Endometrioza  może powodować silne bóle miesiączkowe i problemy z zajściem w ciążę. Dowiedz się więcej na temat choroby, która przez lata może nie dawać objawów.

Endometrioza – na czym polega?

Choroba ta zwana jest również gruczolistością macicy czy wędrującą śluzówką macicy. I ta druga nazwa sporo mówi o charakterystyce endometriozy. Choroba ta jest ściśle powiązana z cyklem miesiączkowym. Krwawienie podczas miesiączi występuje w wyniku złuszczania się śluzówki macicy właśnie. W przypadku endometriozy jednak owe złuszczone komórki endometrium nie są wydalane z organizmu, ale wędrują do jego wnętrza. Efektem tego osadzają się na jajnikach i dalej, przenikają do jamy brzusznej i osadzają się na pęcherzu, jelitach, otrzewnej. Przez to w dłuższej perspektywie tworzą się stany zapalne, a w finalnej – guzy. Ważne – mimo podobieństw, nie są one charakteryzowane jako guzy nowotworowe. Gdy nagromadzenie komórek endometrium jest wysokie, choroba jest łatwiejsza w rozpoznaniu z powodu uciążliwych objawów. Trudno jednoznacznie wyjaśnić genezę choroby. Podejrzewa się, iż ma ona podłoże genetyczne. W związku z tym, jeśli w naszej rodzinie występowała endometrioza, to duża szansa, że i nasze potomstwo będzie na nią cierpiało.

Jakie są objawy endometriozy?

Najczęstszymi przejawami choroby są te związane z miesiączką. Zazwyczaj jest ona bardzo bolesna, a do tego występuje obfite krwawienie. W związku z tym pod żadnym pozorem nie powinnaś lekceważyć bólu podczas okresu, który uniemożliwia Ci normalne funkcjonowanie, ponieważ może to być właśnie endometrioza. Jej leczenie jest o tyle istotne, iż komórki endometrium, które osadzają się na jajnikach tworząc torbiele, mogą zmniejszyć szansę na zajście w ciążę nawet dziesięciokrotnie. Kombinacja obu tych objawów powinna zapalić lampkę ostrzegawczą. Choroba ta nie jest rzadka – szacuje się, iż na endometriozę cierpi około 10% kobiet w wieku rozrodczym. Innymi objawami są m.in. bolesne stosunki seksualne, ból pojawiający się podczas oddawania moczu czy kału. Objawami choroby są też pojawiające się krwawe ślady w meczu i kale. Wszelki niejasny, ale dotkliwy ból w okolicach miednicy, podbrzusza i dołu pleców powinien Cię zaalarmować.

Jak wykryć endometriozę?

Poza wywiadem i potwierdzeniem wyżej wymienionych objawów, endometrioza daje się wykryć podczas badań USG, laparoskopii, oznaczeniu markera CA-125 czy w trakcie tomografii komputerowej. Endometriozę klasyfikuje się według 4 stopni opracowanych przez Amerykańskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu (ASRM).

1. Stopień I dotyczy małych zmian (do 5 mm), które występują na jajnikach. To wczesne stadium choroby.

2. W stopniu II zrosty są już większe (powyżej 5 mm), docierają do innych organów wewnętrznych, do tego pojawiają się tzw. torbiele czekoladowe na jajnikach.

3. Stopień III – więzadła krzyżowo-maciczne są w zroście z jajnikami, pojawiają się wzrosty również w strzępkach jajowodów, a ogniska choroby występują w zrostach jajników.

4. Stopień IV charakteryzuje się poważnymi zrostami macicy z jelitami lub z tyłem jamy otrzewnej. Zmiany pojawiają się także na innych organach – pęcherzu moczowym, pochwie czy wyrostku robaczkowym.

Endometrioza – leczenie i szansa na ciążę

Leczenie endometriozy jest możliwe, a konieczne, gdy choroba wkroczy w IV stopień. Podstawowym sposobem na niwelowanie objawów choroby są środki hormonalne, w tym antykoncepcyjne. Niestety ich wadą jest uniemożliwienie kobiecie zajście w ciążę, dlatego jest to metoda przeznaczona dla kobiet, które nie planują potomstwa.

Inną metodą usuwania ognisk endometriozy jest ich wycięcie. Jednak i tu starsze metody, choć niszczą chorobę, mają negatywny wpływ na płodność. Tzw. wyłuszczanie torbieli na jajnikach może je uszkadzać, stąd od niedawna stosuje się laser plazmowy. Jest to narzędzie o wiele precyzyjniejsze, dzięki czemu ryzyko spadku płodności jest znacznie mniejsze. Metoda ta nazywa się waporyzacja torbieli endometrialnych, Waporyzacja nie jest jednak powszechnie dostępna. Stąd warto wiedzieć, iż po standardowej laparoskopii powinno się odczekać dwa miesiące nim spróbuje się zajść w ciążę.