Szybsze bicie serca, przyspieszony oddech i zawroty głowy – to tylko niektóre z objawów paniki. Łatwo można pomylić je z symptomami ataku serca lub udaru. Jak rozpoznać panikę? Jak radzić sobie z napadami lęku?

Atak silnego lęku

Panika to napad silnego lęku. Pewnie niejednokrotnie odczuwałaś strach lub lęk. Jednak emocje te towarzyszyły konkretnej sytuacji. Znajdowałaś się w niebezpieczeństwie, bałaś się kogoś lub czegoś, a Twój organizm uruchamiał akcję obronną. Wyrzut adrenaliny dodawał Ci sił do ucieczki lub obrony. W przypadku paniki jest nieco inaczej. Napad silnego lęku pojawia się nagle, w sytuacji, która nie jest niebezpieczna. Irracjonalny strach? Nie do końca. Atak paniki w pozornie bezpiecznej sytuacji może mieć związek z traumatycznymi wydarzeniami z przeszłości. O ile pierwotne źródło lęku jest inne, o tyle w jakiś symboliczny sposób może się łączyć z daną sytuacji. Jakie są przyczyny paniki?

Przyczyny napadu paniki

Atak paniki pojawia się niespodziewanie, bez żadnych ostrzeżeń. Jak zostało już wspomniane, napady silnego lęku mogą mieć związek z traumatycznymi sytuacjami z przeszłości. Inne możliwe przyczyny paniki to m.in. życie w ciągłym stresie. Organizm jest wyczerpany i po prostu nie daje już rady udźwignąć ciągłego napięcia. Rozwód, śmierć bliskiej osoby, problemy w pracy to kolejne sytuacje, które wymagają od nas zmierzenia się z dużymi emocjami.

Do przyczyn ataków paniki można również zaliczyć nadużywanie alkoholu i zażywanie narkotyków. Panika występuje także jako objaw choroby, na przykład u osób z depresją, nadczynnością tarczycy, padaczką czy z chorobą afektywną dwubiegunową. Atak lęku może być też wywołany przez niektóre leki.

Jak wygląda atak paniki?

Gotujesz obiad lub oglądasz telewizję i nagle czujesz, że Twoje serce mocniej i szybciej bije. Oddech staje się płytki i przyspieszony. Drżą Ci ręce i nogi. Oblewają zimne poty. Możesz mieć zawroty głowy, nudności. To jeden z możliwych scenariuszy ataku paniki. Jesteś bezpieczna, dobrze się czujesz i nagle ogarnia Cię silny lęk. Tak silny, że boisz się o własne zdrowie i życie. To z kolei nakręca spiralę leku i organizm reaguje jeszcze mocniej. Duszności i ucisk w klatce piersiowej sprawiają, że przez Twoją głowę przelatuje myśl, że masz atak serca. Tracisz kontrolę nad własnym ciałem i umysłem, masz poczucie oderwania od rzeczywistości. Osoby, które miały atak paniki, określiły ten stan jako najgorsze z możliwych przeżyć. Jak poradzić sobie w razie ataku paniki i jak zapobiec kolejnym napadom lęku?

Postępowanie podczas ataku paniki

Podejrzewasz, że masz atak paniki? Jeśli masz przy sobie kogoś bliskiego, powiedz mu, co się dzieje. Pomoc drugiej osoby i jej zapewnienie, że jest obok, dadzą Ci duży komfort psychiczny. Nie pozwól, aby lęk stawał się silniejszy z każdą minutą. Podstawową rzeczą jest prawidłowy oddech. Staraj się oddychać głęboko i spokojnie. Wdech, policz do 4, wypuść powietrze ustami.

Możesz również oddychać do papierowej torebki. Spowolnienie oddechu będzie sygnałem dla organizmu, że może się uspokoić, a niebezpieczeństwo mija. Druga ważna sprawa – szalejący umysł. Odwróć uwagę mózgu od negatywnych myśli. Jeśli to możliwe, śpiewaj, licz głośno lub rozmawiaj z drugą osobą o czymś miłym, na przykład o planach na wakacje. Boisz się, że atak paniki nastąpi daleko od domu? Noś ze sobą leki uspokajające, które szybko działają. Poczujesz się pewniej. Jednak nie zażywaj ich bez powodu.

Pomoc psychologiczna w leczeniu paniki

Szacuje się, że silne napady lęku dotykają 9-10% ludności. Zazwyczaj atak paniki trwa od kilku minut do godziny. Może pojawić się raz, może również powracać w równie niespodziewanych sytuacjach. Często jest tak, że pojawia się lęk przed lękiem, czyli tzw. lek antycypacyjny. Osoby, które doświadczyły ataku paniki, chcą również uniknąć sytuacji, w których mogą się spodziewać kolejnego napadu lęku. Zostają w domach, poruszają się w swojej bezpiecznej strefie. Takie zachowanie określamy mianem agorafobii.

Jeśli masz problem z uczuciem ciągłego napięcia, a ataki paniki nie są Ci obce, zgłoś się po pomoc. Warto po każdym napadzie lęku zapisywać, w jakiej sytuacji on nastąpił. To pomoże w poszukiwaniu jego pierwotnego źródła. Leczenie paniki polega najczęściej na podjęciu terapii u psychologa, czasami potrzebna jest pomoc psychiatry, który przepisuje leki. Aby zatrzymać lęk, pacjentom przepisywane są leki antydepresyjne lub benzodiazepiny. Jeśli chodzi o samą terapię, to najczęściej specjaliści zachęcają do podjęcia terapii behawioralnej. Polega ona na stopniowym oswajaniu lęku i sytuacji, które go wywołują. W końcu najbardziej boimy się tego, co nieznane.

Sposoby na panikę – miej kontrolę nad własnym ciałem i umysłem

Nie pozwól, aby uczucie lęku i napięcia towarzyszyły Ci każdego dnia. Uprawiaj sport, dzięki któremu „zrzucisz” z siebie całą negatywną energię. Podczas aktywności fizycznej organizm produkuje endorfiny, czyli hormony szczęścia. Co więcej, trening sprawia, że Twoje ciało reaguje szybszym biciem serca, a oddech przyspiesza. Możesz nauczyć się kontrolować te reakcje, co sprawi, że poczujesz się pewniej, gdyby atak paniki się powtórzył.

Jeśli aktywność fizyczna, to i relaks. Życie w szybkim tempie znacząco wpływa na naszą kondycję fizyczno-psychiczną. Możesz medytować, zapisać się na jogę (uwolnić się od stresu pomoże Ci np. joga kundalini). Wykonuj uspokajające ćwiczenia oddechowe. Znajdź czas dla siebie każdego dnia. Jak szybko się zrelaksować? Połóż się wygodnie i zadbaj o to, aby nikt z domowników Ci nie przeszkadzał. Włącz utwór pt. „Weightless” Marconi Union. To piosenka, która została stworzona specjalnie po to, aby pomagać nam zredukować stres. Podczas jej słuchania tętno spowalnia, obniża się ciśnienie krwi. Uczucia napięcia znika, a Ty jesteś coraz bardziej odprężona. UWAGA! Nie słuchaj tej piosenki podczas jazdy samochodem (możesz być senna).