Krew pępowinowa to złoty lek, który może uzdrowić dziecko, jego rodzeństwo lub zupełnie obcą osobę. Dzieje się tak sprawą za komórek macierzystych, które odbudowują te uszkodzone w przypadku np. choroby nowotworowej, białaczki lub anemii. Ich źródłem jest nie tylko powszechnienie znany szpik kostny lub krew obwodowa, lecz również krew pochodząca z pępowiny i łożyska, która następnie trafia do banku. Aby rozpowszechnić terapię komórkami macierzystymi, co roku 15 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Krwi Pępowinowej.

Czym jest krew pępowinowa?

W 1988 roku w Paryżu dr Éliane Gluckman oraz dr Hal Broxmeyer po raz pierwszy przeprowadzili skuteczną transplantację krwi pępowinowej. Uratowali życie 5-letniego Matthew Farrowa, który cierpiał na niedokrwistość Fanconiego – choroby prowadzącej do ostrej białaczki. W ten sposób udało się odbudować układ krwiotwórczy młodego pacjenta, a on sam żyje do teraz. Jak to możliwe? Nie od dzisiaj wiadomo, że w szpiku kostnym oraz krwi obwodowej znajdują się komórki macierzyste, które są pierwotnymi dla organizmu. Dają początek jego rozwojowi – to właśnie od nich rozpoczyna się tworzenie m.in. tkanki łącznej, mięśniowej, kostnej, czy nerwowej, a także poszczególnych narządów. W płodzie dochodzi do podziału komórek macierzystych na wyspecjalizowane, z których powstaje np. wątroba, czy skóra oraz na zapasowe, z których może zostać utworzona inna, dowolna tkanka (mają one mniejszą zdolność do przekształcania się).

Po narodzinach dziecka pozostałe komórki macierzyste magazynowe są właśnie w szpiku kostnym oraz krwi obwodowej. Jednak te pobrane z pępowiny lub łożyska są skuteczniejsze niż te pozyskane od dawców dorosłych. Dzięki komórkom macierzystym można m.in. odbudować układ krwiotwórczy i odpornościowy – pokonać białaczkę, anemię, czy osteoporozę. Lekarze próbują również tej terapii przy chorobach Alzheimera i Parkinsona, autoimmunologicznych oraz stwardnieniu rozsianym. Przeszczepione zdrowe komórki mnożą się i odnawiają organizm, przy czym są w pełni bezpieczne dla biorcy i nie powodują ryzyka odrzucenia przeszczepu.

Na czym polega przechowywanie krwi pępowinowej?

Pozyskanie komórek macierzystych ze szpiku lub krwi obwodowej to zabiegi wymagające przygotowania oraz odpowiednich warunków. Natomiast wydaje się, że pobranie krwi pępowinowej jest zabiegiem mniej inwazyjnym. To procedura obojętna dla dziecka, bo przeprowadzana jest na pozostałym po porodzie łożysku i sznurze pępowinowym. Jednorazowo pobieranych jest ok. 70 ml krwi pępowinowej. Taka ilość jest wystarczająca dla leczenia osoby o wadze do 50 kg, ale warto pamiętać, że można ją uzupełnić komórkami macierzystymi ze szpiku lub krwi obwodowej.

Pozyskane komórki macierzyste przechowywane są przez bank krwi pępowinowej w ciekłym azocie w temperaturze -190 st. C. Może to trwać nawet kilkadziesiąt lat (bez utraty właściwości). Najstarsza skutecznie użyta jednostka miała ponad 20 lat. W Polsce do dyspozycji mamy banki publiczne lub prywatne. W tych drugich krew może być używana wyłącznie dla leczenia rodzinnego. Z kolei w banku publicznym rodzice zrzekają się praw i materiał może być wykorzystywany do terapii niespokrewnionych osób.

Krew pępowinowa – cena

Jeżeli chodzi o publiczny bank krwi pępowinowej, to rodzice nic nie płacą za jej pobranie oraz przechowywanie. Z kolei w przypadku prywatnych instytucji zabieg pozyskania oraz przebadania materiału kosztuje ok. 1500-2000 zł. Do tego dochodzi roczny koszt przechowywania krwi, który wynosi ok. 500 zł. Banki często doliczają także opłatę wstępną, swego rodzaju członkostwo, czyli ok. 500-700 zł. Koszty te są czasami obniżane w przypadku, gdy rodzina spodziewa się kolejnego dziecka, a starsze cierpi na chorobę, którą można uleczyć komórkami macierzystymi (np. białaczkę). Warto pamiętać, że o przechowywaniu krwi pępowinowej decydują wyłącznie rodzice po uprzednim zapoznaniu się z całą procedurą.