Ciąża to wyjątkowy czas w życiu kobiety. Jeśli przyszła mama czuje się dobrze, okres oczekiwania na przyjście na świat dziecka jest pełen radości i spokoju. Niestety, niektóre ciężarne skarżą się na mniejsze lub większe dolegliwości zdrowotne. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia i życia ciężarnej i dziecka jest nadciśnienie tętnicze. Nieleczone lub w ogóle niezdiagnozowane może prowadzić do stanu przedrzucawkowego.

Stan przedrzucawkowy – objawy

Stan przedrzucawkowy, inaczej preeklampsja lub zatrucie ciążowe, to zespół objawów chorobowych, pojawiających się po 20. tygodniu ciąży. Może on wystąpić także w trakcie porodu lub połogu kobiety. Charakterystycznym objawem stanu przedrzucawkowego jest podwyższone ciśnienie tętnicze ciężarnej, wynoszące powyżej 140/90 mm Hg. Pomiar ciśnienia należy przeprowadzić dwukrotnie w odstępie 4 h. Inne objawy stanu przedrzucawkowego to białkomocz, ból nadbrzusza, bóle głowy, nudności, zaburzenia widzenia czy obrzęki oraz nagły wzrost masy ciała będące skutkiem zatrzymania wody w organizmie. Może także dojść do skąpomoczu lub bezmoczu, czyli zmniejszonego oddawania moczu lub całkowitego jego zatrzymania.

Najcięższa postać stanu przedrzucawkowego prowadzi do rzucawki – ciężarna ma drgawki toniczno-kloniczne, może również zapaść w śpiączkę. Warto jednak dodać, że rzucawka może także pojawić się nagle, bez żadnych wcześniejszych objawów. Innym następstwem stanu przedrzucawkowego jest zespół HELLP, który objawia się m.in. wzrostem enzymów wątrobowych.

Co jest przyczyną stanu przedrzucawkowego?

Stan przedrzucawkowy może być wynikiem nieprawidłowej reakcji układu immunologicznego matki na płód. Inną przyczyną jest nieprawidłowe zagnieżdżenie się łożyska na początku ciąży. Można także wymienić czynniki ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia stanu przedrzucawkowego u ciężarnej. Są to m.in. cukrzyca i otyłość, ciąża mnoga, zburzenia krzepnięcia krwi, choroby autoimmunologiczne, nadciśnienie tętnicze czy wystąpienie stanu przedrzucawkowego w poprzedniej ciąży. W grupie ryzyka są również kobiety, które zachodzą w ciążę w młodym wieku (przed 20. rokiem życia), jak i te, które decydują się na dziecko po przekroczeniu 40. urodzin.

Postępowanie przy zdiagnozowanym stanie przedrzucawkowym

Stan przedrzucawkowy zagraża zdrowiu i życiu ciężarnej oraz nienarodzonego dziecka. Postępowanie medyczne jest ściśle powiązane ze stanem pacjentki. Jeśli preeklampsja ma łagodniejszą postać zalecany jest odpoczynek, wykonywanie niezbędnych badań i częstsze kontrole lekarskie. Lekarz może także przepisać odpowiednie leki. Gdy kobieta jest już blisko rozwiązania i ciąża jest już powyżej 37. tygodnia, najczęściej przeprowadzane jest cesarskie cięcie.

Jeśli choroba ma cięższy przebieg (powyżej 160/110 mm Hg i duży białkomocz), konieczna jest hospitalizacja ciężarnej – podanie leków i stała kontrola stanu kobiety i dziecka. Gdy nastąpi pogorszenie stanu zdrowia pacjentki lub dziecka konieczne jest przyspieszenie porodu lub nawet nagłe przerwanie ciąży. W przypadku rzucawki jedynym rozwiązaniem jest natychmiastowe przerwanie ciąży, niezależnie od jej wieku.

Czy można uniknąć stanu przedrzucawkowego?

Występowanie u ciężarnej kilku z wymienionych wyżej czynników ryzyka wiąże się z koniecznością wprowadzenia działań profilaktycznych. Pacjentka otrzymuje odpowiednie dawki kwasu acetylosalicylowego oraz jest pod stałą opieką lekarską. Choć stan przedrzucawkowy może stanowić poważne zagrożenie dla ciężarnej i dziecka, warto pamiętać, że występuje on u zaledwie kilku procent przyszłych mam. Z kolei szybka diagnoza pozwala odpowiednio zadbać o zdrowie pacjentki i doprowadzić do szczęśliwego rozwiązania ciąży.