Infekcje intymne są jednymi z najczęstszych schorzeń dróg rodnych u kobiet. Szacuje się, że co czwarta kobieta zgłasza podczas wizyty u ginekologa objawy typowe dla infekcji intymnej, takie jak ból, świąd, upławy czy też pieczenie w okolicach pochwy. Niestety, większość infekcji w obrębie dróg rodnych ma charakter nawracający, przez co walka z nimi nie jest prosta. Jak rozpoznać infekcję intymną, na czym polega jej leczenie i profilaktyka?

Nawracające infekcje intymne – przyczyny

Mianem infekcji intymnych określa się schorzenia rozwijające się w obrębie kobiecych dróg rodnych, które prowadzą do zaburzeń flory bakteryjnej pochwy. Warto przy tym dodać, że chociaż w kobiecej pochwie żyje aż kilkaset różnych rodzajów mikroorganizmów, to tylko niewielka część z nich może wywołać infekcję. W prawidłowej florze bakteryjnej pochwy dominują pałeczki kwasu mlekowego Lactobacillus, które odpowiadają za utrzymanie kwaśnego pH w środowisku wewnętrznym. W momencie, gdy pH pochwy jest jednak podwyższone i przekracza 4, dochodzi do namnożenia tzw. złych bakterii i grzybów (m.in. drożdżaki oraz pałeczki E. coli), które przyczyniają się do rozwoju infekcji intymnych.

Wśród czynników, które zwiększają ryzyko powstania infekcji intymnych, zalicza się:

• stosowanie antybiotykoterapii doustnej lub dopochwowej, która redukuje szczepy dobrych bakterii;
• stosowanie antykoncepcji hormonalnej;
• ogólne osłabienie organizmu i spadek odporności;
• okres ciąży (grzybicza infekcja intymna w ciąży to problem aż 50% ciężarnych) i połogu, który niesie za sobą osłabienie układu odpornościowego;
• okres menopauzy, podczas którego dochodzi do spadku poziomu estrogenu, a w konsekwencji do zmniejszenia ilości pałeczek kwasu mlekowego;
• zaburzenia o podłożu hormonalnym;
• narażenie na nadmierny stres;
• intensywne życie seksualne i częste zmiany partnerów (sperma podnosi pH pochwy i wypłukuje z niej pałeczki kwasu mlekowego);
• nieprawidłową higienę miejsc intymnych (złe nawyki higieniczne i stosowanie nieodpowiednich kosmetyków do higieny intymnej;
• nieprawidłową dietę, bogatą w węglowodany, które są naturalną pożywką dla grzybów i bakterii;
• częste korzystanie z publicznych toalet lub sauny.

Infekcje intymne – rodzaje

W ginekologii rozróżnia się następujące rodzaje infekcji intymnych:

• infekcje bakteryjne, czyli tzw. waginoza bakteryjna, to grupa schorzeń, które występują wtedy, gdy chorobotwórcze bakterie zwiększają swoją liczebność nawet tysiąckrotnie, powodując tym samym zaburzenia równowagi pH oraz namnożenie bakterii beztlenowych. Często diagnozowaną u kobiet infekcją bakteryjną jest chlamydioza wywoływana przez bakterię Chlamydia trachomatis. Wśród najczęstszych przyczyn tego rodzaju infekcji zalicza się nieprawidłową higienę miejsc intymnych, intensywne życie seksualne oraz długotrwałą antybiotykoterapię;
• infekcje grzybicze, nazywane również drożdżycą lub kandydozą, to schorzenia wywołane w większości przypadków przez drożdżaki z gatunku Candida albicans. Zarazić się nimi można głównie podczas kontaktu seksualnego, w trakcie korzystania z sauny lub publicznej toalety, a także podczas wizyty na basenie;
• infekcje pasożytnicze, wśród których najczęstszą jest rzęsistkowica powodowana przez jeden z pierwotniaków, rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis). Zarazić się nią można podczas stosunku płciowego bez zabezpieczenia lub poprzez używanie tych samych ręczników z osobą chorą;
• infekcje wirusowe, w tym m.in. opryszczka narządów płciowych (HSV) wywoływana przez wirus Herpes simplex typu 2, przenoszony drogą płciową. Do zakażenia dochodzi m.in. w momencie osłabienia organizmu oraz podczas kontaktu seksualnego z osobą chorą.

Infekcja intymna – objawy

Objawy infekcji intymnych oraz ich nasilenie jest uzależnione od czynnika, który wywołuje dane schorzenie. Infekcje bakteryjne i grzybicze u kobiet objawiają się najczęściej uporczywym swędzeniem i pieczeniem pochwy, zwiększoną wydzieliną z pochwy o specyficznym zapachu, bólem przy oddawaniu moczu, obrzękiem okolic intymnych oraz suchością w pochwie.

W przypadku mężczyzn o rozwoju infekcji o podłożu bakteryjnym może świadczyć m.in. swędzenie okolic intymnych, biały nalot na członku, zaczerwienienie i pieczenie penisa, ból podczas oddawania moczu i w trakcie stosunku, a także ropny wyciek z cewki moczowej.

Warto również dodać, że w przypadku infekcji grzybiczych objawy pojawiają się nagle, natomiast upławy u kobiet przyjmują konsystencję i kolor twarogu. Infekcje bakteryjne rozwijają się natomiast stopniowo (początkowo mogą mieć charakter bezobjawowy), natomiast upławy mają wodnistą konsystencję i nieprzyjemny, rybi zapach.

Infekcja intymna u mężczyzn

Chociaż powszechnie uważa się, że problem infekcji intymnych dotyczy wyłącznie kobiet, to okazuje się, że infekcje urogenitalne występują równie często u mężczyzn. Warto jednak zauważyć, że z uwagi na odmienną budowę anatomiczną narządów płciowych kobiety są znacznie bardziej narażone na wnikanie patogenów chorobotwórczych do wnętrza organizmu. Głównymi czynnikami rozwoju infekcji intymnych u mężczyzn są: niewłaściwa higiena miejsc intymnych, korzystanie z toalet publicznych oraz przygodne kontakty seksualne bez użycia prezerwatywy.

Z jakimi infekcjami intymnymi mężczyźni zmagają się najczęściej? Zazwyczaj diagnozowane są u nich takie schorzenia jak chlamydia, dwoinka rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae) oraz ureaplasma, czyli atypowe, bakteryjne zakażenie narządów płciowych, które nieleczone może prowadzić do zapalenia gruczołu krokowego.

Infekcja intymna u dziecka

Infekcje intymne mogą rozwinąć się w każdym wieku, w tym także u dzieci. Problem ten dotyka głównie dziewczynek przed pierwszą miesiączką i ma związek przede wszystkim z nieodpowiednią higieną miejsc intymnych, stosowaniem antybiotykoterapii, a czasami nawet obecnością ciała obcego (np. papieru toaletowego) w pochwie. Większość infekcji wywoływana jest przez bakterie i grzyby, dlatego lekarze zalecają zazwyczaj stosowanie celowanego antybiotyku lub preparatu o działaniu przeciwgrzybiczym, który dostępny jest w formie czopków dopochwowych lub irygacji.

Infekcja intymna a okres

Wiele kobiet często zadaje pytanie: „czy infekcja intymna może opóźnić okres?”. Otóż jak się okazuje, ciąg przyczynowo-skutkowy wygląda nieco inaczej. Zaburzenia miesiączkowania przyczyniają się do powstania zmian we florze bakteryjnej pochwy (pH wyższe niż 4,5), co sprzyja namnażaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych odpowiedzialnych za powstanie stanu zapalnego pochwy lub infekcji intymnej. Idąc dalej, krwawienie miesiączkowe może doprowadzić do szybszego namnażania się bakterii, dlatego też w trakcie miesiączki objawy infekcji intymnej mogą stać się bardziej dokuczliwe niż wcześniej.

Co na infekcje intymne?

Sposób leczenia infekcji intymnych zależy w dużej mierze od rodzaju danego schorzenia – nieco inną terapię stosuje się w przypadku infekcji bakteryjnych, natomiast inną przy infekcjach wirusowych lub grzybiczych. Na początkowym etapie choroby, gdy objawy nie są jeszcze bardzo nasilone, warto sięgnąć po leki dostępne w aptece bez recepty (globulki, kremy lub maści na infekcje intymne), które wykazują dużą skuteczność głównie w przypadku infekcji grzybiczych. Przy infekcjach bakteryjnych ich stosowanie ma na celu jedynie wspomóc leczenie choroby i łagodzić jej objawy.

Należy jednak pamiętać, że jeżeli po kilku dniach stosowania preparatów aptecznych objawy infekcji intymnej nie ustąpią, dobrze jest skonsultować się z ginekologiem, który określi przyczynę infekcji, a podczas badania ginekologicznego pobierze wymaz z pochwy, by móc określić patogen odpowiedzialny za rozwój infekcji. Jeżeli czynnikiem odpowiedzialnym za stan zapalny jest bakteria, wówczas konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii doustnej lub dopochwowej. Jaki antybiotyk na infekcje intymne jest zalecany przez lekarzy? Lekami z wyboru są preparaty z metronidazolem lub klindamycyną, które sprzyjają odbudowie flory bakteryjnej pochwy.

By uniknąć częstych infekcji intymnych, warto stosować odpowiednią profilaktykę, która polega przede wszystkim na stosowaniu zdrowej diety bogatej w naturalne probiotyki, prawidłowej higienie miejsc intymnych oraz unikaniu ryzykownych zachowań seksualnych.