Jeść, czy nie jeść? Oto jest pytanie! Tradycja rzecz święta, więc w nadchodzących dniach wielu z nas nie będzie zawracać sobie głowy podobnymi pytaniami i sięgnie po jajko – jeden z symboli Wielkanocy. Świąteczne stoły pełne są jajek pod różnymi postaciami. Sprawdźmy więc, jakie wartości odżywcze mają jajka i co może oznaczać dla naszego zdrowia ich spożywanie w dużych ilościach.

Cholesterol? Bez jaj!

Przez wiele lat jajka zmagały się z negatywną etykietą niezdrowego produktu. Opinia ta ciągnęła się za nimi począwszy od lat ’60 aż do ostatniej dekady XX wieku. Czarny jajeczny PR wynikał z zawartości w jajach cholesterolu, który w niektórych teoriach był obwiniany za najgorsze przestępstwa na zdrowiu. W praktyce jednak produkowany w wątrobie cholesterol jest nam niezbędny do życia i możemy znaleźć go we wszystkich tkankach organizmu. Ten związek chemiczny odpowiada m.in. za produkcję witaminy D oraz tworzenie kwasów żółciowych i hormonów płciowych. Problem pojawia się wtedy, gdy nasz organizm przestaje kontrolować jego produkcję. W przypadku jego nadwyżki, cholesterol może odkładać się w naczyniach krwionośnych i przez to prowadzić do komplikacji w postaci choroby wieńcowej, miażdżycy czy zawału.

Ile cholesterolu w jajku?

Faktem jest, że żółtko zawiera cholesterol. Szacuje się, że jedno jajko dostarcza organizmowi ok. 200 mg (0,2 g) tego związku. To bardzo niewiele porównując z dawką cholesterolu – 3 g, którą codziennie produkuje nasz organizm. Jak twierdzi prof. Tadeusz Trziszka z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, spożywanie jajek nawet w dużej ilości (20-30 sztuk tygodniowo) nie ma więc większego znaczenia na poziom cholesterolu. Warto też odnotować, że po zjedzeniu żółtka poziom cholesterolu we krwi nieznacznie wzrasta, ale wraz z upływem czasu (po 5-7 godzinach) wraca do normy. Osoby zdrowe muszą w praktyce ograniczać się jeśli chodzi o zjadanie jaj jedynie zdrowym rozsądkiem. Problem ten może natomiast dotyczyć osób borykających się z zaburzeniami gospodarki lipidowej, cukrzycą, chorobami wątroby lub miażdżycą. W tym przypadku jajeczne menu warto skonsultować z lekarzem lub dietetykiem.

Dodajmy również, że statystyczny Polak zjada rocznie ok. 160 jaj. Japończyk, Chińczyk czy Izraelczyk spożywa ich dwa razy więcej. W krajach Europy Zachodniej je się ok. 240 sztuk jaj rocznie.

Cenne jak Jaja Fabergé

Warto wiedzieć, że jaja zawierają wiele składników, które są pożądane przez nasz organizm. Po pierwsze, dostarczają witamin: A, niektórych z grupy B (szczególnie B2 i B12), D, E oraz K. Po drugie, zawierają związki fosforu oraz innych pierwiastków: potasu, miedzi, cynku, jodu, manganu, wapnia i łatwo przyswajalnego żelaza. Po trzecie, w zawartych w żółtku tłuszczach dominują fosfolipidy, w tym lecytyna, która wpływa na poprawne działanie mózgu i układu nerwowego. Lecytyna jest też źródłem choliny potrzebnej do regeneracji wątroby. Fosfolipidy redukują odkładnie się cholesterolu, zawierają kwasy omega-3. Po czwarte, białko jajka jest skarbnicą aminokwasów potrzebnych do budowy tkanek i komórek.

Alergia na jaja

Na koniec łyżka dziegciu do tej beczki miodu. Powiedzieliśmy wiele dobrego o wartościach odżywczych jaj i ich pozytywnym wpływie na nasze zdrowie. Nie możemy jednak zapominać, że jajka są popularnym alergenem pokarmowym. Z tego powodu jajek nie powinno się podawać dzieciom, które nie ukończyły jeszcze 1. roku życia. Najbardziej alergenną częścią jaja jest białko.