Krztusiec przez lata był praktycznie zapomnianą chorobą zakaźną, o której przeczytać można było tylko w starych powieściach. Obecnie z racji upowszechniającej się szkodliwej propagandy antyszczepionkowej, coraz częściej słyszy się o przypadkach kokluszu, nie tylko wśród dzieci, ale także dorosłych.

Jakie są przyczyny i objawy krztuśca?

Jak wskazuje sama nazwa, najbardziej charakterystycznym objawem jest świszczący, gwałtowny kaszel napadowy, powodujący duszenie się. Symptomatyczny po takim napadzie kaszlu jest także głośny wdech, przywodzący skojarzenia z pianiem koguta. Takie objawy mogą się ciągnąć nawet tygodniami. Początkowo krztusiec można pomylić z grypą lub przeziębieniem. Trwa on jednak znaczne dłużej, a napady kaszlu są tak silne, że mogą nawet doprowadzić do mimowolnego oddania stolca czy moczu lub do wymiotów. U małych dzieci grożą trudnościami z oddychaniem i kilkusekundowym bezdechem. Takich objawów nie wolno bagatelizować w szczególności u niemowląt i dzieci do lat 4. Konieczna jest jak najszybsza wizyta lekarska.

Co powoduje koklusz? Odpowiedzialne za niego są bakterie w formie pałeczek Bordetella pertussis. Okres wylęgania choroby wynosi od 1 do 2 tygodni. Największa zakażalność krztuśca przypada na pierwsze trzy tygodnie choroby. Koniecznie należy wtedy izolować chorego, ponieważ krztusiec bardzo łatwo się przenosi drogą kropelkową. Dla niemowląt, małych dzieci czy osób z innymi chorobami, na przykład przewlekłymi, może być więc niebezpieczny.

Jak rozpoznać koklusz i go leczyć?

Co prawda lekarz już po samych objawach, czyli krztuszącym kaszlu, może stwierdzić, że ma do czynienia z kokluszem, konieczna jest jednak diagnoza serologiczna lub mikrobiologiczna. Zazwyczaj lekarz zleci badanie krwi na obecność przeciwciał pałeczki kokluszu. Niestety badanie nie jest refundowane. W przypadku kiedy osoba mająca symptomy charakterystyczne dla krztuśca i miała kontakt z osobą chorą, której dolegliwość ma potwierdzenie w badaniach laboratoryjnych, nie ma potrzeby wykonywać testów. Pewna trudność w diagnozie tej choroby przejawia się w tym, że przez wiele lat była ona niemal wyeliminowana. Dziś znów zwiększa się ryzyko zachorowania. Na szczęście można w dużej mierze temu zapobiec.

Leczenie krztuśca polega na antybiotykoterapii. Leki należy przyjmować w dawce zaleconej przez lekarza i nie tylko do ustąpienia objawów, ale do zakończenia kuracji. W czasie choroby i rekonwalescencji zaleca się dużo odpoczywać i przestawić się na lekkostrawną dietę. Chory bezwzględnie powinien pozostawać w domu. Nie wolno go także odwiedzać do czasu zakończenia okresu zarażania. Niemowlęta i małe dzieci do lat 4 powinny być koniecznie leczone szpitalnie ze względu na możliwość powikłań oraz groźne stany duszności podczas napadów kaszlu.

Zapobieganie krztuścowi poprzez szczepienia

Szczepienia niemowląt są konieczne, by organizm mógł się uodpornić na pałeczkę kokluszu. Nawet w przypadku zachorowania, którego ryzyko znacznie się zmniejsza dzięki szczepionce, krztusiec będzie przebiegał znacznie łagodniej. Zmniejsza się także ryzyko powikłań. Przyjmuje się, że szczepionka daje ochronę nawet do 10 lat. Obowiązkiem rodziców jest więc chronić swoje pociechy przez bardzo gwałtownym przebiegiem choroby, która może dla maluchów być nawet śmiertelna. Szczepionka przeciw kokluszowi jest podawana w jednym wstrzyknięciu ze szczepionką przeciwko błonicy i tężcowi. Wykonuje się ją w czterech dawkach: w 2, 4, i 6 miesiącu oraz 6 roku życia.

Choroba może się wiązać z wieloma powikłaniami o różnym procencie występowania. W przypadku osób nieszczepionych może to być:

– zapalenie płuc,
– ropniak opłucnej, rozedma płuc,
– zapalenie oskrzeli,
– drgawki,
– zapalenie ucha środkowego,
– zapalenie mózgu a nawet jego uszkodzenie.

Jak widać, przyjęcie szczepień przeciwko krztuścowi jest konieczne, ale także w pełni bezpieczne. Rodzice godząc się na nie działają dla dobra swojej pociechy. Oczywiście jeżeli maluch w czasie przypadającym na szczepionkę wykazuje symptomy przeziębienia czy innej choroby, podanie szczepionki jest przesunięte o kilka dni czy tygodni.