Schizofrenia może brzmieć jak wyrok dla borykającej się z nią osoby i jej bliskich. Przy zastosowaniu odpowiedniej terapii chorobę można jednak ujarzmić. Przeczytaj artykuł i sprawdź, co należy rozumieć pod pojęciem schizofrenii i w jaki sposób można kontrolować jej przebieg.

Czym jest schizofrenia?

Często zdarza się, że w przypływie negatywnych emocji, wyolbrzymiając fakty oskarżamy się wzajemnie o problemy psychotyczne. Jest to oczywiście spore nadużycie, a większość osób adresujących tego rodzaju „diagnozy” często nie zdaje sobie sprawy z wagi wypowiadanych słów i cierpień, jakim muszą stawić czoła osoby chorujące na schizofrenię lub depresję.

Schizofrenia wchodzi w skład psychoz, czyli chorób mentalnych charakteryzujących się zaburzonym postrzeganiem siebie i otaczającej rzeczywistości. Objawia się to przede wszystkim nieadekwatną oceną relacji chorego z samym sobą i ludźmi. Innymi słowy, jest to zaburzenie polegające na dezintegracji funkcji psychicznych – osobowości, myślenia, spostrzegania i odczuwania emocji.

Typy schizofrenii

Trudno jednoznacznie skatalogować schizofrenię. Niektórzy psychiatrzy i terapeuci twierdzą nawet, że choroba każdego pacjenta jest inna. Można jednak wymienić kilka typów schorzenia, które wyróżniamy ze względu na dominujące objawy. Należą do nich schizofrenie: niezróżnicowana, rezydualna, prosta, katatoniczna, hebefreniczna oraz paranoidalna. W Polsce, w której z tą dolegliwością zmaga się ok. 400 tys. osób, najbardziej powszechna jest jej ostatnia odmiana.

Dominujące objawy schizofrenii

Symptomy zaburzenia mogą przybierać różne formy w zależności od etapu rozwoju choroby pacjenta, jego zaangażowania w różne sfery życia czy wieku. Zasadniczo wyróżnia się pięć głównych grup objawowych. Pierwszą są objawy pozytywne, do których zalicza się urojenia (np. ksobne, prześladowcze, odsłonięcia itd.), omamy dotyczące różnych zmysłów, pseudohalucynacje. Drugą grupą są objawy negatywne, które utożsamiane są z wycofaniem się z życia społecznego, apatią, utratą zainteresowań, zobojętnieniem uczuciowym, utratą zdolności m.in. do: odczuwania przyjemności, podejmowania własnych decyzji, zachowań spontanicznych. Do nich może dochodzić również spowolnienie ruchowe i zaniedbanie własnych potrzeb. Warto dodać, że schizofrenicy mogą mieć myśli i próby samobójcze, a 10% ginie targając się na własne życie. Trzeci rodzaj oznak schizofrenii to zaburzenia poznawcze, czyli zaburzenia koncentracji, pamięci i planowania. Kolejny z typów symptomów to zaburzenia nastroju (smutek, żal, niepewność) wynikające z poprzednich objawów. W niektórych przypadkach zaburzenia afektywne mogą przybrać formę depresji poschizofrenicznej (lub popsychotycznej). Piąty rodzaj objawów opisywanego zaburzenia to dezorganizacja psychiczna i kłopoty ze zrozumieniem tego, co dzieje się w otoczeniu schizofrenika oraz jego nieadekwatne reakcje.

Diagnostyka

Podstawą do orzeczenia choroby jest szczegółowy wywiad prowadzony przez lekarza psychiatrę. W trakcie jego trwania padają pytania o odczuwane objawy oraz sytuację rodzinną i poszczególne etapy rozwoju diagnozowanej osoby. W razie problemów z jednoznacznym postawieniem diagnozy – te mogą wystąpić na wstępnych etapach rozwoju choroby – można wykonać badania neuroobrazowe, laboratoryjne i dodatkowe testy psychologiczne.

Mówi się, że schizofrenia jest chorobą ludzi młodych. Głównie dotyka osoby w przedziale wiekowym 20 – 40 lat, czyli wtedy, kiedy możemy czerpać z życia pełnymi garściami. W praktyce jednak na chorobę mogą zapaść tak kobiety, jak i mężczyźni w każdym wieku. Statystycznie płeć piękna zaczyna chorować później niż panowie.

Leczenie

Podstawowym sposobem niwelowania objawów tej choroby jest farmakoterapia. Jako jej uzupełnienie często stosuje się psychoterapię, a także psychoedukację i terapię zajęciową. Schizofrenia to choroba wracająca etapami. W razie nasilenia objawów może wystąpić nawet konieczność hospitalizacji. Przyjmowane leki i prowadzona terapia mogą dać osobie chorej szansę na normalne życie, realizację celów i zaangażowanie społeczne. Diagnoza nie musi oznaczać ostracyzmu, czego przykładem są znani ludzie (artyści, naukowcy, sportowcy, muzycy), którym udało się ujarzmić schizofrenię.