Lato powoli dobiega końca i warto z tej okazji dokładnie sprawdzić swoją skórę, a w szczególności ciemne plamy, aby ocenić, czy nie grozi nam czerniak.

Czym jest czerniak?

Czerniak złośliwy to jedna z postaci nowotworu skóry, który najczęściej kojarzymy ciemnymi plamami. Plamy te mogą występować na całej powierzchni ciała, np. pod paznokciami, ale również na gałce ocznej. Głównym czynnikiem ryzyka występowania czerniaka jest promieniowanie ultrafioletowe. Nasza skóra otrzymuje je zarówno naturalnie od słońca, jak i sztucznie, np. w solarium. Dodatkowymi czynnikami są indywidualna predyspozycja genetyczna oraz jasna karnacja, tj. blond włosy, niebieskie oczy i jasna, niełatwa w opalaniu skóra.

Rocznie na świecie diagnozuje się ponad 130 tysięcy przypadków tego nowotworu. Jego zachorowalność określa się na poziomie kilkunastu na 10000 osób. Częściej dotyczy mężczyzn oraz ludzi będących po 40. roku życia. Czerniak praktycznie nie dotyczy ludzi spoza rasy białej, a wcześnie wykryty daje duże szanse na pełne wyleczenie.

Jak rozpoznać czerniaka?

Obserwujmy swoje ciało i zmiany, które zachodzą na skórze. Pojawiające się przebarwienia nie powinny nas od razu niepokoić – najważniejsze, to zachować rozsądek i trzeźwo oceniać sytuację. Plamy, które są objawem czerniaka, są zazwyczaj bardzo charakterystyczne. Przede wszystkim nie są symetryczne, do tego mają nieregularne, postrzępione brzegi, a ich barwa nie jest jednorodna – różni się miejscami od różowego do ciemnobrązowego. Plamy wskazujące na czerniaka mają zazwyczaj powyżej 6 mm, zwrócić naszą uwagę powinny również plamy, które znikają i wracają na naszą skórę po jakimś czasie. Ponadto – wypustki, wszelkie zgrubienia, które wydają się nam nienaturalne – one również powinny skłonić nas do wizyty u dermatologa, który wykonana badanie dermatoskopem. Inne, typowe plamy wystarczy obserwować samodzielnie.

Leczenie czerniaka

Jeśli dermatolog skieruje nas na onkologię, nie oznacza to wyroku. Najczęstszym sposobem na dalszą diagnozę jest wycięcie zmian chorobowych do badań histopatologicznych. W wielu przypadkach dokonuje się przeszczepu skóry, aby zamaskować blizny po wyciętym czerniaku. Dokładne badania pozwolą na szczegółowe rozpoznanie choroby i dalsze leczenie, może nią być chemioterapia, radioterapia lub immunoterapia. Pozwalają one na wyeliminowanie ryzyka przerzutów. Na wczesnym etapie wykrytego nowotworu szansa na wyleczenie wynosi 97%.

Zapobieganie chorobie

Czerniakowi możemy zapobiec już na najwcześniejszych etapach życia. Chrońmy nasze dzieci przed słońcem w trakcie upałów. Ubieramy im czapeczki i okulary przeciwsłoneczne, zakrywajmy ramiona, aby zminimalizować nadmierne opalanie i ryzyko poparzeń. W dorosłym życiu również powinniśmy dbać o stan swojej skóry. Osoby, które są w grupie ryzyka, zdecydowanie powinny zrezygnować z opalania oraz solarium. Jeśli już musimy przebywać na słońcu, nie zapominajmy o dostosowanych do naszej skóry kremach z filtrem, chroniącym przed szkodliwym promieniowaniem UV, warto też pomyśleć o łagodnym utrwalaniu opalenizny po sezonie. Równie istotna jest obserwacja swojej skóry – wszelkie nagłe zmiany należy badać u dermatologa. Dzięki temu, w razie niepokojących zmian, szybciej podejmiemy skuteczne leczenie.