Ból głowy, nieżyt nosa – zapalenie zatok znacząca wpływa na samopoczucie chorego. Każdego roku na to schorzenie choruje wielu z nas, zarówno dzieci, jak i dorośli. Choć powstawaniu procesu zapalnego w zatokach sprzyja szczególnie okres jesienno-zimowy, to tak naprawdę zapalenie zatok może dać o sobie znać o każdej porze roku. Jakie objawy mu towarzyszą?

Zatoki przynosowe

Pod nazwą „zatoki” kryją się tak naprawdę zatoki przynosowe, zlokalizowane w twarzoczaszce. To puste przestrzenie, wypełnione jedynie powietrzem. Wyróżniamy cztery rodzaje zatok: czołowe, szczękowe, sitowe oraz klinowe. Są one połączone z jamą nosową i stanowią ważną część układu oddechowego. Ich powierzchnia jest wyścielona błoną śluzową, wytwarzającą wydzielinę śluzową, która przesuwa się do jamy nosowej. Jednym z głównych zadań zatok przynosowych jest ogrzewanie, oczyszczanie i nawilżanie powietrza wdychanego przez nos (każdego dnia zatoki mogą oczyścić aż 10 tys. litrów powietrza!). Jako ciekawostkę warto dodać, że skoro zatoki przynosowe to puste przestrzenie, wpływają one także na sam ciężar czaszki, odciążając w ten sposób nasz kręgosłup.

Zapalenie zatok – objawy

Przyczyną zapalenia zatok mogą być wirusy, bakterie, grzyby, alergie, ale nie tylko. W grupie czynników zwiększających powstanie procesu zapalnego w zatokach jest również m.in. próchnica, skrzywiona przegroda nosowa, urazy mechaniczne nosa, mała wilgotność powietrza w pomieszczeniach, duże zmiany temperatur, klimatyzacja, słaba odporność czy też inne choroby, jak chociażby mukowiscydoza.

Gdy dojdzie do obrzęku błony śluzowej zatok, wydzielina śluzowa ma trudność z ujściem do jamy nosowej. Jest jej coraz więcej, staje się gęstsza, zmienia kolor, namnażają się również bakterie. Zapalenie zatok daje o sobie znać w charakterystyczny sposób. Główne objawy procesu zapalnego to oczywiście potocznie pisząc ból zatok. Chodzi o ból głowy i całej twarzy, zwłaszcza u nasady nosa – bóle te mają większe nasilenie, jeśli pochylamy głowę do przodu. Inne objawy zapalenia zatok to nieżyt nosa czy kłopoty z węchem. Wiele osób skarży się również na wydzielinę z nosa lub też spływającą po ścianie gardła. Może pojawić się gorączka, osłabienie i ogólne zmęczenie. W przypadku zapalenia zatok szczękowych proces ten objawia się początkowo bólem zębów i nieświeżym oddechem, stąd tak łatwo go pomylić z inną dolegliwością.

Jak wyleczyć zatoki? Zapalenie zatok

Należy pamiętać, że nieleczone zatoki dadzą o sobie znać wcześniej czy później. Nawracające stany zapalne przejdą w przewlekłe zapalenie zatok, mogą również grozić powikłaniami w postaci m.in. zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Jeśli podejrzewasz u siebie zapalenie zatok, skonsultuj się z lekarzem. Wyróżniamy dwa rodzaje zapalenia: ostre oraz przewlekłe. Ostre zapalenie zatok utrzymuje się zwykle maksymalnie do 12 tygodni (zwykle okres ten trwa do 10-12 dni), po czym objawy choroby ustępują. Przewlekłe zapalenie zatok trwa powyżej 12 tygodni, a chory zgłasza, że objawy wciąż powracają, choć nie są one tak nasilone, jak w przypadku ostrego przebiegu choroby.

Leczenie zatok jest uzależnione od czynnika, który je wywołał. Jeśli za chorobę odpowiedzialne są bakterie, lekarz przepisze antybiotyk (warto pamiętać, że antybiotyk podaje się tylko w chorobach wywoływanych przez bakterie, nie wirusy). Pomocne są także leki przeciwbólowe oraz preparaty, które poradzą sobie z rozrzedzeniem wydzieliny i nawilżeniem jamy nosowej. Popularne leki obkurczające błonę śluzową również dadzą pozytywne efekty, jednak należy je przyjmować zgodnie z zaleceniem lekarza, jedynie przez kilka dni. W przeciwnym razie uzyskamy efekt odwrotny do zamierzonego, a obrzęk błony śluzowej powróci.

Domowe sposoby na zatoki

Leczenie farmakologiczne warto połączyć ze sprawdzonymi metodami, które stosowały nasze babcie. Domowe sposoby na zatoki to przede wszystkim inhalacje. Do miski z gorącą wodą wlewamy kilka kropel olejku eukaliptusowego, szałwiowego czy łyżeczkę majeranku. Pochylamy się nad miską (30 cm nad naczyniem), nakładamy na głowę ręcznik, po czym wdychamy powietrze nosem i wypuszczamy ustami przez 10 minut. Inhalacje powtarzamy 2 razy w ciągu dnia.

Sprawdzony sposób na leczenie zatok to również ciepłe okłady na głowę – wystarczy ciepły ręcznik. Warto także zwrócić uwagę na swoją dietę – pić dużo wody oraz wzbogacić dania o olej z czarnuszki. W sklepach dostępne są też herbatki i mieszanki ziół na zatoki. Pamiętaj, że zioła wchodzą w interakcje z lekami, dlatego zapytaj lekarza, czy możesz je pić. Choć wiele osób poleca nalewki na zatoki, nie łącz alkoholu z lekami. Dbaj za to o odpowiednie nawilżenie powietrza w domu, unikaj gwałtownych zmian temperatury, noś czapkę w chłodne miesiące i wzmacniaj swoją odporność każdego dnia!