Niacyna, zwana również witaminą B3 bądź witaminą PP, bierze udział w ponad 300 reakcjach biochemicznych w organizmie człowieka i jest konieczna praktycznie w każdym aspekcie metabolizmu. To dlatego jej braki oznaczają spore kłopoty zdrowotne.
Produkty wspomagające w stosowaniu diety
Rola niacyny w organizmie
Ten związek kwasu nikotynowego oraz jego amidu, należący do witamin z grupy B, jest rozpuszczalny w wodzie i odporny na działanie temperatury. Naukowcy uważają, że to właśnie witaminy B3 potrzebujemy najwięcej ze wszystkich witamin z tej grupy. Ma ona bardzo duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka. Niacyna występuje we wszystkich komórkach i bierze udział w syntezie hormonów płciowych. Jednocześnie łączy i rozkłada kwasy tłuszczowe, węglowodany i aminokwasy. Jest niezastąpiona w podstawowych reakcjach enzymatycznych w trakcie przemiany materii oraz podczas procesu wytwarzania energii w mitochondriach. Bez niej trudno byłoby o dobre przyswojenie koenzymu Q10. Niacyna reguluje poziom cholesterolu, ponieważ obniża frakcję niekorzystnego LDL i poziom trójglicerydów. Ma to kolosalne znaczenie w kontekście profilaktyki miażdżycowej. Okazuje się konieczna do rozwoju czerwonych ciałek krwi. Pełni też bardzo ważną rolę ochronną dla komórek nerwowych, co ma znaczenie w kontekście stanu psychicznego człowieka. Naukowcy potwierdzają również jej niezwykle korzystny wpływ na skórę i włosy.
Niedobory i nadmiary niacyny
Dzienne zapotrzebowanie na niacynę dla dorosłego człowieka wynosi 14-17 mg. Poważne niedobory wywołują bardzo niebezpieczną chorobę zwaną pelagrą. Choroba ta objawia się zaczerwieniem i szorstkością skóry w miejscach szczególnie narażonych na bezpośrednie działanie promieni słonecznych czy też otarcia. Pojawiają się wtedy przebarwienia i wrzodziejące pęcherze, a także stany zapalne jamy ustnej. Nie funkcjonuje prawidłowo układ pokarmowy, co skutkuje zaparciami, biegunkami bądź wymiotami.
Ponadto występują zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego. Pelagra stanowi bezpośrednie zagrożenie życia, ale poszczególne objawy, w tym również wypadanie włosów oraz problemy skórne zdarzają się nawet przy niewielkich brakach niacyny. Do niedoborów witaminy B3 prowadzi spożywanie zbyt dużych ilości używek, czyli kawy i alkoholu. Problem występuje przy diecie obfitującej w cukier, białą mąkę, ale również przy niedożywieniu. Jej poziom obniżają choroby upośledzające wchłanianie z nerek i jelit. Zaobserwowano także ścisły związek pomiędzy niskim poziomem niacyny a zaburzeniami psychicznymi, głównie depresją i schizofrenią.
Nadmiary niacyny w organizmie zdarzają się raczej rzadko i jedynie w przypadku jej suplementacji. Mogą wtedy wystąpić mdłości, niestrawności, wzdęcia, czy bóle brzucha. Na pewno muszą uważać osoby chore na cukrzycę, ponieważ za duże dawki witaminy PP prowadzą do odporności na insulinę oraz hiperglikemii. Ostrożność należy też zachować przy chorobie wrzodowej i niewydolności wątroby.
Ciekawostką jest fakt, że jedna z form niacyny, jaką jest kwas nikotynowy, powoduje efekt flush, czyli zaczerwienie skóry utrzymujące się nawet przez godzinę od zażycia suplementu. Nie stanowi to zagrożenia dla zdrowia, a stanowi jedynie problem natury estetycznej.
Produkty na wzmocnienie włosów i skórę wymagającą
Podstawowe źródła niacyny
Organizm człowieka jest w stanie samodzielnie produkować witaminę PP, jednak te ilości okazują się niewystarczające dla pokrycia dobowego zapotrzebowania. W związku z tym należy zadbać o spożywanie produktów w nią bogatych. Dobrym jej źródłem są przede wszystkim drożdże, orzeszki ziemne, otręby pszenne i wątróbka. Duże ilości niacyny występują również w rybach morskich, roślinach strączkowych, cebuli, pomidorach, niektórych orzechach (np. migdałach), grzybach i mące z pełnego przemiału.
