Nieprzyjemne pieczenie w okolicach mostka, które niekiedy może promieniować również do gardła, może popsuć nawet cały dzień. Zgaga, bo o niej mowa, pojawia się najczęściej, gdy zjemy za dużo lub w pośpiechu (rzadziej bywa objawem choroby). Co zrobić, gdy nie mamy pod ręką tabletek lub kropli? Wówczas warto znać alternatywne metody jej łagodzenia. Co jest dobre na zgagę i jakie domowe sposoby na zgagę mogą przynieść satysfakcjonujące dla pacjenta efekty? Po więcej informacji zapraszamy do naszego artykułu!

Co powoduje zgagę?

Do zgagi dochodzi w momencie, gdy zostanie zaburzona praca dolnego zwieracza przełyku. To mięsień, który pozwala na przepływ treści pokarmowej z przełyku do żołądka, a następnie zamyka się, uniemożliwiając jej powrót. Jeżeli funkcjonuje nieprawidłowo, dochodzi do refluksu żołądkowo-przełykowego i podrażnienia błony śluzowej przełyku. Wówczas czujemy palący i promieniujący ból w klatce piersiowej oraz czasami gorzki smak w ustach. Objawem choroby refluksowej może być zgaga, która pojawia się częściej niż dwa razy w tygodniu. Przy refluksie zgaga u pacjentów pojawia się najczęściej w nocy. Jedną z przyczyn zgagi jest przepuklina rozworu przełykowego – związana z przemieszczaniem się żołądka i dolnego zwieracza przełyku powyżej przepony mięśniowej.

Na zaburzenie pracy zwieracza przełyku w perspektywie długofalowej wpływają takie czynniki jak m.in. nadwaga, zła dieta czy brak ruchu. Natomiast zgagę czujemy bezpośrednio po zjedzeniu obfitego (przepełnienie żołądka) i niezdrowego posiłku (smażonego, tłustego) i ostrych przypraw oraz pospiesznym i niedokładnym przeżuciu pokarmu. Uczucie pieczenia w mostku nasila się po zapaleniu papierosów lub wypiciu alkoholu (tzw. zgaga po alkoholu). Pomimo tego, że do wystąpienia tej dolegliwości przyczynia się niska aktywność fizyczna, to zgaga może się także pojawić po intensywnym wysiłku lub wyjściu na mroźne powietrze. Jednak wówczas objawy mijają w sposób naturalny. Co jeszcze może powodować zgagę? Zgagę wywoływać może częste picie kawy, herbaty i innych napoi, które zawierają kofeinę. Poza tym za zgagę odpowiedzialne mogą być również spożywane w nadmiarze owoce cytrusowe, a nawet czekolada. Przyczyną zgagi może być dodatkowo zakażenie bakterią Helicobacter pylori, a oprócz tego pojawiające się u pacjenta zaburzenia psychonerwicowe. 

Ponadto z tą przypadłością borykają się m.in. osoby z chorobą wrzodową lub dróg żółciowych (zwłaszcza kamica pęcherza żółciowego) czy przepukliną rozworu przełykowego. Warto poznać domowe sposoby na zgagę w przełyku, by w porę pozbyć się tej nieprzyjemnej dolegliwości. Poza tym sprawdzone sposoby na zgagę przydadzą się kobietom w ciąży oraz osobom, które mają ogólne problemy z trawieniem lub zażywają na czczo sporą dawkę leków.

Diagnostyka zgagi u pacjentów

Aby dowiedzieć się, jak poradzić sobie ze zgagą, w pierwszej kolejności należy mieć 100% pewność, że występujące objawy związane są faktycznie z tą dolegliwością. Jeśli pacjent zaobserwuje u siebie objawy świadczące o zgadze, powinien jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Na początku specjalista przeprowadzi szczegółowy wywiad lekarski, a następnie zleci pacjentowi wykonanie badań, na podstawie których będzie możliwe poznanie przyczyny zgagi. Do najczęściej wykonywanych badań mających na celu potwierdzenie lub wykluczenie zgagi oraz określenie jej przyczyny zalicza się:

• endoskopię, inaczej gastroskopię górnego odcinka przewodu pokarmowego – badanie to polega na umieszczeniu w ciele pacjenta endoskopu, inaczej specjalistycznego aparatu z wbudowaną kamerą oraz źródłem światła. Badanie ma na celu wykrycie zmian chorobowych – dzięki możliwości podglądu jamy ciała pacjenta na ekranie urządzenia. Umożliwia także pobranie materiału histopatologicznego do dalszych badań. Przed zaplanowaną endoskopią nie zaleca się spożywania posiłków, a dodatkowo palenia papierosów i żucia gumy;
• biopsję, która wykonywana jest przy użyciu endoskopu. Ma ona na celu stwierdzenie albo wykluczenie nowotworu lub stanu przednowotworowego. Badanie polega na wprowadzeniu do światła przełyku przyrządu optycznego, za pomocą którego możliwe jest dokładne zobrazowanie jego śluzówki i ewentualnych nieprawidłowości;
• zdjęcia RTG z kontrastem górnego odcinka przewodu pokarmowego, które wykonuje się zwłaszcza u pacjentów, u których lekarz nie może wykonać endoskopii lub badanie endoskopem nie udało się, a także w sytuacji, kiedy wspomniane badanie nie dostarcza niezbędnych do potwierdzenia lub wykluczenia zgagi informacji. Wykonuje się je w pozycji stojącej i leżącej. W dniu badania należy pozostać na czczo, poza tym przed badaniem nie należy przyjmować płynów i palić tytoniu;
• manometrię przełyku, która jest badaniem obrazującym pracę przełyku. Umożliwia ona wykonanie badań w obrębie górnego i dolnego zwieracza przełyku, a także w obrębie mięśniówki przełyku. Wykonuje się ją głównie po wykonaniu wstępnej diagnostyki, kiedy badania takie jak endoskopia nie pozwoliły ustalić przyczyny zaburzeń czynności przełyku. Przed badaniem nie można jeść ani pić, poza tym należy poinformować lekarza o lekach, które pacjent wcześniej przyjmował.

Co pomaga na pieczenie w żołądku?

Zgaga u pacjentów występuje najczęściej po posiłkach, a także, kiedy pacjent kładzie się spać lub w nocy. Pojawiające się często uczucie dyskomfortu w przełyku i żołądku to objawy ze strony układu pokarmowego, których nigdy nie należy bagatelizować. Po zdiagnozowaniu zgagi należy podjąć się odpowiedniego leczenia. Co sprawdzi się najlepiej na zgagę? Jednym ze sposobów na pozbycie się zgagi jest leczenie farmakologiczne. Często lekarze zapisują pacjentom cierpiącym na zgagę medykamenty, których zadaniem jest zobojętnienie treści żołądkowej. Pomóc mogą również preparaty z grupy antagonistów receptora histaminowego H2, których działanie polega na hamowaniu wydzielania kwasu solnego.

Warto sprawdzić również domowe sposoby na zgagę, które mają za zadanie złagodzić nieprzyjemne objawy, które jej towarzyszą. Należy mieć jednak na uwadze, że domowe sposoby na zgagę w niektórych przypadkach mogą nie tylko nie przynieść oczekiwanych efektów, lecz dodatkowo przyczynić się do wystąpienia wielu innych nieprzyjemnych dla pacjenta dolegliwości.

Zgaga – domowe sposoby, które działają

Ze zgagą jest podobnie jak z czkawką – nie na wszystkich działają te same sposoby. Na zgagę są jak najbardziej wskazane domowe sposoby, pod warunkiem, że stanowią uzupełnienie terapii, a nie jej podstawę (czyli nie są stosowane zamiast kontaktu z lekarzem). Istnieje kilka naturalnych składników, które pomogą uporać się z tą dolegliwością. Jednym z nich jest imbir. Wystarczy żuć plasterek korzenia przez kilka minut, by poczuć ulgę. W podobny sposób działają prażone migdały (niesolone). Natomiast mleko jako źródło białka zobojętniejącego kwasy pomoże w pozbyciu się uciążliwego pieczenia. Zamiennie można wypić szklankę maślanki lub kefiru. Dobrze działa również kleik przygotowany z ziaren siemienia lnianego. Należy go pić ok. godzinę przed posiłkiem i dwie godziny przed snem. Naturalnym domowym sposobem na zgagę są zioła, które wpływają na regulację układu pokarmowego. Zioła bardzo dobrze łagodzą różnego rodzaju dolegliwości ze strony układu pokarmowego, poza tym łagodzą stres, który jest jedną z przyczyn zgagi. Można sięgnąć m.in. po:

• rumianek,
• miętę,
• prawoślaz lekarski,
• rdest wielokwiatowy,
• kardamon malabarski,
• cynamonowiec,
• koper włoski,
• oraz kminek.

Jak poradzić sobie, jeżeli żadna z tych metod nie przynosi efektów i nie wiadomo, co jest dobre na zgagę w naszym przypadku? Nietypowe, lecz skuteczne rozwiązania to np. zjedzenie kisielu, który działa ochronnie na żołądek oraz pomaga w regeneracji przełyku lub łyżeczki musztardy (dobrej jakości). Posiada ona właściwości zasadowe, przez co dochodzi do neutralizacji kwasów. W pozbyciu się zgagi pomaga także guma do żucia. Czynność ta prowadzi do nadprodukcji śliny, a ta ułatwia procesy trawienne.

Pieczenie w przełyku – inne domowe sposoby

Dokładna i wnikliwa obserwacja organizmu pacjenta może pomóc w rozpoznaniu składników w pożywieniu, czy też czynników w codziennym stylu życia, których należy unikać. Jak pozbyć się zgagi w jeszcze inny sposób?

Domowe sposoby obejmują również picie soków z marchwi, buraka, rzodkwi lub ogórka. Jeśli pacjent odczuwa dokuczliwe pieczenie w żołądku, domowe sposoby mogą obejmować również jedzenie niesolonych, prażonych migdałów. W przypadku wystąpienia problemów ze zgagą pacjentom zaleca się również kilkunastominutowy spacer na świeżym powietrzu. Co jeszcze jest dobre na zgagę? Domowe sposoby wiążą się również z wypiciem szklanki letniej wody z dodatkiem łyżeczki octu jabłkowego. W niektórych przypadkach pomocne mogą okazać się nawet zwykłe sucharki lub dokładnie przeżuwana skórka od chleba.

Jak sobie radzić z przepukliną rozworu przełykowego? W przypadku tego schorzenia domowe sposoby mogą okazać się niewystarczające – ich stosowanie może pomóc jedynie w łagodzeniu objawów schorzenia, a nie walki z nim. W tym przypadku skuteczne może okazać się przede wszystkim leczenie chirurgiczne. Operacja wykonywana jest przez dostęp wewnątrzbrzuszny, a także klatkę piersiową, poza tym przeprowadza się również operację laparoskopową.

Co na zgagę – domowe sposoby na zgagę w ciąży

Zgaga u kobiet w ciąży również nie należy do rzadkości. Do powstawania zgagi w ciąży przyczynia się między innymi znaczny ucisk macicy na żołądek, zwłaszcza w ostatnim trymestrze, a dodatkowo podwyższony poziom progesteronu, który wypływa przede wszystkim na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Inną przyczyną zgagi u ciężarnych są błędy żywieniowe, które wiążą się np. z jedzeniem tłustych i ostrych pokarmów. Co sprawdzi się najlepiej na zgagę w ciąży? Pomocne będą wszystkie powyższe metody, które zostały wymienione we wcześniejszych akapitach, a dodatkowo noszenie luźniejszych ubrań (aby nie uciskały brzucha) i spanie w odpowiedniej pozycji (nie za nisko).

Co jest jeszcze najlepsze na zgagę? Kobieta w ciąży nie powinna również przejadać się przed snem. Warto także uważać na to, co w tym przypadku może wręcz zaszkodzić, a nie pomóc. Chodzi o roztwór z sody oczyszczonej. Ta popularna metoda radzenia sobie ze zgagą nie jest bezpieczna, bo może prowadzić do problemów z trawieniem oraz nadmiernym zatrzymywaniem się wody w organizmie. Zgagę w ciąży nie zawsze da się całkowicie wyeliminować, jednak domowymi metodami można w znacznym stopniu ograniczyć częstotliwość występowania jej objawów.

Domowe sposoby na zgagę w nocy

Rzadkim zjawiskiem nie jest również zgaga w nocy. U części pacjentów zgaga może pojawiać się w nocy nawet kilka razy w ciągu tygodnia, dając znacznie bardziej dokuczliwe objawy niż w dzień, co wiąże się przede wszystkim z pozycją leżącą. Nocne pieczenie w żołądku i przełyku może przyczyniać się do wystąpienia problemów z zasypianiem i bezsennością. Nieodpowiednia ilość snu może z kolei doprowadzić do problemów z koncentracją oraz pamięcią. Poza tym może także powodować pogorszenia samopoczucia. Jedną z przyczyn zgagi w nocy jest również noszenie ciasnych ubrań oraz bielizny wyszczuplającej.

Jeśli pacjentowi będzie dokuczać zgaga w nocy, eliminację problemu należy rozpocząć od ograniczenia spożywania produktów, których przyjmowanie przyczynia się do zwiększenia ilości soku żołądkowego. Należy ograniczyć lub zaprzestać picia kawy, herbaty, napojów gazowanych, a także alkoholu. Nie jest wskazane również jedzenie czekolady, pomidorów, ostrych i ciężkostrawnych potraw, a oprócz tego orzeszków ziemnych. Inne domowe sposoby na zgagę w nocy wiążą się między innymi z piciem herbaty imbirowej. Podobne napary można przygotować również z kminku, kopru włoskiego, a oprócz tego z prawoślazu oraz kardamonu.

Co na zgagę? Profilaktyka!

Jeżeli zgaga występuje regularnie, czas pomyśleć o poprawie trybu życia. Zrzucenie zbędnych kilogramów, odpowiednia dieta, ćwiczenia oraz rezygnacja z używek (alkoholu i papierosów) to najskuteczniejsze zmiany, jeżeli chodzi o profilaktykę. Trzeba też ograniczyć ilość wypijanych kaw oraz przyjmowanych tabletek przeciwzapalnych, przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Ponadto należy zadbać o relaks, bo stres sprawia, że nieświadomie połykamy zbyt dużo powietrza oraz jemy w pośpiechu, co prowadzi do nasilenia się objawów zgagi. W profilaktyce ważne jest również ograniczanie spożywania fast foodów, a także picia napoi gazowanych. Ogromne znaczenie w profilaktyce ma nie tylko to, co pacjent je, ale również to, w jaki sposób to je. Pamiętać należy, by jeść mniej, ale częściej, a dodatkowo jeść spokojnie i bez pośpiechu.

W podejmowanych działaniach profilaktycznych ważne jest również, by nie kłaść się spać wcześniej niż po upływie dwóch godzin od zjedzenia kolacji. Duże znaczenie ma również spanie z uniesioną głową, która powinna znajdować się na lewym boku. Taka pozycja w trakcie snu sprawia, że żołądek znajduje się znacznie niżej niż przełyk, przez co ryzyko wystąpienia zgagi u pacjenta zostaje w znacznym stopniu ograniczone. Odpowiednia profilaktyka może sprawić, że domowe sposoby na zgagę i refluks – chorobę, przy której zgaga może być jednym z objawów – nie będą już konieczne do wdrażania.

Autor artykułu: tech. farmaceutyczny Katarzyna Talpa