Sposoby na niestrawność w trakcie świąt Bożego Narodzenia 2023 

Polskie stoły uginają się w świątecznym czasie od różnorodnych potraw i wypieków. Są co prawda rodziny stawiające na dania tradycyjne oraz takie, które wybierają bardziej nowoczesne potrawy. W obu tych przypadkach zwykle smacznego jedzenia na święta jest bardzo dużo. Łatwo tu zatem o przejedzenie i niestrawność, które mogą popsuć świętowanie. Niestrawność to szereg nieprzyjemnych objawów ze strony układu pokarmowego, które zazwyczaj pojawiają się po spożyciu posiłku. Pacjentom towarzyszy zwykle uczucie dyskomfortu lub ból w okolicy nadbrzusza. Pojawiać mogą się także nudności, odbijanie, zgaga, wzdęcia i gazy, a niekiedy też inne objawy. Jak łagodzić świąteczną niestrawność? Sprawdzamy!

Czym jest niestrawność i jakie są jej przyczyny?

Niestrawność to dokuczliwe objawy ze strony układu pokarmowego. Złe samopoczucie może sprawić, że nawet najlepiej zaplanowane święta stracą swój urok. Szczególnie w święta pojawiają się u wielu osób problemy z niestrawnością. Taki stan zdrowia ma często związek z przejedzeniem, o które nie tak trudno w świątecznym czasie. W czasie świąt stoły wręcz uginają się od różnorodnych potraw. Tradycja nakazuje, by choć spróbować każdej z 12 potraw. Jednak nawet osoby, które odchodzą od tradycji, mogą nabawić się niestrawności, ulegając pokusie kolejnej i kolejnej dokładki. Przyczyn niestrawności może być oczywiście wiele, a często jest tak, że współistnieją one ze sobą. Można do nich zaliczyć nie tylko świąteczne przejedzenie, ale też źle zbilansowane i nieregularne posiłki, a nawet posiłki jedzone zbyt szybko. Do niestrawności może przyczyniać się też żywność ciężkostrawna, tłusta (zwłaszcza smażona), pokarmy o wysokim stopniu przetworzenia, posiłki zbyt mocno przyprawione itd.

Nieprzyjemnym objawom niestrawności sprzyja również siedzący tryb życia. W wielu polskich domach święta ograniczają się głównie do siedzenia przed zastawionym obficie stołem. Do niestrawności może się też przyczyniać alkohol i papierosy, a także stres. Niestrawność sama w sobie często nie stanowi poważnej choroby, a raczej jest stanem przejściowym. U niektórych osób może mieć jednak tendencję do nawracania, a wówczas konieczna jest poszerzona diagnostyka.

Objawy niestrawności

Można wyróżnić szereg dokuczliwych objawów, które mogą towarzyszyć niestrawności. Jednym z najczęściej występujących jest dyskomfort lub ból w okolicach nadbrzusza. Pacjenci niekiedy opisują swoje objawy jako kłucie w nadbrzuszu, które pojawia się w krótkim czasie od spożycia posiłku. Niestrawność może się też objawiać innymi dolegliwościami. Często towarzyszą jej:

• wzdęcia,
• zgaga,
• nudności,
• wymioty,
• uczucie przejedzenia,
• burczenie i przelewanie się w brzuchu,
• czkawka,
• odbijanie.

Zdarza się też, że niestrawności towarzyszą dodatkowe objawy. Można do nich zaliczyć nadmierne gazy, a nawet zaparcia lub biegunkę. 

Skuteczne sposoby na niestrawność w trakcie świąt Bożego Narodzenia 2023

Świąteczne spotkania przy obficie zastawionym stole sprzyjają niestrawności. Istnieją jednak skuteczne sposoby na to, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia dokuczliwych objawów lub złagodzić ich nasilenie. Oczywiście lepiej zapobiegać niż leczyć, zatem należy głównie skupić się na tym, by nie dopuścić do niestrawności. Jeśli obserwujesz swój organizm, wiesz zapewne doskonale, co konkretnie mu nie służy. Na tej podstawie jest również łatwiej wyeliminować bądź ograniczyć te produkty.

Jak uniknąć świątecznej niestrawności?

• Przede wszystkim bardzo istotne jest to, aby posiłki spożywać powoli i spokojnie. Nie spiesz się zatem przy jedzeniu i spokojnie oraz dokładnie przeżuwaj każdy kęs. Pokarm dobrze pogryziony łatwiej się trawi, co może ograniczyć ryzyko wystąpienia nieprzyjemnych objawów. 
• Warto też jeść mniej, ale częściej, by łatwiej było strawić dostarczane do układu pokarmowego porcje. 
• Mając tendencję do niestrawności, dobrze również unikać ciężkostrawnych pokarmów, wybierając w zamian te lekkostrawne, które są mniejszym obciążeniem dla przewodu pokarmowego. Przykładowo zamiast smażonego karpia warto w święta wybrać rybę pieczoną czy duszoną. 
• Zaleca się oczywiście również unikanie przejadania się, czyli słuchanie swojego organizmu i rezygnację z kolejnych dokładek, gdy już czujemy się nasyceni. Tu kolejna uwaga – niejednokrotnie zdarza się, że przed świętami zaczynamy się odchudzać, by szybko zgubić trochę ciała. Wiele osób do diety wówczas podchodzi niezdrowo i nierozsądnie, ograniczając znacznie ilość przyjmowanych pokarmów (objętościowo i kalorycznie) – to znów prowadzi do tego, że metabolizm spowalnia, a i żołądek kurczy się oraz w konsekwencji szybciej się zapełnia. Pofolgowanie sobie po takiej diecie w święta to łatwa droga do nasilonych dolegliwości trawiennych.
• Osoby mające problemy z niestrawnością powinny również unikać w czasie świąt alkoholu, który dodatkowo podrażnia błony śluzowe przewodu pokarmowego. 
• Niestrawności sprzyja też siedzący tryb życia – zamiast zatem spędzić całe święta przed stołem, dokładając kolejne porcje świątecznych przysmaków na talerz, dobrze wybrać się po posiłku z rodziną na spacer, co korzystnie wpłynie na trawienie. 
• Nie jest polecane również jedzenie bezpośrednio przed snem – nawet w Wigilię można zrobić zdrowy odstęp między kolacją a nocnym odpoczynkiem, odmawiając sobie porcji ciasta przed snem, by nie kłaść się spać z pełnym żołądkiem. 

Domowe sposoby na świąteczną niestrawność

W przypadku występującej już niestrawności mogą pomóc domowe sposoby redukujące nasilenie nieprzyjemnych objawów. Bardzo dobrze w tym przypadku sprawdzają się między innymi napary i herbaty ziołowe. Nie tylko mają działanie rozgrzewające, ale też korzystnie wpływają na funkcje trawienne i perystaltykę. Zioła mogą stymulować wydzielanie enzymów trawiennych, działać rozkurczowo czy przeciwdziałać wzdęciom. Do szczególnie polecanych ziół w przypadku niestrawności zalicza się miętę pieprzową, melisę oraz rumianek. Przy niestrawności pomocne mogą okazać się również koper włoski i kminek, które złagodzą nieprzyjemne skurcze jelit. W przypadku niestrawności z pomocą może przyjść również wykorzystanie imbiru – zawarte w nim substancje pobudzają trawienie, a przy tym łagodzą nudności, ból brzucha i wzdęcia. Do innych polecanych ziół można zaliczyć dziurawiec oraz kwiat nagietka. Przy dolegliwościach trawiennych polecany jest też mniszek lekarski, a konkretnie korzeń tej rośliny, który stanowi cenne źródło substancji pobudzających trawienie. 

Jeśli chodzi o inne domowe sposoby na objawy niestrawności, poleca się również wodę z dodatkiem sody oczyszczonej – taka mikstura działa neutralizująco na kwasy żołądkowe, zatem może okazać się pomocna w przypadku zgagi i kwaśnego odbijania. Inną polecaną domową metodą jest zastosowanie octu jabłkowego. Niewielka ilość octu jabłkowego przed posiłkiem może wspomóc wydzielanie soków trawiennych, korzystnie wpływając tym samym na funkcjonowanie układu pokarmowego oraz na procesy trawienne.

Dieta przy niestrawności

Osoby, które zmagają się ze świąteczną niestrawnością, powinny przede wszystkim zwrócić uwagę na swoją dietę. Codzienne posiłki nie powinny obciążać przewodu pokarmowego – ważne, żeby ich trawienie było łatwe i szybkie. Przede wszystkim zaleca się zatem ograniczenie potraw ciężkostrawnych. Unikamy zatem tłustych, smażonych posiłków, żywności typu fast food oraz pokarmów wzdymających (a tych na świątecznym stole jest bardzo dużo) – w zamian lepiej postawić na potrawy gotowane, przyrządzane na parze lub w piekarniku (także mogą być bardzo smaczne, a przy tym są zdrowsze). Przy tendencji do niestrawności zaleca się jedzenie w mniejszych porcjach, ale częściej, a także pilnowanie odpowiedniego nawodnienia organizmu. Lepiej unikać też żywności zbyt ostro przyprawionej, alkoholu, kawy oraz palenia papierosów. 

Leki na niestrawność – co może pomóc?

W przypadku objawów niestrawności można też sięgnąć po farmakologiczne sposoby łagodzenia uciążliwych objawów. W aptece można znaleźć szereg preparatów dostępnych bez recepty, które mogą okazać się pomocne przy objawach niestrawności. Można do nich zaliczyć leki rozkurczowe, a także medykamenty wspomagające wydzielanie żółci. Pomóc mogą również leki działające zobojętniająco – te sprawdzą się szczególnie w przypadku występującej u pacjenta zgagi. 

Decydując się jednak na farmakologię, należy pamiętać, żeby wcześniej sprawdzić wskazania i przeciwwskazania danego medykamentu. Nie powinno się sięgać po leki czy suplementy, nie mając wskazań lub mając jakiekolwiek przeciwwskazania do terapii. Zawsze należy również dokładnie zapoznać się z ulotką posiadanego medykamentu oraz ze wskazówkami związanymi z jego prawidłowym stosowaniem. 

Z czym można pomylić niestrawność? Kiedy do lekarza?

Przy niestrawności zwykle nie ma potrzeby panikowania – jeśli dolegliwości pojawiają się sporadycznie, a ewidentnie ich przyczyną są wspomniane błędy żywieniowe, brak ruchu itp., zwykle wystarczy zastosowanie wymienionych wyżej sposobów. Nigdy jednak nie powinno się lekceważyć wysyłanych przez organizm znaków, gdyż zdarza się, że błędnie je interpretujemy. Objawy niestrawności można niekiedy pomylić z zatruciem pokarmowym bądź z grypą żołądkową. Na tym jednak nie koniec – jeśli mamy tendencję do nawracających objawów „niestrawności”, warto skonsultować się z lekarzem i przebadać się lepiej. Podobne do niestrawności objawy może bowiem dawać np. rak wątroby. Lekarz powinien również zająć się wówczas diagnostyką pod kątem chorób żołądka lub dwunastnicy.

Co szczególnie niepokojące, zdarza się, że pacjenci źle interpretują objawy, myląc niestrawność z… zawałem serca. Niewezwanie pomocy medycznej na czas może w tym przypadku skończyć się tragicznie, gdyż przy ataku serca ważna jest każda sekunda. Podaje się, że głównym objawem zawału serca jest ból w klatce piersiowej, w tym uczucie ucisku klatki piersiowej – zdarza się jednak, że ból jest na tyle łagodny, że pacjenci faktycznie mylą go z niestrawnością. Jeśli zatem towarzyszą Ci również inne objawy, w tym problemy z oddychaniem, nieuzasadniony niepokój, zawroty głowy czy osłabienie, jak najszybciej wezwij pomoc medyczną.