Podejrzewasz, że jesteś w ciąży? Termin spodziewanej miesiączki minął, a mimo tego jeszcze się nie rozpoczęła? A może pojawiły się u Ciebie objawy sugerujące prawdopodobne zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej w macicy? Odpowiedź na wątpliwości przyniesie poprawnie wykonany test ciążowy. Podpowiadamy, jak go zrobić, aby ponad wszelką wątpliwość potwierdzić lub wykluczyć ciążę.

Jak działa test ciążowy?

Podstawowym zadaniem testu ciążowego jest wykrycie obecności hormonu gonadotropiny kosmówkowej (HCG) w moczu, który jest produkowany kilka dni (musi upłynąć co najmniej tydzień) po zapłodnieniu. Ciało kobiety wydala HCG aż do rozwiązania. W przypadku wykrycia hormonu możesz być niemal w stu procentach pewna, że jesteś w ciąży. Pamiętaj jednak, że test należy przeprowadzić w odpowiednim czasie – jego rodzaj w gruncie rzeczy nie ma znaczenia.

Dlaczego w testach ciążowych oznaczana jest właśnie gonadotropina kosmówkowa? Gdyż hormon ten zaczyna być produkowany już w momencie tworzenia i zagnieżdżania się w endometrium zapłodnionej komórki jajowej. Na samym początku za produkcję gonadotropiny kosmówkowej odpowiada sam zarodek – z czasem natomiast rolę tą przejmuje łożysko. Gonadotropina kosmówkowa jest bardzo ważna, ponieważ pobudza ciałko żółte (powstałe z pękniętego pęcherzyka Graafa) do produkcji progesteronu, a ten znów wstrzymuje menstruację i podtrzymuje ciążę. Mówi się, że we wczesnej ciąży poziom gonadotropiny kosmówkowej podwaja się co około 2-3 doby, a najintensywniej hormon ten produkowany jest około 11-12 tygodnia ciąży. Właśnie gonadotropinę kosmówkową oznacza test ciążowy. Jaki wybrać, by mieć pewność, że wynik będzie wiarygodny? Na rynku dostępne są różne rodzaje testów, które mają inne metody wykonania i czułość.

Jak wybrać test ciążowy?

Płytkowy, strumieniowy czy paskowy? Na rynku znajdziesz mnóstwo różnorodnych testów, co może wprowadzić zawrót głowy w i tak już stresującej sytuacji. Dlatego pamiętaj, że rodzaj testu nie ma znaczenia dla jego powodzenia – najważniejsze jest prawidłowe wykonanie badania, gdyż nawet bardzo czułe testy ciążowe, które wykona się nieprawidłowo, mogą dać fałszywe wyniki. W tym wypadku musisz wiedzieć, że:

 – test płytkowy (zwany także kasetowym) polega na tym, iż aby go przeprowadzić, musisz umieścić kilka kropel moczu na płytce testu,
– test strumieniowy należy umieścić pod strumieniem moczu przez kilka sekund. Test ten nazywany jest również flamastrowym od końcówki, która przypomina typowy mazak,
 – w przypadku testu paskowego należy zanurzyć w zebranym moczu pasek, który pokazuje wynik testu.

Który test ciążowy jest najbardziej wiarygodny? W zasadzie nie ma większego znaczenia, czy wybierzesz test ciążowy płytkowy czy strumieniowy – kluczowe jest to, abyś zrobiła badanie w odpowiednim czasie, zapoznając się wcześniej z ulotką i postępując zgodnie z jej wskazówkami.

Jaki test ciążowy wybrać? Jeśli rozważasz zakup testu, przede wszystkim powinnaś sprawdzić jego czułość. Im test jest bardziej czuły, tym szybciej może wykryć obecność HCG w moczu. Czułość testu określa się za pomocą  jednostki aktywności substancji biologicznie czynnych na litr. Testy o czułości do 500 IU/l wskazują, czy kobieta jest w ciąży już 10 dni po zapłodnieniu, czyli 4 dni przed spodziewaną miesiączką. Test o czułości od 500 do 800 IU/l da pozytywny wynik dwa tygodnie po zapłodnieniu, a o czułości powyżej 800 IU/l trzy tygodnie po zapłodnieniu, a więc około 7 dni po spodziewanej miesiączce.

Kiedy najlepiej wykonać test ciążowy?

Zazwyczaj sugeruje się, żeby test ciążowy wykonać kilka dni po spodziewanej miesiączce i nie ma tu znaczenia, czy masz test ciążowy strumieniowy czy płytkowy – ważna jest jego czułość i prawidłowe wykonanie. Czy test ciążowy wykonany w dniu spodziewanej miesiączki jest wiarygodny? Teoretycznie jest to już czas, gdy wynik powinien być dość wiarygodny, jednak jeśli pojawi się wówczas tylko jedna kreska, nie martw się – dla pewności dobrze wykonać test ponownie po kilku dniach, a wszystko będzie jasne. Jeżeli jednak ponad 2 tygodnie po terminie miesiączki wyjdzie test negatywny, raczej w ciąży nie jesteś. Tu warto zaznaczyć, że jeśli mimo testu negatywnego miesiączka się nie pojawiła, warto skonsultować się z ginekologiem. Są również sytuacje, gdy kobiety mają nieregularne cykle i ciężko im przewidzieć termin miesiączki. Jeśli zatem nie jesteś pewna, w którym dniu miała się rozpocząć miesiączka, powinnaś odczekać co najmniej dwa tygodnie od stosunku.

Wykonanie testu tuż po współżyciu da wynik negatywny, który jednak nie jest miarodajny, ponieważ do zapłodnienia dochodzi do 24-48 godzin od stosunku odbytym zazwyczaj między 10 a 18 dniem cyklu. Jak wspomnieliśmy wyżej, produkcja hormonu gonadotropiny kosmówkowej rozpoczyna się po co najmniej tygodniu od zapłodnienia. Zważywszy na czułość testów, ich przeprowadzenie najlepsze wyniki daje po spodziewanej miesiączce, która nie nadeszła. 

Sam test ciążowy najlepiej przeprowadzić rano, kiedy stężenie HCG jest najwyższe i wówczas test nie powinien mieć problemów z jego wykryciem. Warto zaznajomić się jednak przed wykonaniem testu z dokładną instrukcją jego działania. Jeśli pokaże wynik pozytywny, powinnaś udać się do ginekologa po potwierdzenie, iż faktycznie jesteś w ciąży. Możliwy jest również wynik negatywny mimo spóźniającej się miesiączki – może on zwiastować problemy innej natury, np. nadmiar stresu, kłopoty hormonalne i tym podobne. Co ważne w przypadku testów ciążowych, na ich wynik nie wpływu obecność alkoholu czy obecność środków antykoncepcyjnych. 

Test ciążowy z krwi – kiedy warto wykonać ten najczulszy test ciążowy?

Alternatywą dla domowych testów ciążowych może być również wykonanie testu ciążowego z krwi. To bardzo wiarygodny test ciążowy, który niekiedy zalecają wykonać również lekarze. Badanie to również wykrywa stężenie hormonu b-hCG, jednak jest znacznie bardziej precyzyjne od oznaczenia wykonywanego z moczu – zwłaszcza w pierwszych tygodniach ciąży, gdy poziom gonadotropiny kosmówkowej dopiero rośnie. We wczesnej ciąży stężenie gonadotropiny kosmówkowej podwaja się co około 2-3 doby. Test ciążowy z krwi wykonać można już po 10 dniach od współżycia, które podejrzewamy o to mogące prowadzić do zapłodnienia. Mimo wszystko warto uzbroić się w cierpliwość i odczekać chociaż do terminu spodziewanej miesiączki. 

Do badania b-hCG nie trzeba specjalnie się przygotowywać:

• Można zgłosić się na nie w dowolnym momencie, niekoniecznie na czczo.
• W czasie badania pacjentce pobierana jest krew z żyły łokciowej.
• Wynik zazwyczaj jest gotowy nie później niż 24 godziny od badania.
• O ciąży świadczyć może stężenie gonadotropiny kosmówkowej, które przekracza 5 mlU/ml.
• Analizując otrzymany wynik, prognozowany wiek ciąży oraz przyjęte normy, można dużo dowiedzieć się o prawidłowości przebiegu ciąży.

Czy test ciążowy może się mylić? W jakich przypadkach tak się zdarza?

Choć testy ciążowe wyróżniają się wysoką czułością i dokładnością, nie zawsze dają wynik wiarygodny. Nawet najbardziej czuły test ciążowy czasem się myli i nie zawsze jest to wina samej metody, co prawidłowości jej wykonania czy też innych czynników (jak np. pewne schorzenia czy przyjmowane leki). Możliwe są zarówno wyniki fałszywie pozytywne, jak i fałszywie negatywne. Przyczyną może być niekiedy wada samego testu, w tym skorzystanie z testu nieprawidłowo przechowywanego, czy też przeterminowanego. Nie są to jednak jedyne możliwości – w grę mogą również wchodzić pewne schorzenia, a także nieprawidłowo wykonane badanie.

Wynik fałszywie negatywny – kiedy może wystąpić?

Zastanawiając się nad tym, jak często mylą się testy ciążowe, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na to, że podstawowym problemem, jeśli chodzi o błędnie negatywny wynik, jest niezastosowanie się do zaleceń podanych w ulotce. Wynik zafałszowany negatywnie często bowiem wiąże się z nieprawidłowym wykonaniem testu. Nawet najczulszy test ciążowy może nie wyjść, jeśli kobieta wykona go za szybko, gdy poziom gonadotropiny kosmówkowej jest jeszcze zbyt niski do wykrycia. Efekt będzie wówczas taki, że otrzymamy test ciążowy negatywny, chociaż już jesteśmy w ciąży. Na wczesnych etapach ciąży ponadto najbardziej wiarygodne są testy wykonywane z porannego moczu – wykonanie badania w godzinach popołudniowych lub wieczornych również może dać wynik fałszywie negatywny, nawet jeśli wybierzemy test ciążowy najczulszy z dostępnych w aptece. Test może wyjść fałszywie negatywny również wtedy, gdy kobieta przed jego wykonaniem piła bardzo dużo płynów – jej mocz będzie wówczas nienaturalnie rozcieńczony i hCG może nie zostać w próbce wykryty.

Jeśli zatem negatywny wynik testu nie daje nam spokoju, miesiączka wciąż nie nadchodzi, a dodatkowo pojawiają się pewne „nienaturalne” symptomy, warto dla pewności powtórzyć wykonanie testu – na przykład po tygodniu.

Czy dwie kreski na teście to ciąża? Wynik fałszywie pozytywny

Dwie kreski na teście ciążowym przez niektóre kobiety są długo wyczekiwane, jednak należy pamiętać, że nie zawsze taki wynik faktycznie wskazuje na to, że kobieta spodziewa się dziecka. Kiedy test ciążowy może wyjść fałszywie pozytywny?

• Wynik taki otrzymać można chociażby w przypadku ciąży pozamacicznej, która jest niestety bardzo niebezpieczna.
• Wynik pozytywny, gdy kobieta nie jest w ciąży, wskazuje niekiedy również na obecność torbieli na jajnikach. W tym przypadku faktycznie produkowany jest hormon hCG, co może zostać oznaczone w teście. Na obecność torbieli jajników wskazywać mogą również nieregularne miesiączki.
• Dwie kreski na teście ciążowym mogą być również efektem stosowania niektórych leków, w tym na przykład tych, które przyjmuje się w związku z leczeniem niepłodności, a dodatkowo leków nasennych, przeciwhistaminowych, psychotropowych czy też silnych przeciwbólowych.
• Taki wynik otrzymać można także w przypadku choroby tarczycy, a nawet będąc w wieku okołomenopauzalnym.

Każdorazowo zatem zaleca się, by pozytywny wynik testu ciążowego potwierdzić u lekarza. Jest to istotne nie tylko z powodu ewentualnych fałszywie pozytywnych wyników, ale również, by odpowiednio zmodyfikować swój styl życia, rozpocząć potrzebną suplementację czy też założyć kartę ciąży. Na pierwszą wizytę do ginekologa trzeba zgłosić się w odpowiednim terminie od daty ostatniej miesiączki, gdyż wcześniej wykonane badanie USG może jeszcze ciąży nie potwierdzić. Do czasu wizyty u ginekologa warto jednak przyjmować kwas foliowy i wyeliminować alkohol oraz niezdrowy dla kobiet ciąży tryb życia.

Wczesne objawy ciąży

Co może skłonić Cię do sięgnięcia po test ciążowy? Wczesna ciąża łączy się z pewnymi objawami, które mogą wskazywać na to, iż faktycznie doszło do zapłodnienia. Oczywiście każdy organizm reaguje nieco inaczej na wczesną ciążę – są kobiety, które zupełnie nie odczuwają dolegliwości mogących świadczyć o tym, że spodziewają się dziecka, a są i takie, które od razu zauważą, że ich organizm nie funkcjonuje jak dotychczas. Jeśli chodzi o objawy bardzo wczesnej ciąży, jest to między innymi zmienny nastrój, ospałość, bolące piersi czy poranne mdłości. Możesz również doświadczyć wyostrzonego węchu, co jest jednym z bardziej zaskakujących objawów ciąży. Warto wtedy sprawdzić, czy czasem nie spodziewasz się dziecka. Czasem intuicja i samoobserwacja swojego organizmu działają znacznie szybciej niż najbardziej czuły test ciążowy – kobieta wówczas już podświadomie wie, że spodziewa się dziecka, a dopiero z czasem potwierdzają to testy z krwi, moczu czy też obecność bijącego serca na monitorze u ginekologa.

Test ciążowy pozytywny – kiedy do ginekologa, by potwierdzić ciążę?

Po otrzymaniu pozytywnego wyniku testu ciążowego jedyne, o czym myślimy, to wizyta u ginekologa, by potwierdzić wykonane w domu badanie. Trzeba jednak i w tym przypadku uzbroić się w cierpliwość. Zbyt szybkie zgłoszenie się do ginekologa nie jest wskazane, gdyż zarodek może nie być jeszcze dobrze widoczny. Zaleca się umówienie wizyty u ginekologa między 6. a 8. tygodniem ciąży, jednak nie później niż przed 10. tygodniem ciąży. Wyjątkiem są tu kobiety po poronieniach bądź przyjmujące niektóre leki czy też zmagające się z niektórymi chorobami przewlekłymi – w ich przypadku nie ma co zwlekać z wizytą u specjalisty.

Autor artykułu: mgr farm. Katarzyna Butkiewicz