w związku z nową mutacją COVID-19, jest skuteczność szczepionki w kontekście tego szczepu wirusa. Wciąż trwają badania na ten temat, jednak z uwagi na specyficzny mechanizm działania szczepionki, możemy liczyć na to, że zadziała ona także na nowy wariant SARS-CoV-2. Warto pamiętać, że odporność nabywana dzięki szczepionce na koronawirusa powstaje poprzez wszczepienie przeciwciał przeciwko białku, które umożliwia wirusowi wniknięcie do naszego organizmu.

Jak wiemy, zaszczepienie przeciwko COVID-19 stanowi obecnie najlepszą ochronę przed zakażeniem koronawirusem, w związku z czym wzrost odsetka zaszczepionych osób powinien utrudnić wirusowi rozprzestrzenianie się w populacji. W ten sam sposób jesteśmy w stanie ograniczyć szerzenie się nowych mutacji i powstawanie kolejnych szczepów wirusa.