Pluskwy domowe to uciążliwe pasożyty, które żerują w nocy i żywią się krwią człowieka. Wbrew pozorom nie są jedynie problemem miejsc brudnych czy niedostatecznie sprzątanych. Pluskwy do domu łatwo przynieść na meblach czy też na odzieży, gdyż są powszechne w komunikacji publicznej, hotelach, kinach itd. Ugryzienia pluskiew są swędzące, a walka z tymi owadami nie należy do najłatwiejszych. Co trzeba wiedzieć o pluskwach, ich szkodliwości, sposobach ich lokalizacji oraz walce z nimi?

Pluskwa domowa – czym jest i co należy o niej wiedzieć?

Do uciążliwych pasożytów, które żywią się krwią człowieka, zaliczyć można pluskwy domowe, zwane również pluskwami łóżkowymi. Żerują one w nocy, a w dzień zazwyczaj schowane są w szczelinach i zakamarkach. Ugryzienie pluskwy nie jest bolesne, gdyż w ślinie insekta są specjalne enzymy znieczulające. Miejsce po ugryzieniu może jednak być bardzo swędzące, a oprócz tego rzadko występuje pojedynczo, a zazwyczaj w skupiskach. Pluskwy domowe to owady należące do pluskwiaków różnoskrzydłych. Jeszcze jakiś czas temu były w rozwiniętych krajach niemal wytępione, jednak aktualnie stają się znów rosnącym problemem, który dotyczy nie tylko miejsc zaniedbanych, ale również tych, gdzie szczególnie pilnuje się higieny – chociażby w szpitalach. Pluskwa nie ma skrzydeł i nie potrafi skakać, co jednak nie oznacza, że nie potrafi się przemieszczać. Wręcz przeciwnie – jest w stanie przenieść się na odzieży, a także z jednego mieszkania do drugiego.

Jak wyglądają pluskwy domowe?

Nie każdy orientuje się, jak wygląda pluskwa oraz w jaki sposób można odróżnić ją od innych owadów, które można spotkać w domu. Przede wszystkim należy wiedzieć, że pluskwa domowa należy do owadów bezskrzydłych. Najedzone krwią pluskwy domowe mają ciemną barwę, przypominającą nieco odcień mahoniowy, natomiast pluskwa, która od jakiegoś czasu nie jadła, ma zazwyczaj kolor bledszy, a jej odcień zbliża się do żółto-brązowego. Opisując, jak wyglądają pluskwy, wspomnieć należy także o trzech parach odnóży. Są one cienkie i wyposażone w pazurki, dzięki czemu owad może dobrze utrzymać się na gospodarzu w czasie jedzenia. Głowa pluskwy jest krótka i dość szeroka, a na niej umiejscowione są duże oczy i czułki. To właśnie dzięki czułkom, które są wrażliwe na ciepło lub zapach ssaków, pluskwa lokalizuje swoje ofiary.

Jak duże są pluskwy? Czy można je zobaczyć gołym okiem?

Długość ciała dorosłego osobnika mieści się zazwyczaj w przedziale 5-7 mm, a jego kształt jest owalny i spłaszczony. Biorąc pod uwagę to, jak wygląda pluskwa, porównać można ją do pestki jabłka, więc jak najbardziej można ją zobaczyć gołym okiem, o ile wiemy oczywiście, gdzie jej szukać. Pamiętajmy, że ugryzienia pluskiew nie bez powodu zazwyczaj odkrywamy rano – owady te żerują w nocy, więc zwykle w ciągu dnia są schowane i niewidoczne. Jaja i larwy pluskiew są mniejsze, więc najlepiej szukać ich z lupą.

Jak wyglądają jaja pluskwy domowej?

Pluskwa domowa jest uciążliwa również z tego względu, że bardzo szybko i w dużych ilościach się namnaża. W zasadzie już jedna pluskwa w domu może w krótkim czasie stać się niemal przyczyną plagi tych pasożytów. Ile jaj znosi pluskwa jednorazowo? Samica owada składa dziennie 2-3 jaja (a niektóre źródła mówią nawet o 2-10 jajach dziennie). W przełożeniu na kilkumiesięczny czas jej życia otrzymujemy 400-500 jaj pluskwy. W gnieździe nie znajduje się jedna samica, co tylko pokazuje skalę problemu, który nie zostanie w odpowiednim czasie opanowany. Jaja mają kremowy kolor i wielkość około 1 mm. Są również lekko zagięte. Samice składają je zazwyczaj w ciemnych, trudno dostępnych miejscach, w tym np. w szparach między meblami. Po około 10 dniach z jaj wykluwają się larwy, a te znów dojrzewają około 6 tygodni.

Czy pluskwy są szkodliwe dla zdrowia?

Pluskwy w domu to poważny problem, którego w żadnym wypadku nie powinno się lekceważyć. Przede wszystkim sama świadomość pluskiew w swoim otoczeniu budzi niepokój, a ten może stać się przyczyną stresu czy też bezsenności, a nawet prowadzić do dyskomfortu psychicznego czy wręcz problemów psychicznych, które niekorzystnie odbijają się na zdrowiu.

Czy pluskwy przenoszą choroby? Teoretycznie, biorąc pod uwagę fakt, że żywią się krwią, istniałaby możliwość nosicielstwa patogenów, w tym wirusów czy bakterii. Inną kwestią jest to, czy owady te mogą stać się źródłem zakażenia. Aktualnie nie ma dowodów na to, że pogryzienie przez pluskwy może przyczynić się do infekcji. To nie znaczy jednak, że powinno się lekceważyć pluskwy. Ugryzienia są bowiem swędzące, a ich rozdrapanie może prowadzić do nadkażenia bakteryjnego powstałych w ten sposób ranek. Liczne ugryzienia pluskiew mogą także osłabiać organizm, przyczyniać się do wystąpienia gwałtownych reakcji alergicznych, pojawiania się pokrzywki, a nawet podwyższenia temperatury ciała.

Jak wygląda ugryzienie pluskwy?

Pluskwy domowe żerują przede wszystkim w nocy, dlatego naszą uwagę powinny wzbudzić głównie dziwne ugryzienia, które odkrywamy na ciele, budząc się rano. Ugryzienie pluskwy nie zawsze jest jednak bardzo charakterystyczne, a osoba, która nie miała wcześniej do czynienia z tymi uciążliwymi insektami, prawdopodobnie początkowo zupełnie nie będzie kojarzyć swojej zmiany na skórze z efektem ugryzienia w nocy przez tego owada. Biorąc pod uwagę, jak wygląda ugryzienie pluskwy, osobie niedoświadczonejłatwo je pomylić chociażby z alergią. Zdarza się, że patrząc na niewielkie miejsce po ugryzieniu, mylimy je również z ugryzieniem pchły czy ugryzieniem komara.

Różnego rodzaju zdjęcia po ugryzieniu pluskwy można bez trudu znaleźć w sieci. Pluskwa zazwyczaj wykonuje ugryzienia na tych miejscach ciała, które w czasie snu są nieosłonięte. Mowa między innymi o okolicach twarzy, szyi czy ramion, a także brzucha, pleców czy klatki piersiowej. Rzadko natomiast spotyka się je na nogach. Ugryzienie na początku przypomina niewielkich wymiarów czerwone plamki, które nie wiążą się z żadnymi dolegliwościami. Z czasem jednak w miejscu ugryzienia tworzą się niewielkie grudki bądź bąble, a te są swędzące i nieprzyjemne. Charakterystyczne jest to, że ślady po ukąszeniach pluskiew zazwyczaj nie są pojedyncze, a raczej występują w niewielkich grupach w linii bądź trójkącie.

Czy pluskwy łatwo się przenoszą?

W społeczeństwie krąży przekonanie, że pluskwa domowa to efekt dużych zaniedbań co do czystości, jednak należy rozwiać ten mit. Wbrew pozorom o pluskwy w mieszkaniu czy domu wcale nie tak trudno, nawet zachowując wysoki poziom higieny. Wystarczy chwila nieuwagi, a pluskwę można przenieść do swojego domu zupełnie nieświadomie. Ich niewielkie wymiary i nocny tryb życia sprawiają, że zazwyczaj nie mamy świadomości kontaktu z nimi czy ich jajami, dopóki nie zostaniemy pogryzieni.

• Pluskwy znaleźć można na przykład w transporcie publicznym, ponadto gnieżdżą się w hostelach i hotelach (w tym nawet tych luksusowych), kinach, muzeach czy teatrach.
• Spotkać można je również w biurowcach, a nawet w szpitalach.
• Bardzo łatwo o przeniesienie pluskwy domowej również na meblach, chociażby kupując używane modele.
• Nawet goście w domu, którzy mieli kontakt z pluskwami (np. w swoim miejscu zamieszkania), mogą przynieść pluskwy do nas.

Gdy pluskwa w domu już się pojawi, najczęściej nie wiemy, skąd została przyniesiona. Insekt, który dostanie się w nowe miejsce, może bardzo łatwo przemieszczać się między pomieszczeniami. Wniesienie jej na odzieży do przedpokoju może więc w konsekwencji skutkować siedliskiem pluskiew w pokojach czy sypialni. Pluskwy mogą niestety również łatwo przenosić się w szparach sufitów czy ścian, a także pod drzwiami, wentylacją, czy też w rurach c.o. Oznacza to, że pluskwy, które zalęgły się w jednym mieszkaniu, mogą z dużym prawdopodobieństwem stać się problemem również w mieszkaniach sąsiednich.

Jak nie przenieść pluskwy do domu?

Niestety pluskwa domowa przenosi się dość łatwo, więc ciężko uchronić się przed nią ze 100% skutecznością, jednak można ograniczyć ryzyko jej przyniesienia do domu. Przede wszystkim należy unikać znoszenia do domu mebli używanych z niepewnego źródła, w tym szczególnie tych zostawianych przy śmietnikach, a jeśli już decydujemy się na używane rzeczy, należy sprawdzać wszelkie oznaki pluskiew na nich. Ważne jest również częste pranie pościeli oraz regularne sprawdzanie łóżka i mebli. Przydatna może być również myjka parowa, która oczyszcza powierzchnie wysoką temperaturą.

Jak sprawdzić, czy mam pluskwy w domu?

Najczęściej dopiero ugryzienie pluskwy daje nam sygnał, że w mieszkaniu zalęgły się te uciążliwe pasożyty, gdyż w ciągu dnia są one zwykle niewidoczne i ukryte w ciemnych zakamarkach. O obecności pluskiew w domu mogą świadczyć jednak również inne sygnały, które często bywają bagatelizowane.

• Szczególnie należy zwrócić uwagę na niewielkie plamki krwi. Takie plamki strawionej krwi często pojawiają się w miejscach, gdzie pluskwy się ukrywają. Znaleźć można je np. na pościeli, a także wzdłuż szwów materaca bądź mebli.
• Charakterystyczny dla zapluskwionych pomieszczeń jest oprócz tego mdły zapach. Przypomina on nieco słodką woń kolendry bądź migdałów, a niektórzy opisują go zapachem popsutych malin.
• Kolejnym sygnałem mogą być zaobserwowane wylinki bądź martwe owady.

Załóżmy, że podejrzewamy, że w naszym domu zalęgły się pluskwy łóżkowe. Ugryzienie pluskwy skłoniło nas do poszukiwania tych insektów, ale co dalej? Gdzie szukać gniazda pluskiew? Ze względu na to, że owady te są płaskie, mogą ukrywać się nawet w niewielkich szczelinach, zakamarkach czy pęknięciach. Zdecydowanie preferują miejsca zacienione i odizolowane, gdzie czują się bezpiecznie. Pluskwy zakładają gniazdo często w otoczeniu takich materiałów jak tkaniny, drewno czy papier, dlatego bardzo często spotyka się je chociażby w łóżkach. Szukając żywych pluskiew i ich jaj, należy sprawdzić w pierwszej kolejności wezgłowie łóżka, materace, szczeliny w ramie łóżka, a także ubytki w innych meblach czy ścianach. Pluskwy mogą być za tapetą, w starej odzieży, a nawet w ramach obrazów bądź luster. Znaleźć można je w fałdach zasłon, obudowach gniazdek elektrycznych, a dodatkowo pod dywanami i za listwami przypodłogowymi.

Gdy już znajdziemy pluskwy łóżkowe, pojawia się pytanie, w jaki sposób można się ich pozbyć. Niestety zwalczanie pluskiew nie należy do czynności najłatwiejszych, zwłaszcza jeśli postanawiamy zabrać się za to samodzielnie.

Co na pluskwy? Domowe sposoby

Każdy, kto choć raz na własnej skórze lub skórze domownika zauważył, jak wygląda ugryzienie pluskwy, zapewne zastanawia się, w jaki sposób z tymi uciążliwymi pasożytami walczyć. Teoretycznie można próbować chociażby odciąć je od źródła pożywienia, zakładając, że w ten sposób zginą. Faktem jest, że dorosły owad standardowo żywi się co kilka dni. Niestety brak dostępu do żywiciela nie oznacza, że momentalnie problem pluskiew znika. Po jakim czasie giną pluskwy? Owady te mogą przetrwać bez pokarmu nawet kilka miesięcy (a według niektórych źródeł znacznie dłużej w stanie hibernacji). Domowe sposoby na walkę z pluskwami to przede wszystkim wypranie pościeli i zapluskwionych materiałów w wysokiej temperaturze (min. 60 stopni), usuwanie owadów i ich jaj odkurzaczem, a także działanie gorącą parą wodną.

Dezynsekcja pluskiew – gdy domowe metody zawiodą

Niestety domowe sposoby na pluskwy zazwyczaj nie są skuteczne, gdyż owady te potrafią być schowane w takich zakamarkach, że osoba bez doświadczenia, wiedzy i odpowiednich środków nie jest ich w stanie zlokalizować, a co dopiero wytępić. Trzeba też pamiętać o tym, że pluskwy szybko się namnażają, więc problem może w krótkim czasie urosnąć do rangi bardzo poważnego. Jeśli mimo wdrożenia domowych sposobów, wciąż obserwujemy na domownikach ugryzienia pluskiew, należy zwrócić się po pomoc do specjalisty. Profesjonalnie do walki z pluskwami wykorzystuje się różne metody, w tym między innymi zamgławianie ULV, wymrażanie ciekłym azotem, oprysk ciśnieniowy z koncentratem biobójczym, a oprócz tego wygrzewanie gorącą temperaturą. Każda z tych metod posiada pewne zalety, ale i wady.

Autor artykułu: mgr farm. Ewa Gac-Wardecka