W jaki sposób można zarazić się wszawicą?
Wszy nie wybrzydzają – nie ma dla nich znaczenia długość ani gęstość włosów. Wystarczy krótki kontakt z włosami osoby chorej, aby mogły się przemieścić. Najczęściej na wszy narażone są dzieci w wieku od 3 do 12 lat. Wszawica u dzieci rozprzestrzenia się przez wspólne zabawy, leżakowanie, korzystanie z tych samych poduszek i koców, pożyczanie sobie ozdób, szczotek i grzebieni do włosów. Dorośli również mogą się zarazić, np. podczas podróży zatłoczoną komunikacją miejską. Duże skupiska ludzi, jak szkoły, przedszkola, sale zabaw czy obozy, są idealnym miejscem dla pasożytów do znalezienia nowych żywicieli.
Objawy wszawicy u osób dorosłych i dzieci
Wszy dają o sobie znać bardzo silnym świądem skóry głowy. Świerzb u dzieci trudno jest powstrzymać, co skutkuje rozdrapaniem głowy do krwi, drapaniem strupków i wyrywaniem włosów. Powodem, przez który czujemy takie dolegliwości, jest fakt, że wesz, aby zdobyć krew, którą się żywi, wbija w skórę swój aparat gębowy. Podczas ssania krwi równocześnie wpuszcza pod skórę toksyny i to one są odpowiedzialne za uczucie swędzenia. Poza tym z ukąszonego miejsca może wypływać płyn surowiczy, który skleja włosy.
W przypadku zaniedbanej skóry głowy drapanie może doprowadzić do zakażenia bakteryjnego, powstawania liszajów czy miejscowego powiększenia węzłów chłonnych. Oprócz wszy na włosach znajdziemy białawe, maleńkie, mocno przyczepione do włosów gnidy – jajeczka wszy. Bardzo trudno dostrzec je na jasnych włosach, dlatego tak istotne jest regularne dokładne sprawdzanie stanu włosów zarówno u siebie, jak i u swoich pociech. Dorosła wesz składa od 7 do 10 jaj dziennie, z których po 6 dniach wylęgają się larwy. Żyje do 30 dni.
Wesz głowowa, wesz odzieżowa i wszy łonowe
Istnieje wiele gatunków wszy, jednak człowiekowi zagrażają przede wszystkim trzy z nich:
● wszy głowowe,
● wszy łonowe,
● wszy odzieżowe.
Miejscem bytowania wszy głowowych jest przede wszystkim owłosiona skóra głowy. Wesz głowową najczęściej można spotkać ją u dzieci. Jej rozprzestrzenianiu się sprzyjają głównie zabawy kontaktowe, a także nieprzestrzeganie zasad higieny osobistej. Do zakażenia może dojść wyłącznie przez bezpośredni kontakt np. z zakażonymi zabawkami, ubraniami, pościelą, materacami itd. Do najważniejszych objawów wszawicy głowowej zalicza się swędzenie i zaczerwienienie skóry, poza tym w miejscach ukłuć pojawiają się swędzące grudki zapalne. Samo ukłucie nie wywołuje bólu. Walka z wszami polega na stosowaniu specjalistycznych preparatów z apteki. Dodatkowo zaleca się też wyczesywanie z włosów wszy przy pomocy grzebienia – najlepiej z gęstym włosiem.
Jak rozpoznać wszy odzieżowe?
Wesz odzieżowa to niewielkich rozmiarów owad, który bytuje w ubraniach, kocach, pościeli, itd. Ma od 2,5 do 3,5 mm długości, poza tym jest owalny, płaski i posegmentowany. Przyjmuje różne barwy – od brązowej po szarą. Wszawica odzieżowa to choroba powodowana przez wszy odzieżowe. Do najważniejszych objawów wszawicy odzieżowej zalicza się dokuczliwy świąd skóry, który szczególnie odczuwalny jest w nocy. Innymi objawami wszawicy odzieżowej są brunatne przebarwienia oraz niewielkich rozmiarów blizny, poza tym z powodu częstego drapania mogą pojawiać się złuszczenia i pogrubienia skóry. W walce z wszami odzieżowymi sprawdzić się może odpowiednio dobrany lek na wszy odzieżowe. W terapii najczęściej wykorzystywane są preparaty, które stosuje się do walki z pasożytami bytującymi na głowie oraz w okolicach łonowych. Zalicza się do nich między innymi kremy, balsamy oraz szampony zawierające składniki przeznaczone do zwalczania tego rodzaju pasożytów.
Którego rodzaju odnóża ma wesz ludzka? Wesz posiada bardzo sprawne odnóża, które zaopatrzone są w pazurki umożliwiające im szybkie i sprawne poruszanie się zarówno wzdłuż włosów, jak i po włóknach tkanin. Ponadto wszy posiadają narządy gębowe kłująco-ssące, które służą do nakłuwania skóry i wysysania z niej krwi, którą się żywią.
Wszawica łonowa - preparat na wszy łonowe bez recepty
Wszawica łonowa jest zaliczana do chorób przenoszonych drogą płciową, ponieważ wesz przemieszcza się podczas kontaktu seksualnego. Nie jest to jednak reguła, gdyż do zakażenia może dojść też poprzez korzystanie z tych samych ręczników, ubrań czy pościeli, co osoba chora. Głównym objawem wszawicy łonowej jest silny świąd, który nasila się w nocy, i występowanie błękitnych lub sinofioletowych plam spowodowanych ugryzieniami wszy. Intensywne drapanie może przyczynić się do powstawania ran. Nadmierne drapanie może skutkować też rozwojem zakażeń bakteryjnych. U części osób może dojść nawet do powiększenia pachwinowych węzłów chłonnych. Wszy łonowe spotykane są najczęściej w okolicach łonowych, jednak zdarzają się też na brzuchu, pachach, pachwinach, udach, brwiach i rzęsach.
Wszawica łonowa wymaga leczenia. W leczeniu schorzenia stosuje się przede wszystkim leki w formie szamponów, odżywek i innych kosmetyków.
Wszy na brwiach i wszy na rzęsach
Co ciekawe, można spotkać także wszy na brwiach oraz wszy na rzęsach. Częstym problemem są zwłaszcza wszy bytujące na rzęsach. Problem ten dotyczy zwłaszcza osób, które decydują się na ich przedłużenie, poza tym można je spotkać również na rzęsach u dzieci. Wszy na rzęsach są mało ruchliwe i nie skaczą. Mogą przedostawać się tam np. z owłosionej skóry głowy, problem może wynikać także z nieprzestrzegania zasad higieny osobistej. Rozwojowi wszy na rzęsach sprzyjać mogą również znajdujące się na nich resztki kosmetyków, a także obecność fragmentów złuszczonego naskórka. Dla rozwoju wszy korzystne są też osadzające się na brwiach zanieczyszczenia pochodzące ze środowiska zewnętrznego.
Do najczęściej spotykanych objawów związanych z obecnością wszy na rzęsach człowieka zalicza się dokuczliwy świąd powiek, który powoduje ciągłą potrzebę drapania. Inne widoczne gołym okiem objawy wszy na rzęsach to zaczerwienienie skóry wokół oczu oraz obecność niewielkich ubytków na skórze. Eliminacja wszy z tych miejsc polega przede wszystkim na stosowaniu metod mechanicznych. Sprawdzić się mogą pęsety, poza tym warto też wyczesywać rzęsy drobną szczoteczką.
Jak wyleczyć wszawicę?
Na szczęście obecnie mamy zatrzęsienie skutecznych i łatwych w stosowaniu środków, które zabijają wszy i pozwalają szybko się ich pozbyć. Nie są to już zatem czasy, gdy włosy trzeba było obciąć na krótko, co bywało ciężkim przeżyciem zwłaszcza dla dziewczynek. Tak radykalne działania jak golenie głowy zazwyczaj nie muszą już być wdrażane, a wiele produktów na wszawicę można znaleźć w aptece bez recepty.
Stosowanie zwykłego szamponu do mycia włosów kompletnie się w tym przypadku nie sprawdzi. Wszy posiadają odnóża i pazurki, które pozwalają im mocno przytwierdzić się do włosa, za to gnidy wydzielają specjalną nierozpuszczalną w wodzie substancję, która pozwala im utrzymać się na głowie. Środki na wszawicę należy stosować w dokładnie taki sposób, jaki opisał producent. Należy trzymać się zasad aplikacji, czasu działania i powtarzania zabiegu. Do wyczesywania martwych wszy i gnid po użyciu preparatu sprawdzi się metalowy grzebień z jak najdłuższymi zębami. Tym grzebieniem należy dokładnie wyczesać włosy, pasmo za pasmem, po czym starannie go oczyścić poprzez wyparzanie w gorącej wodzie lub zamrażanie. Kurację należy powtórzyć po 7–10 dniach zgodnie z zaleceniami producenta.
Walka z wszami nie dotyczy jednak wyłącznie tych bytujących na człowieku, ale również na przedmiotach i materiałach, z którymi mógł on mieć kontakt. Wszystkie ozdoby do włosów oraz grzebienie i szczotki trzeba wygotować lub zamrozić, ponieważ mogą znajdować się na nich żywe osobniki. Ubrania i pościel należy wyprać w temperaturze minimum 60 stopni. Pluszowe zabawki trzeba wyprać lub wsadzić do zamrażarki na około 48 godzin, a rzeczy, których nie da się wyprać, należy spryskać środkiem owadobójczym i przetrzymać w foliowym woreczku przez około 10 dni, po czym dokładnie umyć.
Leczenie wszawicy - preparaty na wszy i gnidy
W aptekach dostępne są specjalistyczne preparaty na wszy, które pozwolą szybko i skutecznie pozbyć się problemu. Zawierają one składniki aktywne, które zatykają pory oddechowe wszy i ich jaj, co doprowadza do uduszenia i zabicia wszy. W tej kategorii znajdziemy leki na wszy zawierające permetrynę, a także leki ziołowe na bazie wyciągu z ziela ostróżeczki czy nalewki piołunowo-wrotyczowej. Pozostałe preparaty są na bazie polimerów silikonowych, olei mineralnych i naturalnych. Wygodne aplikatory pozwolą na komfortowe stosowanie produktów. W ofercie można znaleźć też ochronne odżywki i szampony na wszy służące do profilaktyki. Świetnie sprawdzą się w przypadku przedszkolaków i dzieci w wieku szkolnym. Przez tworzenie środowiska nieprzyjaznego dla wszy mogą zapobiec pojawieniu się przykrych dolegliwości związanych z wszawicą. Leki na świerzb po dokładnym nałożeniu zwykle należy pozostawić na włosach przez minimum godzinę.
Po upłynięciu zalecanego czasu, podanego na opakowaniu włosy należy dokładnie wyczesać przy użyciu grzebienia, a następnie spłukać wodą i wysuszyć, a zabieg powtórzyć po 7–10 dniach. W leczeniu bardzo ważne jest też to, by terapii poddawały się wszystkie osoby, z którymi mieszka zakażony.