Dziś pod lupę bierzemy jedną z najbardziej popularnych metod diagnozowania patologii jelita grubego, w tym nowotworu tego odcinka pokarmowego. Kolonoskopia pozwala na wczesne wykrycie zmian i uratowanie życia. Jak wygląda badanie i jak się do niego przygotować?

Rzucając wyzwanie zabójcy

Nowotwór jelita grubego niezmiennie plasuje się w czołówce rejestrów onkologicznych. Portal Onkologia.org.pl podaje, że jest on trzecim najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn i drugim wśród kobiet zapadających na raka. Przebiegłość choroby, która m.in. ma swoje odzwierciedlenie w statystykach zgonów, polega na tym, że nowotwór może przed długi czas rozwijać się bezobjawowo, a przez to nie wzbudzać niepokoju u chorego. Możliwość pokonania schorzenia zależy w dużej mierze od momentu jego wykrycia. Wczesna diagnoza znacząco zwiększa szanse na uratowanie życia. Potrzeba więc regularnych badań profilaktycznych okolicy jelita grubego, których przedstawicielką jest właśnie kolonoskopia.

Jak wygląda kolonoskopia?

Pod tym pojęciem rozumiemy metodę diagnozy dolnej części układu pokarmowego z użyciem kolonoskopu. Jest to giętka rurka wyposażona w źródło światła, kamerę i narzędzia umożliwiające pobranie materiału histopatologicznego czy zatamowanie krwawienia. Ten endoskop daje lekarzowi wgląd w stan jelita grubego – jego kształt, stan śluzówki i pełnione funkcje. Badanie trwa ok. 30-45 min., a w czasie jego wykonywania badany leży na boku z nogami podciągniętymi w kierunku klatki piersiowej. Urządzenie jest wkładane pacjentowi przez odbyt, co w opinii wielu osób nie należy do najbardziej komfortowych doświadczeń.

Pamiętajmy jednak, że gra toczy się o wielką stawkę. Kiedy na szali jest zdrowie, a nawet życie pacjenta, chwilowa niewygoda nie jest wysoką ceną. Kolonoskopia może mieć także swoją drugą rolę – leczenie. Za pomocą kolanoskopu lekarze mogą wykonywać proste zabiegi (np. usuwanie ciał obcych lub polipów, tamowanie krwawienia).

Wskazania do kolonoskopii

Opisywany sposób diagnozy jest adresowany przede wszystkim do osób, u których podejrzewa się zmiany nowotworowe. Z badania powinny też regularnie korzystać ludzie z grupy ryzyka onkologicznego, czyli takie, u których w rodzinie pojawił się rak jelita grubego. Lekarz może zalecić analizę z kolonoskopem również w przypadku podejrzenia innych zmian. Wskazaniem do przeprowadzania badania mogą być na przykład: krew w stolcu, stolec smolisty lub zmiana rytmu wypróżnień.

W niektórych przypadkach – kiedy inne metody diagnozy zostały wyczerpane – kolonoskopię można też wykonać przy pojawieniu się bólów brzucha czy gwałtownej utracie masy ciała. Listę tę uzupełniają podejrzenia różnych stanów zapalnych jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna), które można wykryć za pomocą opisywanej metody.

Jak przygotować się do kolonoskopii?

Aby badanie dało jak najbardziej wiarygodny wynik, jelita pacjenta powinny być możliwie czyste. W tym celu zaleca się stosowanie rekomendowanej przez lekarza diety na kilka przed zabiegiem. Zazwyczaj pacjenci oczekujący na analizę jelita grubego na trzy dni przed zabiegiem przyjmują pokarmy wyłącznie w formie płynnej. Przydatne będzie również picie dużych ilości (ok. 3 litrów) wody niegazowanej. Na dobę przed poddaniem się kolonoskopii, badanemu podaje się środek przeczyszczający. O wybór konkretnego preparatu tego typu zapytaj swojego lekarza. W niektórych przypadkach zaleca się także wykonanie lewatywy – jednej wieczorem, w dniu poprzedzającym zabieg i kolejnej rano, w dniu badania.

Ewentualne powikłania

Kolonoskopia jest badaniem inwazyjnym, wymagającym uzyskania pisemnej zgody pacjenta. Mimo tego, że raczej trudno ją zaliczyć do przyjemnych doznań, to nie powinna ona sprawiać bólu, szczególnie kiedy przeprowadza ją doświadczony endokopista. W praktyce lekarskiej znane są przypadki przebicia jelita podczas badania. Sytuacja ta występuje jednak niezwykle rzadko, szczególnie gdy mówimy o diagnozie.

Prawdopodobieństwo niepowodzenia zabiegu zwiększa się nieznacznie w momencie, gdy kolonoskopia jest wykonywana w celach terapeutycznych. Jeśli po wykonaniu zabiegu u pacjenta utrzymują się dolegliwości typu: gorączka, dreszcze, krwawienie z przewodu pokarmowego czy ból brzucha, to bezzwłocznie należy skonsultować się z lekarzem.