Dieta wegetariańska zyskuje sobie coraz większą popularność w Polsce. Statystyki mówią, że już niemal 10% kobiet w naszym kraju deklaruje wegetarianizm. Czym charakteryzuje się ten sposób odżywiania? Czy można go uznawać za zdrowy? O tym w naszym tekście.

Mówi się, że wegetarianizm i jego odmiany to coś więcej, niż tylko dieta. To styl życia, a nawet filozofia, która łączy się z poszanowaniem przyrody. Odrzucenie mięsa z jadłospisu to jedno. Wiele osób związanych z ruchami wege aktywnie działa na rzecz zwierząt, sposobu ich hodowania i uśmiercania. Etycy spod znaku wege zwracają uwagę również na inne aspekty wykorzystywania zwierząt. Chodzi tu o pozyskiwanie wszelkich produktów z skór, testowanie kosmetyków itp. Są to więc zwolennicy ekologicznych upraw i możliwej najmniejszej ingerencji w środowisko naturalne. Podobnie jak w każdej diecie, pośrednią korzyścią jest większa świadomość tego, co się je – czytanie etykiet i wybieranie zdrowszej, nieprzetworzonej żywności. Pobudza także kreatywność w kuchni, w końcu eliminacja jednego z głównych elementów polskich potraw to nie lada wyzwanie.

Wegetarianizm a weganizm

Chociaż określenia te wydają się bliskoznaczne, to jednak w praktyce oznaczają co innego. Wegetarianin nie je mięsa, ale w jego diecie nie brakuje niektórych produktów odzwierzęcych, takich jak nabiał czy jaja. Weganin natomiast stosuje dietę restrykcyjną, spożywa jedynie warzywa i owoce. Warto jeszcze znać określenia: witarianizmu, który polega na jedzeniu wyłącznie surowych warzyw i owoców. Wyróżnia się też frutarianizm, gdzie jak sama nazwa wskazuje, ogranicza się dietę do owoców. Niektórzy wegetarianie okazyjnie dodają do swojego jadłospisu ryby, bogate w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i kwasy omega-3.

Jakim chorobom zapobiega wegetarianizm?

Badania nad wegetarianizmem i jego skutkami dla naszych organizmów przyniosły bardzo obiecujące wyniki. Znacząca podaż witamin przy jednoczesnym ograniczeniu tłuszczów przetworzonych i cukrów pozwala zapobiegać chorobom układu krwionośnego. Dzieje się tak dzięki obniżeniu ciśnienia tętniczego oraz poziomu “złego” cholesterolu LDL. Uważa się również, że dieta wegetariańska zmniejsza ryzyko zachorowania na szereg nowotworów: trzustki, prostaty, żołądka czy jelita grubego. Korzyści z wegetarianizmu są więc jednoznaczne. W sieci znajdziemy wiele opinii na temat poprawionego samopoczucia, regresji innych chorób i tym podobnych. Warto jednak nie zapominać, iż indywidualne odczucia i efekty mogą się drastycznie różnić.

Jak przejść na wegetarianizm?

Podobnie jak inne dostępne diety, tak i wegetarianizm musi być wprowadzany stopniowo, zwłaszcza jeśli mięso było często obecne w naszym jadłospisie. Nagła rezygnacja z produktów mięsnych może znacząco odbić się zarówno na wadze, jak i na naszym samopoczuciu. Musimy też pamiętać, aby w komponowaniu diety wege nie pominąć białka, które wcześniej dostarczaliśmy organizmowi właśnie z mięsem – najwięcej jest go w soi czy warzywach strączkowych. Wg porad wegetariańskich stosunek węglowodanów do białka i tłuszczów powinien wynosić 80/10/10. Tłuszcze możemy pozyskiwać np. z orzechów, które są też dobrym źródłem kalorii, jeśli czujemy, że jest ich za mało. W komponowaniu posiłków pamiętajmy też o balansie warzyw zielonych, kolorowych i zbóż (o ile je spożywamy), aby dostarczyć organizmowi najważniejszych aminokwasów. Poprawnie stworzona dieta nie jest zagrożeniem dla ciąży i można je stosować u dzieci, o ile nie ma wyraźnych przeciwwskazań.

Czy suplementacja w diecie wegetariańskiej jest konieczna?

Wydaje się, iż braki w odżywianiu się warzywami i owocami ujawniają się nie we wszystkich przypadkach. Nie zmienia to faktu, iż może wystąpić niedobór witaminy B12, której nie zawiera żaden pokarm roślinny. Wegetarianie mogą więc czerpać B12 z jaj i nabiału, ale weganie już nie. W ich przypadku może dojść do takich objawów niedoboru jak obniżony nastrój, apatyczność, duszności czy zapalenia skóry. Weganie powinni więc suplementować witaminę B12, aby zapobiec niekorzystnym efektom jej braku.

Sugeruje się również badanie krwi i kontrola poziomu żelaza. Odpowiadający za krzepliwość krwi pierwiastek nie jest dobrze przyswajalny z roślin. Stąd istotna jest profilaktyka w tym zakresie. Uważać należy też na poziom witaminy D, zwłaszcza w czasie zimy. Słońca jest wówczas mniej i nasze organizmy nie są w stanie jej wytworzyć w odpowiednich ilościach. Możemy więc znów zwrócić się w stronę suplementów. W literaturze wspomina się także o wapniu, którego poza produktami mlecznymi znajdziemy w brokułach oraz sezamie.

Czy wegetarianizm jest zdrowy?

Biorąc pod uwagę wszelkie argumenty wydaje się, że nie ma powodów, aby uznawać wegetarianizmu za dietę niezdrową. Świadome żywienie jest wszak korzystne dla naszego organizmu zawsze, a dobrze przygotowany jadłospis wegański dostarczy niemal wszystkich składników, których potrzebuje nasz organizm.