Fizjoterapia w onkologii to niegdyś uważana za niepewną, dziś zalecana metoda wspierająca leczenie nowotworów. Dowiedz się więcej.
Produkty wspomagające w stosowaniu diety
Fizjoterapia, a mówiąc ogólniej aktywność fizyczna, to jeden z najważniejszych, a jednocześnie najtańszych sposobów na zapobieganie nowotworom obok prawidłowego żywienia. Badania dowodzą, iż u osób uprawiających rekreacyjnie sport ryzyko zachorowania może być niższe nawet o 50%. Ponadto, kondycja fizyczna ma niebagatelne znaczenie przed podjęciem leczenia, gdy już mamy pierwszą diagnozę. Mówiąc wprost, zdrowe ciało ma większe szanse na uniknięcie powikłań, a także lepsze rokowania po chemio- lub radioterapii. Poza tym, wspiera chorego w powrocie do społeczeństwa (w tym na rynek pracy), a więc daje tak ważny komfort psychiczny. Dlatego fizjoterapia w onkologii, niegdyś traktowana z dużą rezerwą i obawą, dziś jest jedną z najczęściej zalecanych metod wspierających leczenie.
Przebieg fizjoterapii
Najważniejszymi wskaźnikami do fizjoterapii jest rodzaj nowotworu, jego umiejscowienie i poziom złośliwości. Aby jednak lekarz mógł dobrać odpowiedni rodzaj terapii, wykonuje się kilka podstawowych badań. Są to testy:
– typu fullerton (Senior Fitness Test),
– wydolności fizycznej,
– test wysiłkowy (np. na bieżni),
– badanie spirometryczne, które sprawdza czynność układu oddechowego,
– w przypadku działań podejmowanych przed leczeniem, przeprowadza się kwestionariusz aktywności fizycznej.
Następnie na podstawie wyników dobiera się najlepsze metody powrotu do sprawności. Ich wybór jest bardzo szeroki, głównie ze względu na mnogość rodzajów raka, etap leczenia i związanych z tym ograniczeń. Ćwiczenia te można podzielić na 4 podgrupy: oddechowe, krążeniowe, układu ruchu oraz układu chłonnego. W przypadku tej ostatniej grupy ćwiczeń głównym celem jest zapobieganie obrzękom chłonnym, które doprowadzają do wielu powikłań, np. słoniowatości, niedowłady i infekcje). W początkowej fazie zaleca się częste (np. 5 razy w tygodniu) sesje po 10 minut. Następnie zwiększa się czas ich trwania do pół godziny oraz podnosi intensywność. Jednocześnie sesje stają się rzadsze – 3 w tygodniu.
Produkty z kategorii zdrowa żywność
Jakie sporty może uprawiać osoba chora na raka?
Jak wspomnieliśmy, wybór jest naprawdę duży – wszystko zależy od naszych możliwości i aktualnej kondycji. Fizjoterapia w onkologii dopuszcza przede wszystkim spacery (w tym nordic walking) oraz bieganie, narciarstwo czy pływanie lub jazdę na rowerze. O przeciwwskazaniach do uprawiania sportów kontaktowych przeczytasz w ostatnim akapicie.
Fizjoterapia w onkologii – aspekt psychiczny
Jak podkreślają terapeuci, powrót do zdrowia po walce z nowotworem to wielkie wyzwanie nie tylko pod względem fizycznym. Chorzy muszą radzić sobie z ogromną presją. Nierzadko ich ciała są oszpecone wskutek amputacji (np. piersi lub kończyny) lub z powodu blizn. W trakcie leczenia chorzy są natomiast fizycznie zmęczeni, co w połączeniu z obawą o własne życie sprawia, iż podjęcie walki (również po np. radioterapii) jest niezwykle trudne. A i sytuacja chorego wydaje się beznadziejna. Fizjoterapia w onkologii daje nadzieję na lepsze życie i pokazuje drogę, jak to uzyskać. Co ważne dla osób dotkniętych rakiem, kolejne etapy terapii przynoszą pozytywne efekty. Zwiększa się wydolność organizmu, poprawia się jego funkcjonowanie w zależności od rodzaju nowotworu. Ważne w fizjoterapii jest również sama chęć chorego, aby powrócić do funkcjonowania w społeczeństwie. Często jednak wymaga to dodatkowego wsparcia psychoterapeuty, który wskaże możliwości zmian w sytuacji pozornie bez wyjścia. Ważna jest również edukacja najbliższych chorego. Dzięki temu lepiej będą rozumieć jego sytuację i psychiczne obciążenie.
Kiedy nie stosuje się fizjoterapii w nowotworach?
Chociaż brak jednoznacznych badań, to uznaje się, iż fizjoterapia w przypadku nowotworów wyjątkowo złośliwych powinna mieć miejsce nie wcześniej, niż po 5 latach od zakończenia leczenia. Uważa się tak ze względu na bodźcowy charakter fizjoterapii i ryzyko przyspieszenia nawrotów. Ostrożność w przypadku fizjoterapii zaleca się również w przypadku białaczki czy chłoniaków. Praktycznie niezalecane są jakiekolwiek działania w obrębie np. naświetlanych części ciała. Unikać powinno się również działań ogólnoustrojowych, takich jak krioterapia czy sauna. W przypadku małopłytkowości i neutropenii, chory powinien zrezygnować ze sportów kontaktowych, a gdy jego odporność jest niska – unikać środowisk sprzyjających zakażeniom (np. basen). Przeciwwskazaniem do fizjoterapii w onkologii jest też skrajne wyczerpanie organizmu.
