Wielu z nas doskonale zna to mrożące krew w żyłach uczucie przenikliwego bólu kręgosłupa promieniującego do stopy. Z czego ono wynika i co robić, by uniknąć kolejnych nawałnic bólu? Przeczytaj artykuł i staw czoło rwie kulszowej.

Rwa kulszowa – poznaj nieprzyjaciela

Pod pojęciem rwy kulszowej rozumiemy zespół bólów dolnych partii kręgosłupa zwykle promieniujących do nóg wzdłuż nerwu kulszowego. Rwa kulszowa popularnie zwana jest atakiem korzonków nerwowych lub po prostu korzonkami. Ryzyko wystąpienia „korzonków” wzrasta wraz z cukrzycą, nadwagą, stanem zapalnym w innej części organizmu lub nowotworem. Dolegliwości te mogą też pojawić się u kobiet w ciąży oraz osób pracujących fizycznie, które zmagają się z regularnym przeciążeniem kręgosłupa.

Dlaczego i jak boli?

Bezpośrednia przyczyną bólu jest ucisk na nerw kulszowy – największy nerw w naszym organizmie, który ciągnie się od miednicy aż do stopy. Schorzenie często wiąże się z dysfunkcjami kręgosłupa, które powodują ucisk na nerw kulszowy (np. w wyniku dyskopatii, obrzęku korzonka nerwowego, przepukliny jądra miażdżystego – wypadnięcia dysku, ciasnoty kanały kręgowego lub innych zwyrodnień kręgosłupa).

Ból powstały w rezultacie ucisku jest dokuczliwy, rwący, kujący, nagły i może towarzyszyć mu odrętwienie pośladka i części kończyny dolnej. Jego źródło jest zlokalizowane na wysokości korzenia nerwu przy kręgosłupie. Atak korzonków z reguły nie jest poprzedzony żadnym zwiastunem, dlatego niespodziewany może być tym bardziej dotkliwy. Czasami dolegliwości są rezultatem przewiania, w innych przypadkach wynikiem nagłego ruchu (np. wstawanie lub podnoszenia ciężaru z ziemi na wyprostowanych nogach i zgięciu kręgosłupa). Ból może się nasilać przy nagłych odruchach – kaszlu lub kichaniu.

Rwa kulszowa – rozpoznanie, leczenie i profilaktyka

Rozpoznanie schorzenia odbywa się w gabinecie ortopedycznym, neurologicznym lub lekarza rehabilitacji na podstawie badań lekarskich oraz wynikach badań obrazowych (rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, zdjęcie RTG), a czasem także morfologii krwi. W uśmierzaniu dolegliwości stosuje się leki przeciwbólowe, rozkurczowe i przeciwzapalne. W razie zaawansowanego stadium choroby aplikuje się zastrzyki domięśniowe, a czasem także noszenie usztywniającego gorsetu. Jeśli i to nie przyniesie efektu, możliwe, że nie obejdzie się bez interwencji neurochirurga. Częściej stosuje się zabiegi spod szyldu fizykoterapii, ćwiczenia rozciągające i masaże.

Ważnym elementem zapobiegającym powstawaniu opisanych objawów jest profilaktyka zdrowego kręgosłupa. Każdy z nas powinien troszczyć się o nią we własnym zakresie. Właściwa pozycja podczas siedzenia, równomierne obciążanie obu nóg podczas długotrwałego stania i rąk podczas noszenia siatek z zakupami, proste plecy i ugięte w kolanach nogi podczas podnoszenia z ziemi ciężkich przedmiotów – to tylko jedne z wielu zachowań, które pomogą oszczędzić Twój kręgosłup. Dobrze będzie przerywać długie godziny siedzenia przy biurku w czasie pracy krótkimi spacerami po biurze w celu odciążenia odcinka lędźwiowego. Do tego warto także dbać o regularną gimnastykę kręgosłupa. Kilka prostych ćwiczeń inspirowanych jogą (np. pozycja Sfinksa, koci grzbiet, przeprost, kołyska, pozycja dziecka) lub wzmacniających mięśnie głębokie (np. deska, martwy ciąg, vacuum) pozwoli Ci zadbać o lepszą kondycję kręgosłupa i uniknąć potencjalnych problemów. Niebagatelną rolę dla kręgosłupa odgrywa właściwa technika snu. Starajmy się wybierać twardy materac, a pod głowę wkładać jak najmniejszą poduszkę.

Różne rodzaje rwy

Na koniec warto dodać, że atak korzonków może dotyczyć nie tylko kończyn dolnych. Wyróżniamy trzy obszary ciała, w które mogą być areną tego rodzaju bólów:
– rwa ramienna – ból promieniuje od szyi przez ramię aż do dalszych partii kończyny górnej;
– rwa kulszowa – dolegliwości bólowe obejmują odcinek lędźwiowy kręgosłupa, pośladek, udo, łydkę i kończy się na paluchu stopy;
– rwa udowa – ból skupia się na odcinku krzyżowym i lędźwiowym kręgosłupa i promieniuje do przedniej części uda.

Wszystkim trzem dolegliwościom, oprócz rwącego i kującego bólu, mogą towarzyszyć odrętwienie, przykurcze mięśni i mrowienie.