Dobry i zły cholesterol są jednymi z czynników wpływającymi na kondycję układu krwionośnego człowieka. Podaje się, że choroby serca i układu krążenia to wciąż najczęstsza przyczyna zgonu Polaków. Jaką profilaktykę należy podjąć, aby zapobiec tym schorzeniom i uzyskać poziom obu cholesterolów właściwy dla naszego serca? Skąd wzięły się dwa cholesterole? Przyjrzeliśmy się temu zjawisku

Dlaczego dobry i zły cholesterol występują jednocześnie?

Jak to w wielu wypadkach bywa, cholesterol o którym mówimy potocznie nie jest tym samym w ujęciu naukowym. Medycyna o cholesterolu mówi, iż jest to substancja kluczowa w syntezie witaminy D3 oraz hormonów takich jak: kortyzon, progesteron, estrogeny i testosteron. Za jego produkcję odpowiadają głównie wątroba i jelita. Natomiast w mniejszym stopniu człowiek uzyskuje cholesterol z pokarmu, głównie pochodzenia zwierzęcego. Znajdziemy go także w jajkach. Sam w sobie nie jest szkodliwy, ponieważ jest istotny w procesach życiowych każdego z nas. Potoczny cholesterol to inaczej lipoproteiny, czyli połączenie białek i właśnie cholesterolu. Tutaj do akcji wkraczają LDL i HDL. Co oznaczają te skróty?

Pierwsze z nich, czyli Low Density Lipoprotein (lipoproteiny o niskiej gęstości), odpowiadają za transportowanie nierozpuszczalnego w krwi cholesterolu do komórek ciała. To na ich poziom najbardziej zwracamy uwagę podczas badania krwi, ponieważ ich nadmiar jest szkodliwy. Oznacza on bowiem, iż komórki otrzymują za dużo cholesterolu, niż są w stanie przyjąć, przez co ten odkłada się w naczyniach krwionośnych. To dlatego powinniśmy dbać o wysoki poziom High Density Lipoprotein. Są to innymi słowy lipoproteiny o wysokiej gęstości, których zadaniem jest odprowadzanie nadmiaru cholesterolu z powrotem do wątroby. Stąd wziął się podział na “zły” (LDL) i “dobry” cholesterol (HDL). Nadmiar tego pierwszego jest więc niekorzystny.

Jak czytać wyniki badania krwi?

Poziom “dobrego” cholesterolu powinien u mężczyzn wynosić nie mniej niż 40 mg/dL (0,9 mmol/L), a w przypadku kobiet 45 mg/dL (1,2 mmol/L). Optymalnie dla obu płci poziom ten powinien być wyższy niż 60 mg/dL (1.56 mmol/L). Natomiast idealny poziom “złego” cholesterolu wynosi poniżej 100 mg/dL (2.6 mmol/L), a granica optimum wynosi od 130 do 159 mg/dL (3.36–4.13 mmol/L). Wartości wyższe oznaczają wysoki, niebezpieczny dla zdrowia poziom LDL, który może skutkować chorobą wieńcową, miażdżycą czy udarem mózgu. Pamiętajmy jednak, iż laboratoria medyczne przyjmują różne współczynniki określające wartości HDL i LDL, dlatego powyższe dane nie są sztywne. Ponadto laboratoria podają również wynik całkowitego cholesterolu, który zwykle powinien wynosić od 200 do 239 mg/dL (5.17–6.18 mmol/L). Wynik wyższy zwiększa ryzyko chorób serca w zależności od płci i wieku. Interpretację wyników powinniśmy pozostawić jednak specjaliście.

Zły cholesterol – objawy

Wysokie stężenie LDL rzadko daje jakiekolwiek objawy, co jest sporą trudnością w szybkim rozpoznaniu i zapobieganiu ewentualnych schorzeń układu krążeniowego. Możemy odczuwać ból nóg i ogólne osłabienie, co równie dobrze może świadczyć o innych dolegliwościach. U osób z wysokim poziomem LDL występują tzw. kępki żółte (żółtaki), czyli złogi cholesterolu, które odkładają się na powiekach, plecach i ścięgnach. Objaw ten można najczęściej zauważyć u osób z hipercholesterolernią, chorobą polegającą na dziedzicznym wysokim poziomem LDL. Pamiętajmy więc o regularnych badaniach krwi, które pozwolą nam szybko rozpoznać, czy nie znajdujemy się w grupie podwyższonego ryzyka. Szczególną uwagę na poziom LDL powinny zwrócić uwagę osoby, których matki miały tendencję do wysokiego poziomu tej lipoproteiny.

Jak profilaktycznie dbać o niski poziom złego cholesterolu?

Podwyższony LDL oraz zbyt niski HDL są uważane za jedne głównych z przyczyn udaru mózgu, chorób serca (w tym i zawałów) i układu krążenia. Stąd podstawowe kroki zapobiegawcze powinny dotyczyć naszego sposobu życia. Alkohol i tytoń są tu głównymi zagrożeniami – ich ograniczenie zawsze pomaga, bez względu czy wynik naszych badań. Dostosujmy także naszą dietę do wieku, płci i wykonywanego zawodu. Pozbądźmy się tłuszczu i cukru na rzecz zdrowych potraw i produktów. Wspomóżmy nasz organizm błonnikiem, który zawarty w warzywach i owocach będzie regulował naszą wagę. Warto też zacząć uprawiać sport. Powinniśmy się ruszyć zwłaszcza, gdy mamy kłopoty ze stresem i jego zajadaniem. Wszystko to pomoże w uzyskaniu wysokich wyników “dobrego” cholesterolu i obniżeniu poziomu “złego” cholesterolu, a Tobie pozwoli cieszyć się życiem wolnym od groźnych chorób serca.