Demencja, inaczej otępienie, to choroba dotykająca seniorów, które objawia się znacznym obniżeniem sprawności umysłowej. Obniżeniu ulega koncentracja, zdolność do uczenia się czy nawet orientacja w terenie. Czy demencję można wyleczyć? Jak pomóc osobie, która cierpi z powodu tej choroby? Więcej w naszym tekście. 

Czym jest demencja? Jakie są jej objawy?

Otępienie wbrew pozorom nie jest osobną jednostką chorobową. Określa się ją za pomocą stopnia i rodzaju utraconych funkcji poznawczych, np. mowy, pamięci, wzroku itp. Wyróżnia się otępienie w 3 stopniach nasilenia – lekkim, umiarkowanym i głębokim. Uszkodzenie mózgu, którego efektem jest demencja, może mieć różnorodne przyczyny. Pomówmy jednak o podstawowych objawach, które możemy zaobserwować. Wśród nich głównie wymienia się:

• kłopoty z wysławianiem się, znajdowaniem odpowiednich słów,
• zaburzenia pamięci krótkotrwałej,
• chora osoba nie rozpoznaje swoich bliskich, może nawet nie rozpoznać swojego odbicia w lustrze,
• drażliwość, która może przejść w agresję,
• kłopoty z orientacją w terenie,
• trudności w zasypianiu,
• pogorszona jakość widzenia,
• powolny zanik zdolności do uczenia się i zapamiętywania nowych informacji,
• W poważnych stanach chory może nie wiedzieć, jak się umyć, ubrać i nie będzie rozumiał, dlaczego należy to robić,
• problemu z jedzeniem

Stopień tych zaburzeń i ich gwałtowność wskazują na rodzaj demencji. 

Dlaczego chorujemy na demencję?

W starzejącym się społeczeństwie występowanie demencji z pewnością będzie powszechniejsze. Jakie są jednak jej przyczyny? Uważa się, że otępienie nie jest chorobą samą w sobie, a zespołem wspomnianych wyżej upośledzonych funkcji poznawczych. Najczęściej towarzyszą one innym chorobom układu nerwowego, które dotyczą osoby starsze, tj. chorobie Parkinsona, Alzheimera czy chorobie Picka. Ponadto wskazuje się również tzw. demencję naczyniową. Polega ona na stopniowym pogarszaniu się jakości naczyń krwionośnych w mózgu. Może to być to efekt starzenia się lub (najczęściej) zapoczątkowuje je udar lub mikroudary. Powoli dochodzi wówczas do pogorszenia niektórych funkcji poznawczych. Innym powodem jest obecność w mózgu białek zwanych ciałkami Lewy’ego. Ciałka te wpływają negatywnie na sposób poruszania się, mówienia, czy ogólne zachowanie. Ponadto do otępienia dochodzi w wyniku zmian, które zachodzą w płacie czołowym oraz skroniowym mózgu. Skutkiem tego zjawiska jest zupełna zmiana zachowania danej osoby. Może ona nagle działać zupełnie aspołecznie, agresywnie, niewspółmiernie do przyjętych zasad. 

Czynniki ryzyka – czy demencję da się wyleczyć?

Poza wspomnianymi chorobami, które bezpośrednio przyczyniają się do występowania objawów demencji, wpływ mają również inne czynniki. Są to przede wszystkim nieprawidłowe nawyki żywieniowe – w tym palenie papierosów czy spożywanie alkoholu. Ponadto wskazuje się braki w diecie witaminy B12, ale również niedoczynność tarczycy, boreliozę czy guzy obecne w układzie nerwowym. W tym sensie demencji można próbować zapobiegać. Niestety jednak w chwili wystąpienia pierwszych poważnych objawów trudno z walki z demencją wyjść zwycięsko. 

Jak pomóc osobie cierpiącej z powodu demencji

Istnieje wiele metod opieki nad chorym, warto zatem przywołać kilka podstawowych zasad:

• istotny jest regularny i powtarzalny rytm dnia. Dzięki temu senior nie jest tak często zagubiony, nie musi uczyć się nowych rzeczy,
• należy wykazać się daleko idącą cierpliwością w przypadku agresywnych czy wręcz szalonych zachowań seniorów. Bardzo często będziecie musieli odpuścić i poczekać, aby senior np. zjadł lub pozwolił się umyć,
• wszelkie działania wokół seniora należy wykonywać powoli,
• warto ograniczyć wszelkie hałasy, które mogą przeszkadzać w spokojnej egzystencji,
• podczas demencji chorzy mają tendencję do utraty na wadze, co jest groźne dla ich życia, dlatego istotna jest wysokokaloryczna dieta, podawana w porozumieniu z lekarzem.

Opiekun powinien też mieć wzgląd na swoje zdrowie. Tak, dla wielu z nas przeniesienie mamy lub taty do odpowiedniego ośrodka może być trudne, a czasem nawet kompletnie sobie tego nie wyobrażamy. Musimy jednak pamiętać, że opieka nad seniorem cierpiącym na demencję jest naprawdę wyczerpująca. Opieka nad chorym wiąże się z wieloma wyrzeczeniami, np. zaniedbaniem relacji we własnej rodzinie, utratą życia towarzyskiego czy nawet sporymi kłopotami ze snem. Niejednokrotnie opiekunowie, którzy spędzili z chorym kilka lat, sami potrzebują pomocy i terapii.