Zbliżające się lato i coraz wyższe temperatury za oknem sprawiają, że w rozmowach rodziców znów powraca temat odparzeń pieluszkowych. Chociaż jest to jedna z najczęstszych przypadłości wśród dzieci w wieku niemowlęcym, to ryzyko pojawienia się podrażnionej i zaczerwienionej pupy u maluszka znacznie wzrasta w okresie letnim. Po czym poznać odparzenie u niemowlaka i jak leczyć odparzenia pieluszkowe, by skutecznie zwalczyć stan zapalny?

Odparzenia pupy u niemowlaka – co to takiego i skąd się bierze?

Odparzenie pieluszkowe to problem, który dotyka zazwyczaj dzieci w wieku do trzeciego roku życia. Skóra niemowląt jest niezwykle delikatna i podatna na różnego rodzaju podrażnienia i infekcje, dlatego też ograniczony dostęp powietrza do okolic intymnych dziecka sprawia, że pod pieluszką wytwarza się środowisko idealne do rozwoju oraz namnażania się grzybów i bakterii. Na niekorzyść wpływa także kontakt podrażnionej skóry z moczem i kałem, co może jeszcze bardziej pogłębiać stan zapalny skóry.

Powstawaniu odparzeń pupy u niemowlaka sprzyja szereg czynników, wśród których największy wpływ mają:

• zbyt rzadkie zmiany pieluszki;
• pielęgnacja skóry niewłaściwymi dermokosmetykami;
• stosowanie zbyt dużej ilości zasypek do pupy;
• rzadkie mycie okolic intymnych dziecka;
• upały;
• skłonność do alergii;
• biegunka spowodowana infekcją lub długim stosowaniem antybiotykoterapii.

Jak wygląda odparzenie u niemowlaka?

Każdy rodzic z łatwością rozpozna odparzenie u niemowlaka, chociażby podczas zmiany pieluszki. Skóra w okolicy odbytu, pachwin lub okolic intymnych dziecka staje się wówczas mocno podrażniona i zaczerwieniona. Zmianom tym może towarzyszyć obrzęk oraz pojawienie się na skórze drobnych krostek lub grudek. Niestety, odparzenie pieluszkowe sprawia dzieciom duży dyskomfort, pieczenie oraz ból, dlatego też jednym z pierwszych objawów stanu zapalnego może być niepokój niemowlaka i rozdrażnienie.

Jeżeli rodzice zignorują pierwsze symptomy rozwijającego się odparzenia pieluszkowego, stan zapalny może przeobrazić się w infekcję bakteryjną lub grzybiczą, czyli pieluszkowe zapalenie skóry. Pierwszymi objawami tej przypadłości są:

• powiększenie się odparzonego obszaru ciała;
• pojawienie się niewielkich pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym;
• łuszczenie się skóry;
• podwyższona temperatura ciała.

Jak leczyć odparzenia pieluszkowe?

Jeżeli odparzenie pupy u niemowlaka pojawiło się niedawno i zostało odpowiednio wcześnie wykryte, leczenie może przebiegać w warunkach domowych. Na początek warto zastosować preparaty apteczne na bazie alantoiny, lanoliny lub dekspantenolu, które są powszechnie stosowane w leczeniu odparzeń. Alantoina oraz lanolina to substancje, które działają na skórę nawilżająco i złuszczająco, a przy tym pobudzają tkanki do wzrostu i przyspieszają gojenie się ran. Dekspantenol ma natomiast za zadanie wnikać w skórę, a także działać silnie nawilżająco i regenerująco. Produkty te dostępne są najczęściej w formie kremu lub maści na odparzenia i można je kupić w aptece bez recepty.

Przydatne preparaty z apteki:

-> Na odparzenia

-> Kremy i maści dla dzieci

W sytuacji, gdy leczenie odparzenia pieluszkowego nie zostanie wdrożone odpowiednio wcześnie, stan zapalny przekształci się w pieluszkowe zapalenie skóry, które wymaga wdrożenia terapii farmakologicznej. W zależności od charakteru i nasilenia zmian chorobowych pediatra może zalecić zastosowanie jednej z następujących grup farmaceutyków:

• glikokortykosteroidy, w tym m.in. hydrokortyzon;
• leki przeciwgrzybiczne, w tym m.in. klotrimazol;
• inhibitory kalcyneuryny;
• niesteroidowe leki przeciwzapalne;
• leki antyhistaminowe.

W większości przypadków są to leki dostępne na receptę, które mogą być stosowane u dziecka wyłącznie pod kontrolą lekarską.

Domowe sposoby na odparzenia pieluszkowe

Skutecznym sposobem na leczenie odparzenia pieluszkowego, który stosowały nasze mamy i babcie, jest kąpiel w krochmalu na bazie skrobi ziemniaczanej, która działa na skórę kojąco i nawilżająco. Podobny efekt otrzymamy przemywając skórę dziecka rumiankiem lub dodając napar do kąpieli zamiast krochmalu. Zdarza się, że rodzice stosują na odparzoną skórę dziecka specjalne pudry lub zasypki, które w swoim składzie zawierają alantoinę oraz pantenol. Chociaż preparaty te mają działanie łagodzące, to aplikując je w zbyt dużej ilości, mogą utrudniać skórze oddychanie i pogłębiać stan zapalny.

Jak zapobiegać odparzeniom pieluszkowym u niemowlaka?

Chcąc ochronić skórę maluszka przed podrażnieniami i zaczerwienieniem, warto skupić się na prawidłowej pielęgnacji skóry dziecka oraz przestrzeganiu kilku ważnych zasad higieny. Po pierwsze, do codziennego podmywania pupy niemowlaka należy używać zwykłej wody, która w przeciwieństwie do powszechnie używanych chusteczek nawilżających nie podrażnia skóry. Po kąpieli, podczas której warto wykorzystać dermokosmetyki zawierające emolient, należy dokładnie i delikatnie osuszyć miejsca intymne dziecka. W razie potrzeby można zastosować także odpowiedni preparat natłuszczający, który ochroni ciało dziecka przed podrażnieniami.

Co ważne, zwłaszcza w okresie letnim pamiętajmy o częstym wietrzeniu pupy niemowlaka i pozostawianiu go na pewien czas bez pieluszki. Swobodny dostęp powietrza do okolic intymnych dziecka chroni skórę przed powstawaniem odparzeń i przyspiesza gojenie się zmian skórnych, które powstały do tej pory. Kluczowe jest także częste przewijanie dziecka, tak, by jego skóra była odpowiednio zabezpieczona przed kontaktem z drobnoustrojami.

Autor artykułu:
tech. farmaceutyczny Monika Kędzierska