Przeżyłeś kiedyś ogromny stres i miewasz w związku z tym problemy ze snem, braki w koncentracji lub stany lękowe? To może być zespół stresu pourazowego (PTSD). Dowiedz się więcej na temat tego schorzenia.
Produkty po ukąszeniu owadów
Czym jest zespół stresu pourazowego (PTSD)?
Zespół stresu pourazowego jest zaliczane do zaburzeń lękowych. Jego podłożem jest silne, gwałtowne przeżycie, które połączone jest z zagrożeniem zdrowia lub życia i w danym momencie przekracza nasze możliwości poznawcze. PTSD może dotyczyć również traumy emocjonalnej, która trwała dłużej, na przykład w dzieciństwie. Od strony fizycznej powodem występowania zespołu jest wysoki poziom adrenaliny w organizmie, który uniemożliwia odprężenie, ale również blokuje przetwarzanie pamięci i zahamowanie nawrotów wspomnień traumatycznych przeżyć.
Preparaty wspomagające pracę układu nerwowego
W przypadku PTSD najczęściej mówi się o 3 podstawowych objawach. Mogę się one pojawiać w ciągu kilku tygodni od wydarzenia. Mogą jednak wystąpić w ciągu następujących miesięcy, a nawet lat (poprzez np. wyzwalacz o podobnym ładunku emocjonalnym). Najczęstsze objawy wskazujące na wystąpienie zespołu stresu pourazowego to:
– tzw. flashbacki, czyli nieustające nawroty wspomnień traumatycznych wydarzeń, a także koszmarne sny,
– odczuwany silny lęk w pobliżu miejsca zdarzenia lub względem podobnych osób, unikanie ich,
– fizyczne objawy, o których przeczytasz poniżej.
Powyższe okoliczności powinny utrzymywać się przez około miesiąc, aby można było mówić o występowaniu PTSD. Zespół ten może dotyczyć osób, które przeżyły:
– śmierć bliskiej osoby,
– diagnozę poważnej choroby (np. nowotworu),
– poważny wypadek komunikacyjny,
– katastrofę naturalną (trzęsienie ziemi, burze, tornada, pożary),
– traumatyczne dzieciństwo,
– przemoc seksualną,
– wojnę,
– niewolę w czasie wojny lub pokoju (np. atak terrorystyczny).
Fizyczne i psychiczne objawy wskazujące na zespół stresu pourazowego
Wśród wielu fizycznych objawów w ramach stresu pourazowego wymienia się:
– problemy ze snem,
– trudność w koncentracji,
– nieustanne napięcie, brak rozluźnienia,
– brak odczuwania przyjemności, odrętwienie emocjonalne,
– częste zmęczenie,
– bezradność,
– łatwość w denerwowaniu się,
– poczucie wstydu, niedostosowania do rzeczywistości, odrealnienia.
Ponadto w przypadku PTSD może dojść do występowania takich problemów jak depresja, nadużywanie alkoholu czy zaburzenie odżywiania. W zależności od skłonności osoby cierpiącej mogą pojawić się inne towarzyszące nałogi, np. narkotyki, papierosy, hazard i tym podobne.
Sposoby leczenia
Zespół stresu pourazowego można leczyć! Jeśli wymienione wyżej objawy utrzymują się przez miesiąc, niezbędna jest opinia psychologa lub psychiatry. To dobry moment, aby zdać sobie sprawę z tego, iż przepracowanie traumy w samotności nie jest rozwiązaniem. Może natomiast wpędzić nas w poczucie jeszcze większej winy. Jakie są możliwości leczenia PTSD?
1. Przede wszystkim istotna jest terapia. Jednym ze sposobów jest tzw. terapia poznawczo-behawioralna, której celem jest zmiana sposobu, w jaki osoba dotknięta PTSD myśli o traumatycznych przeżyciach. Co ważne, chory może podjąć również terapię grupową, pomocną w wypadku poczucia wyobcowania.
2. Farmakoterapia – w niektórych przypadkach lekarze są skłonni włączyć do leczenia leki, gdy chory potrzebuje jednocześnie leczyć się z powodu depresji.
3. Metoda EMDR (z angielskiego eye movement desensitization and reprocessing), czyli desensytyzacja i przetwarzanie poprzez ruch oczu. To względnie nowa metoda, która polega na “przeprogramowaniu” naszych wspomnień poprzez ich wydobycie i poproszenie pacjenta o wodzenie wzrokiem za palcami terapeuty. Pomaga to zniekształcić traumatyczne wspomnienia i odseparować je od ogromnych przeżyć, które normalnie im towarzyszą. Więcej na temat EMDR przeczytasz w tym tekście.
Jednym z ważnych aspektów leczenia PTSD jest podejście osoby chorej. W czasie po traumie nie warto od siebie wymagać zbyt wiele. Wydarzenia powodujące ogromny stres zawsze będą tworzyć ślady w naszej psychice. Nawet jeśli nie ucierpieliśmy fizycznie, to powrót do pełnego zdrowia może trwać równie długo, jak np. w wypadku rehabilitacji. Dlatego potrzebujemy cierpliwości nie tylko otoczenia, ale i w nas samych. Wsparciem mogą być techniki relaksacyjne, dbanie o możliwie regularny sen i prawidłową dietę. Natomiast nasi najbliżsi powinni podchodzić do nas ze zrozumieniem. Wszelkie opinie, że innym ludziom zdarzały się gorsze wypadki, w niczym nie pomagają, a nawet pogarszają sytuację cierpiącej osoby.