Choroba Alzheimera należy do schorzeń neurodegeneracyjnych, a wiec jej podłożem jest stopniowa degeneracja układu nerwowego, co prowadzi do stale posuwającego się otępienia. Czym się charakteryzuje to schorzenie? Czy można mu w jakiś sposób zapobiec?

Kogo dotyka choroba i jakie są jej przyczyny?

Choroba Alzheimera, czyli zwyrodnienie układu nerwowego to schorzenie, którego przyczyn nie można do końca określić. Można jedynie mówić o pewnych predyspozycjach na zachorowalność, wśród osób, których dotykają określone czynniki. Najczęściej na tę chorobę zapadają osoby po 65. roku życia, kiedy to ogólnie obserwuje się już pewnie nieprawidłowości związane ze sprawnością umysłową. Z tego względu na samym początku zdiagnozowanie choroby Alzheimera może nie być proste. Generalnie powoduje one uszkodzenia w korze mózgowej, co doprowadza do problemów ze świadomością, pamięcią i mową. 

Jakie są czynniki zwiększające prawdopodobieństwo zachorowania? Oprócz wieku, badacze zaobserwowali także, że determinantami mogą być płeć żeńska, współwystępująca cukrzyca, czynniki rodzinne, czyli choroba wśród bliskich, mutacje genetyczne, a nawet niskie wykształcenie. Oczywiście występowanie tych wszystkich czynników nie musi wpływać na to, że dana osoba na pewno zachoruje, jednakże zdecydowanie zwiększa to ryzyko zapadnięcia na chorobę Alzheimera. Jakie są jej objawy?

Objawy oraz fazy choroby Alzheimera

Schorzenie charakteryzuje się postępującymi zmianami. Początkowo są one stosunkowo łagodne. Choroba występuje w charakterystycznych fazach. Pierwsza z nich to otępienie łagodne. Chory może mieć problemy ze skupieniem uwagi i zapamiętaniem nowych informacji. Pojawiają się także delikatne zaburzenia pamięci dotyczące na przykład tego, gdzie został odłożony jakiś przedmiot. Choroba Alzheimera może być poprzedzona depresją oraz zaburzeniami nastroju. Kolejna faza to otępienie o średnim nasileniu, kiedy to może już dochodzić do zaburzeń mowy oraz orientacji. Objawy stają się coraz bardziej charakterystyczne, a należeć do nich mogą kłopoty z trafieniem do domu, rozpoznawaniem bliskich, myleniem wyrazów. 

Druga faza to konieczność wprowadzenia stałej opieki nad pacjentem, ponieważ może on stanowić zagrożenie nie tylko dla bliskich, ale także dla siebie. Niestety na koniec przychodzi otępienie zaawansowane. Podczas tej fazy choroby, pacjent nie jest w stanie wykonywać już żadnych codziennych czynności, a świadomość jest zwykle znikoma. Chory nie wstaje i nie ma kontroli nad czynnościami fizjologicznymi. Oczywiście powinien być pod opiekę lekarza neurologa i geriatry. Nieraz konieczne staje się zatrudnienie stałej, specjalistycznej opieki, która odciąży rodzinę i będzie w stanie udzielić pacjentowi jak najlepszej pomocy.

Diagnostyka, leczenie oraz zapobieganie

Zdiagnozowanie choroby jest dosyć trudne na wczesnym jej etapie, szczególnie że objawy są dość niespecyficzne i mogą być po prostu związane ze starzeniem się. By jak najwcześniej rozpocząć diagnostykę, specjaliści zachęcają do szybkiego odwiedzenia specjalisty, kiedy tylko zaczynają pojawiać się problemy z pamięcią czy otępieniem. Pierwsze takie symptomy mogą być zauważone nie przez samego pacjenta, ale przez jego rodzinę. Niestety choroby nie da się odwrócić, ale dać się nieco złagodzić jej przebieg lub opóźnić pogorszenie się poprzez leczenie objawowe. Podaje się wtedy pacjentowi leki poprawiające metabolizm mózgowy. Jakim badaniom należy się poddać w celu potwierdzenia lub wykluczenia choroby? Oczywiście niezbędna będzie ocena funkcji poznawczych i badanie neuropsychologiczne. Niekiedy wykonuje się także ocenę obrazu mózgu poprzez tomografię komputerową i rezonans magnetyczny. Im więcej dodatkowych metod diagnostycznych, tym wcześniejsza i bardziej pewna diagnoza, która pozwoli na objęcie pacjenta odpowiednią opieką.

Choroba Alzheimera – czy można jej uniknąć?

Czy można w jakiś sposób zapobiec schorzeniu, jakim jest choroba Alzheimera? Okazuje się, że w pewnym stopniu tak, na przykład dbając o to, by regulować ciśnienie tętnicze. Ważne jest także przykładanie wagi do aktywności umysłowej. Dużą rolę odgrywa tutaj pogłębianie wykształcenia, ale także hobbystyczne ćwiczenie umysłu. Takie świadome działania mogę po prostu opóźnić rozwinięcie się objawów choroby Alzheimera nawet u osób, które i tak na nią zachorują. Pewną rolę odgrywa także dieta. Nie powinno w niej zabraknąć witamin, kwasów tłuszczowych (np. omega-3). Ponadto nadmierne spożywanie tłuszczów i alkoholu może mieć wpływ na neurodegenerację komórek nerwowych, jednakże ten wpływ nie został jednoznacznie dowiedziony. Tak, czy inaczej zdrowy tryb życia z dużą ilością wysiłku umysłowego na pewno wyjdzie w tej sytuacji na dobre.