Spoglądając w lustro podczas mycia zębów wiele osób może dostrzec biały nalot na języku. Kiedy jest on naturalnym elementem naszej fizjologii, a kiedy może być już zwiastunem problemów ze zdrowiem, o tym przekonacie się czytając dzisiejszy wpis.

Zacznijmy od faktu, z którego mało kto zdaje sobie sprawę, a mianowicie od stwierdzenia, że język jest jednym z najsilniejszych mięśni naszego organizmu, który pełni różnorakie role. Z jego podstawowych funkcji korzystamy codziennie. Dzięki niemu rozróżniamy smaki, przesuwamy posiłek w głąb układu pokarmowego i artykułujemy mowę. Język dla wprawnych obserwatorów może też być dobrym diagnostą i zapowiedzią ewentualnych chorób.

Językowa paleta kolorów

Nalot na języku, inaczej zwany też obłożonym językiem, może przybierać różne formy i kolory. Biały, który jest naturalną powłoką języka, występuje najczęściej, ale nie jest jedynym z możliwych. Rzadziej spotykamy się z innymi kolorami:

– żółtym – najczęściej pojawia się jako towarzysz przeziębień i infekcji. Może oznaczać problemy z gardłem, chorobami układu pokarmowego lub suchością jamy ustnej. Najczęściej borykają się z nim palacze, osoby pijące dużo kawy, herbaty lub alkoholu i lubujące się w przyprawianiu żółtymi przyprawami (np. kurkuma i curry);

– zielonym – może być symptomem Kandydozy jamy ustnej, podrażnienia gardła, infekcji bakteryjnej lub wirusowej, „języka włochatego” albo rezultatem przeciągającego się leczenia antybiotykowego lub palenia marihuany;

– czarnym – może zwiastować przypadłość tzw. języka włochatego lub dysfunkcję nerek;

– brązowym – najczęściej pojawia się u miłośników dużych ilości kawy i herbaty. Może być zapowiedzią chorób układu pokarmowego (np. kamicy pęcherzyka żółciowego, nieżytu żołądka lub innych chorób żołądka i dwunastnicy). Inną wskazówką dla osób z brązowym nalotem na języku są choroby układu oddechowego lub nadmierny poziom zakwaszenia organizmu i dużej ilości toksyn w ciele (toksemii).

Niektóre źródła podają także inne odcienie osadów na języku (czerwony, szary, purpurowy), ale występują one zdecydowanie rzadziej.

Co oznacza biały nalot na języku?

Białe zabarwienie jest naturalnym parametrem naszej jamy ustnej. Kiedy ma odcień blady i nie wiąże się z innymi dolegliwościami, nie powinien spędzać nam snu z powiek. Objawiający się w tej formie osad może mieć swoje korzenie w niedostatecznym nawodnieniu organizmu lub złej higienie jamy ustnej. Można się z nim stosunkowo łatwo uporać, o czym wspomnę w dalszej części tekstu.

Przyczyna do niepokoju pojawia się wtedy, gdy barwa nalotu robi się bardziej intensywna, a jego powierzchnia przenosi się także na podniebienie i gardło. W tym wypadku bowiem w grę może wchodzić grzybica jamy ustnej (wspomniana już Kandydoza). Diagnoza ta będzie poparta innymi objawami, wśród których można wymienić: owrzodzenie, zapalenie języka, ból w obrębie błony śluzowej. Na Kandydozę są narażeni głównie cukrzycy, osoby z niewydolnym układem odpornościowym lub przyjmujący sterydy.

Choroby grzybicze są pierwszą grupą chorób, które może oznaczać osad na języku. Drugą, są choroby ogólnoustrojowe. Jej przykładem może być Leukoplakia, czyli rogowacenie białe. To zmiana przedrakowa, która objawia się nalotem na bocznych powierzchniach języka, a potem w centralnej części. Najczęściej spotykana wśród palaczy i osób nie stroniących od alkoholu.

Biały nalot na języku oraz na całej jamie ustnej może być także rezultatem rozprzestrzenienia się liszaja płaskiego. Choroba ta objawia się m.in. przyrostem białymi prążkami w jamie gębowej i bólem dziąseł.

Inne przypadłości, które można rozpoznać po intensyfikacji białego osadu na i w okolicach języka przedstawiają się następująco:

– dur brzuszny – język przybiera barwę czerwoną (na czubku i brzegach) i białą (w pozostałych częściach),

– szkarlatyna – biały język poprzedza wystąpienie języka malinowego – typowego dla tej choroby,

– anemia,

– choroby gardła, migdałów, krtani,

– kiła – biały nalot może przybierać szarawe odcienie i pojawia się w II stadium choroby.

Biały nalot na języku – jak się go pozbyć?

Zacznijmy od końca. Jeśli barwa języka ma zdecydowany odcień, a osad zatacza niepokojąco coraz szersze kręgi w jamie ustnej, to wtedy bezdyskusyjnie należy udać się do lekarza specjalisty, który zdiagnozuje zagrożenie i wskaże dalsze badania.

Jeśli natomiast nalot ma charakter naturalny, występuje tylko na języku w bladym odcieniu, zaleca się zastosowanie następujących zabiegów domowych:

– dokładne szczotkowanie jamy ustnej z językiem włącznie – przydatne w tej czynności będą odpowiednia pasta do mycia zębów i języka, specjalna szczoteczka do języka oraz płyn do płukania jamy ustnej,

– regularne nawadnianie organizmu, w szczególności wodą mineralną i sokami owocowymi z dużą zawartością witaminy C,

– zbilansowana dieta bogata w witaminy i sole mineralne wzmacniające układ odpornościowy,

– zredukowanie palenia tytoniu i ilości picie kawy i herbaty oraz alkoholu,

– spożywanie jogurtów naturalnych (nie owocowych), kefirów, maślanek budujących florę bakteryjną. O tę ostatnią można również zadbać przyjmując probiotyki.