Martwisz się o swoją pociechę i jej ostatnie zachowanie? Podejrzewasz, że może dzieje się coś z nim niepokojącego? Dowiedz się, jak przekonać się, czy dziecko bierze narkotyki i dlaczego warto walczyć z ewentualnym uzależnieniem.

Dlaczego dzieci i młodzież sięgają po narkotyki?

Okres dojrzewania dla każdego młodego człowieka jest ogromnym wyzwaniem. Z jednej strony buzujące hormony, z drugiej wymagania, jakie stawiają przed nim rodzice, szkoła czy najbliższe otoczenie. Presja potrafi być przygniatająca, może prowadzić do szukania łatwiejszej drogi lub sposoby na obniżenie stresu. W tym miejscu mogą pojawić się narkotyki (ale również alkohol czy papierosy), do których dostęp jest coraz łatwiejszy. Według badań większość nastolatków miało styczność z narkotykami, a niemal ¼ wie, jak je zdobyć. 

Innym z powodów jest towarzystwo, w którym się młody człowiek obraca. Może ono zażywać narkotyki na imprezach, spotkaniach i uznawać to za naturalny sposób na bunt przeciw dorosłym. W takich środowiskach normalizuje się zażywanie, a wręcz czyni z niego coś wyjątkowego, objaw dorosłości czy przynależności do grupy. Wówczas sięgnięcie po substancje może być spowodowana strachem przed odrzuceniem czy niskim poczuciem własnej wartości. Tak naprawdę sytuacja rodzinna dziecka nie ma już większego znaczenia. Problem może dotyczyć tzw. “lepszych” domów, jak i nizin społecznych. Tam, gdzie kontakt w rodzinie jest dobry i tam, gdzie go praktycznie brak. Doświadczenia rodziców zmagających się z narkomanią dzieci pokazują, iż nie ma żadnych reguł.

Jakie narkotyki dzieci biorą najczęściej?

W większości wypadków pierwszym stykiem z narkotykami jest marihuana. Nie warto jednak uznawać ją za tzw. narkotyk miękki, ponieważ nawet ten może doprowadzić do uzależnienia. Poza wspomnianymi poniżej środkami młodzież może sięgać po LSD, ecstasy czy dopalacze. Warto jednocześnie wiedzieć, jak długo metabolity poszczególnych narkotyków utrzymują się w organizmie człowieka (tj w moczu i ślinie). Pozwala to na ich efektywne wykrycie poprzez dostępne w aptekach narkotesty. 

– marihuana. THC utrzymuje się w organizmie do 3 tygodni,
– amfetamina jest wykrywalna do 72 godzin od zażycia, metaamfetamina nawet do 6 dni,
– kokaina i barbiturany utrzymują się do 48 godzin,
– MDMA (ecstasy) do 4 dni,
– morfina – od 7 do 72 godzin od zażycia. 

W przypadku włosów większość substancji odurzających można wykryć do 90 dni po zażyciu – poza LSD (3 dni). Takie testy może jednak przeprowadzać tylko wyspecjalizowane laboratorium.

Jak sprawdzić, czy dziecko bierze narkotyki?

Pamiętaj, jako rodzic zawsze masz prawo zweryfikować swoje podejrzenia. Uzależnienie od narkotyków jest poważną chorobą, dlatego jej możliwie szybkie rozpoznanie jest kluczowe dla dalszych losów Twojej pociechy. Na co warto zwrócić uwagę? 

 – przede wszystkim na zmianę kontaktu z dzieckiem. Jeśli przez większość dotychczasowego życia dziecko było otwarte, chętnie rozmawiało i dzieliło się swoimi troskami, a od jakiegoś czasu jest zamknięte w sobie, to może wskazywać na coś więcej. Nie tylko trudności w dojrzewaniu czy wstyd związany z niektórymi sytuacjami, np. w szkole, ale na początek problemów z narkotykami,
 – dziecko częściej chce przebywać same, zamyka się w pokoju, który jednocześnie jest często wietrzony. Unika spotkań rodzinnych, niechętnie odnosi się do wspólnego spędzania czasu,
 – dziecko zerwało kontakty ze swoimi dotychczasowi znajomymi, a jednocześnie niechętnie przedstawia nowe towarzystwo,
 – dziecko znika na kilka godzin, późno wraca do domu,
 – brak respektu dla wcześniej ustalonych zasad, bunt,
 – chwiejność emocjonalna, od euforii po głęboki smutek,
– nagłe zmiany wagi, pojawiające się krew z nosa, nakłucia na rękach,
– źrenice dziecka nie reagują lub reagują bardzo powoli pod wpływem światła (tj. nie zwężają się),
– obecność różnego typu akcesoriów, np. fifek, bibułek papierosowych, przypalonej folii aluminiowej, małe foliowe torebeczki itp.,
 – z domu zaczynają znikać wartościowe przedmioty lub pieniądze z Twojego portfela.

Pierwszym krokiem zatroskanego rodzica powinna być rzeczowa, pozbawiona negatywnych emocji rozmowa. Osoba uzależniona może kłamać, unikać tematu – może okazać się, iż niezbędne będzie przeszukanie pokoju i rzeczy osobistych (jako rodzic masz do tego prawo). W ostateczności, jeśli chcesz wiedzieć, czy dziecko bierze narkotyki, możesz użyć narkotestu. Gdy nie masz pewności, co Twoja pociecha może brać, sięgnij po test uniwersalny. Odpowie on na pytanie, czy dziecko ma cokolwiek z substancjami do czynienia.

Moje dziecko bierze – co robić?

Jednym z pierwszych kroków powinien być kontakt z terapeutą, który podpowie dalsze działania. Narkomania bywa niezwykle złożonym zjawiskiem i jej rozwikłanie (to w końcu uzależnienie psychiczne i fizyczne) wymaga wysiłku, czasu i cierpliwości. Rodzice uzależnionego dziecka (lub takiego, które zaczyna) muszą wyczulić się na wiele zachowań i jasno stawiać granice. Jednocześnie należy dowiedzieć się, w czym tkwi przyczyna uzależnienia. To niejednokrotnie długa i bolesna droga przez psychikę dziecka, ale także jego mamy i taty. Trzeba się na to przygotować. Walka w pojedynkę nie ma większego sensu – żadne z nas nie jest przygotowane na tego typu wyzwanie. Wsparcia możesz szukać w fundacjach, stowarzyszeniach, możesz skorzystać z bezpłatnych porad telefonicznych (np. 800 199 990, numer Krajowego Centrum Zapobiegania Narkomanii). Pamiętaj, że nie jesteś jedyną osobą, która się zmaga z tym problemem – warto więc zaufać specjalistom.