Terapia EMDR, czyli Eye Movement Desensitization and Reprocessing, to jedna z form psychoterapii, stosowana przy leczeniu traumy. W języku polskim nazwę terapii tłumaczymy jako „terapię odwrażliwiania i przetwarzania za pomocą ruchu gałek ocznych”. Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich cierpicie na traumę, koniecznie sprawdź, na czym polega terapia EMDR.

Wpływ traumy na psychikę

Bolesne doświadczenia z przeszłości zawsze pozostawiają po sobie ślad w naszej psychice. W większości przypadków jesteśmy w stanie sobie z nimi poradzić, oswoić emocje z nimi związane i z czasem zdystansować do całego zdarzenia. Niekiedy jednak dane wydarzenie jest tak silnym przeżyciem pod względem emocjonalnym i/lub fizycznym, że pamięć o nim jest „zamrożona”. Terapia EMDR ma pomóc to zmienić.

Nasz mózg nie był w stanie przetworzyć tego doświadczenia, a emocje z nim związane zostają zablokowane, aby uaktywniać się niespodziewanie pod wpływem neutralnych bodźców (np. zapachu czy dźwięku). Mimo upływu lat przywołanie danego wydarzenia wiąże się z silnymi emocjami i stresem. Z tego powodu doświadczenie to nie jest dla nas jedynie wspomnieniem, lecz wciąż na nowo przeżywanym zdarzeniem. Trauma niesie ze sobą poważne konsekwencje emocjonalne (m.in. lęk) oraz fizjologiczne (m.in. apatię, problemy ze snem, różnego rodzaju choroby). Aby móc oswoić się z przeszłością, konieczne jest podjęcie terapii.

Skuteczna forma psychoterapii

EMDR to terapia opracowana przez amerykańską psycholog Francine Shapiro w 1987 roku. Zauważyła ona, że w momencie odczuwania przez nią silnego stresu, szybkie i powtarzające się ruchy gałek ocznych pozwalają obniżyć poziom towarzyszącego jej niepokoju. Po ponad 30 latach EMDR jest jedną z najczęściej stosowanych form psychoterapii w USA. Jednocześnie zyskuje coraz większą popularność w Europie, w tym w Polsce. Terapię EMDR do leczenia traum poleca m.in. Światowa Organizacja Zdrowia oraz Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. Jej skuteczność potwierdzają nie tylko liczne badania kliniczne, ale i pacjenci, którym udało się poradzić sobie z traumą po wydarzeniach z przeszłości.

Na czym polega terapia EMDR?

Terapia EMDR ma na celu zmienić nasze postrzeganie o wydarzeniach z przeszłości, aby były one dla nas wspomnieniami, a nie wciąż przeżywanym doświadczeniem. W tym celu wykorzystuje się proces przetwarzania informacji przez mózg. Terapeuta stymuluje zmysły pacjenta, (przeważnie ruch gałek ocznych), aby uruchomić proces przetwarzania informacji. Pozwala to na ponowne przetworzenie zablokowanych emocji i wydarzenia i nadanie im nowego znaczenia.

Jak wygląda terapia EMDR w praktyce?

Pacjent jest odpowiednio przygotowywany do terapii, aby przywoływanie bolesnych wspomnień i emocji z nimi związanych odbywało się w bezpieczny sposób. Podczas sesji pacjent powraca pamięcią do traumatycznych wydarzeń, skupia się na emocjach, myślach i sygnałach z ciała, które mu towarzyszą. Jednocześnie terapeuta stymuluje naprzemiennie obie półkule mózgowe pacjenta. Zazwyczaj pacjent wodzi wzrokiem za ręką terapeuty, który wykonuje dłonią wahadłowe ruchy, możliwe jest także używanie bodźców dotykowych lub akustycznych. Podczas sesji pacjent, mimo iż przywołuje pamięć o bolesnych doświadczeniach, z czasem odczuwa ulgę, a stres z nimi związany ustępuje lub staje się mniejszy. Pacjent przetwarza dane przeżycie z przeszłości i łączy je z bieżącymi doświadczeniami. Umożliwia to nadawanie traumatycznym wydarzeniom nowe, bezpieczniejsze znaczenie.

Terapia EMDR – dla kogo?

Terapia EMDR jest polecana dla osób, które cierpią na traumę związaną z wydarzeniem z przeszłości, jak m.in. przemoc fizyczny i psychiczna, gwałt, wypadek, opuszczenie przez opiekuna w dzieciństwie. Ta forma psychoterapii sprawdza się nie tylko przy leczeniu zespołu stresu pourazowego (PTSD), ale i depresji, różnego rodzaju lęku, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, fobii. EMDR jest również wykorzystywana w terapii osób pracujących w służbach mundurowych i ratunkowych. Decyzja o podjęciu terapii EMDR należy do lekarza. Przeciwwskazaniami do terapii są m.in. epilepsja czy skłonność do omdleń. Czas trwania terapii EMDR zależy od problemu, z którym boryka się pacjent. Niektórym osobom pomaga kilka sesji, w innych przypadkach leczenie może potrwać znacznie dłużej. Pojedyncza sesja trwa zazwyczaj od 50 do 90 min.