Wiele godzin spędzonych przed ekranem komputera, smartfona lub telewizora, długa podróż czy przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych sprawiają, że nasze oczy zdecydowanie szybciej się męczą. Wymienione czynniki powodują zespół suchego oka, który sprawia, że narząd wzroku jest o wiele bardziej podatny na infekcje.

Czym jest zespół suchego oka?

Zespół suchego oka, czyli zaburzenie powierzchni oka (Ocular Surface Disease, OSD), należy do grupy schorzeń przewlekłych. Pierwszą dolegliwością wskazującą na problem jest uczucie piasku pod powiekami lub wrażenie, że w gałce ocznej znalazło się ciało obce. Oprócz tego występuje uczucie suchości, pieczenie i zaczerwienienie. Może pojawiać się także łzawienie – tzw. „płaczące suche oko”. Następnie pojawiają się zaburzenia widzenia, światłowstręt oraz ból. Problem pojawia się częściej u osób noszących soczewki kontaktowe – wg badań dotyczy 75 proc.

Przyczyny suchego oka

Należy zauważyć, że zespół suchego oka należy do problemów złożonych. Przed podjęciem leczenia konieczna jest fachowa diagnostyka. Oczywiście, pomóc Ci mogą dostępne bez recepty preparaty nawilżające oczy,. Aczkolwiek jeśli nie zostaną wyeliminujesz lub zminimalizujesz czynniki powodujące stany chorobowe, będzie to działanie nieefektywne i dalekie od rzeczywistego wyleczenia.

W okulistyce wyróżniamy dwie formy suchego oka. Pierwsza z nich związana z nadmiernym odparowywaniem filmu łzowego. Druga natomiast spowodowana jest niedoborem wodnej warstwy (łez). Rozróżnienie problemu ze względu na jego formę jest możliwe wyłącznie w gabinecie okulistycznym, po wykonaniu szeregu specjalistycznych badań.

Nadmierne parowanie filmu łzowego może wynikać z zapalenia brzegów powiek, zaburzeń mrugania, dysfunkcji w obrębie szpary powiekowej, nieprawidłowego funkcjonowania gruczołów Meiboma lub tzw. zmian inwolucyjnych.

Jeśli powodem zespołu suchego oka jest niedobór łez przyczyną może być zespół Sjögrena (tzw. choroba oczu, które nie płaczą) lub jeden z elementów tego zespołu. Wspomniany zespół to choroba autoimmunologiczną o nieznane etiologii. Przypuszcza się, że ma ona swoje źródło w genotypie. Często jest powiązany z reumatoidalnym zapaleniem stawów i innymi chorobami o charakterze immunologicznym. Diagnostyka opiera się o przeprowadzenie tzw. testu Schirmera.

Jak często i u kogo występuje zespół suchego oka?

Zespół suchego oka jest coraz częściej występującą chorobą. Na jej nasilenie wpływa wiele czynników. W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się kobiety w wieku okołomenopauzalnym i osobom cierpiącym na choroby :

– immunologiczne,
– dermatologiczne,
– neurologiczne.

Obserwuje się częstsze występowanie dolegliwości u osób, które przeszły laserową korekcję wzroku lub u pacjentów stosujących leki przeciwmigrenowe, przeciwhistaminowe, przeciwartmiczne, obniżające ciśnienie krwi, antykoncepcyjne oraz antydepresyjne. Częściej chorują także palacze tytoniu. Badania epidemiologiczne wykazały, że problem chorobowy związany z suchym okiem dotyka ok. 20 proc. całej populacji. Okuliści szacują, że choruje zdecydowanie więcej – ok. 35 proc całej populacji.

Niepokojące objawy – co dalej?

Przy zaobserwowaniu objawów mogących wskazywać na zespół suchego oka konieczna jest konsultacja u okulisty. Oczywiście, jeśli dolegliwości są bardzo nasilone, w oczekiwaniu na wizytę można sięgać po dostępne bez recepty farmaceutyki. Warto jednak uprzednio sprawdzić, czy nie mają one w swoim składzie obciążających narząd wzorku konserwantów.

Wizyta lekarska opiera się na wywiadzie z pacjentem oraz ocenie badawczej. Lekarz wykonuje ocenę szybkości wysychania filmu łzowego – za pomocą płynu z barwnikiem fluroresceiny lub aparatury komputerowej. Specjalista przeprowadza wspomniany test Schirmera, ocenę wysokości menisku filmu łzowego oraz sprawdza występowanie ubytków nabłonka w dolnej części rogówki lub w obrębie szpary powiekowej. Do standardowych badań diagnostycznych należy także badanie fałdów spojówki równoległych do krawędzi powieki – fałdy te nie występują u osób zdrowych.

Leczenie

W procesie leczenia istotne jest wyeliminowanie lub zminimalizowanie czynników wywołujących stany chorobowe, a także wdraża się leczenie polegające na podaży tzw. sztucznych łez. Leczenie zespołu jest objawowe, a jego powodzenie w dużej mierze zależy od zastosowania się do zaleceń lekarza.