Zespół dziecka potrząsanego najczęściej jest diagnozowany u dzieci z rodzin patologicznych, ale nie tylko. Wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy, że nieświadomie mogą wyrządzić krzywdę swoim pociechom. Niestety, niewinna zabawa niekiedy prowadzi do nieszczęścia. Na czym polega zespół dziecka potrząsanego?

Zespół dziecka potrząsanego – objawy

Zespół dziecka potrząsanego, w skrócie SBS, to zespół objawów występujących w wyniku potrząsania dzieckiem. Już kilka sekund potrząsania czy gwałtownego kołysania dziecka wystarczy, aby narazić je na utratę zdrowia lub nawet życia. SBS dotyczy przeważnie dzieci do 1 roku życia, choć objawy zespołu można zauważyć również u dzieci nawet do 5 roku życia. Szacuje się, że nawet 25% dzieci z zespołem dziecka potrząsanego umiera w wyniku odniesionych urazów.

SBS nie jest łatwe do wykrycia. Nie powoduje żadnych urazów zewnętrznych. Brak ran, zadrapań czy siniaków sprawia, że myślimy, iż dziecku nic nie dolega. Aby rozpoznać SBS konieczna jest obserwacja dziecka i dalsza diagnostyka lekarska. To właśnie w głównej mierze lekarze pierwszego kontaktu i pediatrzy rozpoznają SBS u małego pacjenta. Do najczęstszych objawów zespołu dziecka potrząsanego należą:

• apatia,
• brak apetytu, słabszy odruch ssania,
• niechęć do podnoszenia główki,
• brak reakcji na zabawę, brak gaworzenia,
• wymiotowanie,
• drżenie.

Mogą pojawić się także problemy z oddychaniem i układem krążenia. Dziecko często potrząsane może zapaść w śpiączkę lub mieć napady padaczkowe.

Gdy niemowlę płacze, czyli dlaczego nie można potrząsać dzieckiem

Młody organizm jest bardzo delikatny. Główka niemowlaka jest duża w stosunku do jego tułowia. Mózg nie jest jeszcze do końca ukształtowany, ma kruche naczynia krwionośne. Słabe są również mięśnie szyjne, kręgosłupa. Wszystko to sprawia, że niemowlę, jak nikt inny, jest bardzo narażone na mikrourazy.

Zadaniem jego rodziców jest unikanie gwałtownych ruchów podczas np. zmieniania pozycji dziecka, a także podtrzymywanie jego główki i szyi. Już 4-5 sekund potrząsania dzieckiem, gwałtownego kołysania, a nawet niewinna zabawa w podrzucanie może doprowadzić do tragedii. Na zabawę w samolot i inne, które wymagają szybkich i gwałtownych zmian pozycji dziecka, wymuszają kołysanie głowy niemowlaka, poczekajmy, aż pociecha podrośnie i będzie fizycznie silniejsza.

Czym grozi zespół dziecka potrząsanego?

Jak już zostało wspomniane, SBS dotyka przede wszystkim dzieci z rodzin patologicznych. Rodzice lub opiekuni stosują przemoc wobec dziecka, a to nie może się obronić lub poprosić o pomoc. Z zespołem dziecka potrząsanego można się spotkać u rodzin, w których matki cierpią na depresję poporodową. Ale nie tylko. W końcu pojawienie się dziecka na świecie to spora zmiana dla młodych rodziców.

Stres i zmęczenie dają o sobie znać, podobnie jak kilkugodzinny płacz pociechy. To właśnie poprzez płacz dziecko komunikuje, czego potrzebuje w danej chwili. Snu, jedzenia, a może po prostu przytulenia. Płacz niemowlaka jest czymś w zupełności normalnym. Jednak wielu rodziców chce jak najszybciej uspokoić swoją pociechę i potrząsa nią lub gwałtownie kołysze.

Jakie są skutki zespołu dziecka potrząsanego?

U dziecka potrząsanego może dojść do obrzęku mózgu, krwawień, mogą pojawić się krwiaki. Często występuje także krwawienie do siatkówki oka i inne uszkodzenia w jej obrębie. Dochodzi również do urazów szyi i kręgosłupa. Efektem SBS może być m.in. upośledzenie umysłowe i fizyczne dziecka, strata wzroku, problemy ze słuchem, padaczka. Wiele dzieci umiera kilka dni po wystąpieniu urazów.

Pamiętaj, że niewinne potrząsanie dzieckiem może wpłynąć negatywnie na jego zdrowie. Twoja krewna nie radzi sobie z płaczącym niemowlakiem? Pomóż jej delikatnie ukołysać pociechę. A może jesteś świadkiem przemocy rodzinnej? Zareaguj! Możesz uratować zdrowie lub nawet życie ofiary.